Του Δημ. Γ. Χριστοφιλόπουλου

Η χώρα μας διέρχεται σήμερα ίσως τη μεγαλύτερη και πολύπλευρη κρίση των τελευταίων εκατό χρόνων. Κράτος και κοινωνία βρίσκονται σε τραγική κατάσταση. Το ελληνικό κράτος εμφανίζεται, σήμερα διαλυμένο, ανίκανο να διαχειριστεί τις υποθέσεις του για το κοινό καλό. Η Δημόσια Διοίκηση σε πολλές εκφάνσεις της θυμίζει δεκαετία 1950. Τα κύρια χαρακτηριστικά της κρίσης στην οποία βρίσκεται η Δημόσια Διοίκηση είναι η συνεχής αποδιοργάνωση, η χαμηλή αποδοτικότητα και η κοινωνική αναποτελεσματικότητα που απορρέουν από φαινόμενα και πρακτικές, όπως η κομματικοποίηση και το ρουσφέτι, η υποκατάσταση των υπηρεσιών από τους φορείς της πολιτικής εξουσίας, η έλλειψη ουσιαστικής αποκέντρωσης, προγραμματισμού και οργάνωσης, οι πελατειακές σχέσεις, η αναξιοκρατία, η αδιαφάνεια, η σύγχυση αρμοδιοτήτων, η γραφειοκρατία, η πολυνομία, η έλλειψη λογοδοσίας στην κοινωνία, κ.ά.
Το πρόβλημα που γεννιέται είναι το κατά πόσο μπορεί αποτελεσματικά, από μόνο του ένα πολιτικό κόμμα, που θα κληθεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα προβλήματα της χώρας στο εσωτερικό της αλλά και στο διεθνές και κυρίως ευρωπαϊκό επίπεδο ή είναι εντελώς απαραίτητη η συμβολή και συνεργασία όλων των κομμάτων.
Η πιο πάνω περιγραφόμενη κατάσταση του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης οφείλεται στην κακή και αναποτελεσματική λειτουργία του πολιτικού συστήματος και ιδιαίτερα του δικομματισμού αλλά και στην απαξίωσή του από τους πολίτες. Ειδικότερα στη διακυβέρνηση της χώρας εναλλάσσονται δυο κόμματα, δηλαδή αυτό της συμπολίτευσης και εκείνο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η εκάστοτε κυβερνηση και η αντιπολίτευση. Τα κόμματα εξουσίας αυτα λειτούργησαν και λειτουργούν, με κύριο στόχο δήθεν το καλό της χώρας, ενώ απώτερος στόχος τους είναι η πάση θυσία κατάληψη της εξουσίας, στα πλαίσια βέβαια του Συντάγματος και των νόμων.
Το δικομματικό σύστημα διακυβέρνησης, φαύλο στις περισσότερες εκφάνσεις του, χρησιμοποίησε το κράτος κυρίως για τη διαμόρφωση των πελατειακών σχέσεων του με συνέπεια να δημιουργηθεί ένα κράτος αναποτελεσματικό και ανίκανο να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις ανάγκες των πολιτών.
Αλλά και οι πολίτες, στην πλειοψηφία τους, δεν είδαν ποτέ το κράτος ως «δικό» τους για να το σεβαστούν, όπως συμβαίνει σε αρκετά άλλα ευρωπαϊκά κράτη, αλλά ως ξένο, με αλλοιωμένο το DNA τους από το σουλτανικό κράτος. Ετσι, όποιος μπορεί να προβαίνει σε ενέργειες σε βάρος του (φοροδιαφυγή, απάτη με τις αναπηρίες, πλαστά πιστοποιητικά για σύνταξη κ.λπ.) για τις οποίες, λόγω ανικανότητας ή και έλλειψης πολιτικής βούλησης της εκάστοτε κυβέρνησης, δυσκολεύεται να αντιδράσει.
Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης και των προβλημάτων των πολιτών απαιτεί ένα κράτος καλά οργανωμένο και μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Η οποιαδήποτε κυβέρνηση, όσο ικανή και να είναι δεν μπορεί, από μόνη της, να αντιμετωπίσει την πολύπλευρη σημερινή κρίση και να επιλύσει τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας με ένα κράτος ανίκανο και μια δημόσια διοίκηση αναποτελεσματική.
Τη διακυβέρνηση της χώρας πρέπει να την αναλάβει μια κυβέρνηση που θα προκύψει με τη συνεργασία και συμμετοχή όλων των κομμάτων.
