Πόσο διαφορετική θα είναι η ζωή μας το 2020: Αρκετά, αλλά όχι απόλυτα. Μερικά από τα πράγματα που μας απασχολούν σήμερα, θα μας