Μόνο μια τέτοια κυβέρνηση των άριστων και ικανών πολιτικών προσώπων, που θα πλαισιώνονται από κατάλληλους τεχνοκράτες, με σκληρή εργασία και με χρόνο όσο χρειαστεί, χωρίς να σκέφτεται το πολιτικό κόστος, μπορεί να διαμορφώσει το νέο και ικανό κράτος και τη νέα και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Διαφορετικά είναι αδύνατη η εκπλήρωση του κυβερνητικού προγράμματος και των στόχων όσο ικανά και αποτελεσματικά και αν είναι αυτά, όσο ικανή και αν είναι η κυβέρνηση. Ολα θα σκοντάφτουν στο διεφθαρμένο κράτος και την αναποτελεσματική διοίκηση, προϊόν φαύλων κυβερνήσεων.
Ατυχώς τα κόμματα, κυρίως λόγω έλλειψης κουλτούρας συλλογικής δράσης και συνεργασίας, επιδιώκουν την κατάληψη της πολυπόθητης γι’ αυτά εξουσίας όχι από κοινού αλλά με ατομική δράση, αδιαφορώντας για το ανίκανο κράτος και την αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Παραβλέποντας λοιπόν την οικτρή αυτή κατάσταση του κράτους, που είναι ανίκανο να εισπράξει ακόμη τους φόρους των πολιτών, τα πολιτικά κόμματα οργανώνονται για την κατάληψη της πολυπόθητης εξουσίας όχι με από κοινού δράση αλλά το καθένα χωριστά. Μια οργάνωση που καταλήγει στην επιχείρηση παραπλάνησης ή και εξαπάτηση των ψηφοφόρων με παντός είδους παροχολογίες.
Ειδικότερα, σήμερα, παρά το ότι οι πολίτες επέλεξαν τον πολυκομματισμό, στην πράξη διαμορφώνεται και εφαρμόζεται το δικομματικό σύστημα από τα ίδια τα κόμματα που θεατρινίστικα επικρίνουν μεν το σύστημα αυτό αλλά με τη συμπεριφορά τους οδηγούν σε αυτό.
Ετσι, διαμορφώνεται ένας νέος δικομματισμός με πρωταγωνιστές τη Ν.Δ. και το ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή το κόμμα της Δεξιάς και αυτό της Αριστεράς, όπως είναι γνωστά στους πολίτες. Τα κόμματα αυτά προσπαθούν όχι με συλλογικότητα αλλά το καθένα μόνο του να κερδίσει τις εκλογές ή να αυξήσει τη δύναμή του με παροχολογία του τύπου «λεφτά υπάρχουν» την οποία υποτίθεται ότι καταδικάζουν. Ακόμη, η συλλογικότητα έχει αντικατασταθεί από την σκληρή κατηγόρια του ενός προς το άλλο, μέσω «ξεκατινιάσματος, και την επιχείρηση παραπλάνησης ή και εξαπάτησης των ψηφοφόρων. Συνεπώς επανερχόμαστε στη φαύλη λειτουργία του δικομματισμού του παρελθόντος. Ο παλιός δικομματισμός «πέθανε». Ζήτω ο νέος.
Τα αμέσως μετά κόμματα προσπαθούν να βγουν αλώβητα από τον κίνδυνο της σύνθλιψής τους από τα δύο μεγάλα. Τέλος, τα υπόλοιπα μικρότερα κόμματα βρίσκονται στον «κόσμο» τους, είτε παραμένοντας σταθερά στο 1917, είτε καπηλευόμενα την έννοια της πατρίδας ή του εθνικισμού και της αδυναμίας αντιμετώπισης του οξυμένου προβλήματος των μεταναστών.
Συμπερασματικά είναι αδύνατο με την αντίληψη αυτή το κόμμα που θα προκύψει από τις εκλογές του Ιουνίου να μπορέσει να επιτύχει τους στόχους του και να υλοποιήσει το πρόγραμμα, χωρίς την προηγούμενη εξυγίανση του κράτους και της βελτίωσης μια προβληματικής κοινωνίας. Τις εκλογές θα τις κερδίσει, όπως είθισται, το κόμμα που θα εξαπατήσει καλύτερα τους πολίτες, είτε είναι δεξιό είτε είναι αριστερό και θα συνεχίσει την άσκηση της εξουσίας με ένα ανίκανο κράτος και μια κοινωνία, στην πλειοψηφία της, βουτηγμένη στην κομπίνα. Ομως, με κράτος διεφθαρμένο, κάθε κόμμα εξουσίας είναι αποτυχημένο και η ευθύνη των κομμάτων, για το λόγο αυτό, είναι τεράστια για την καταστροφική πορεία της χώρας.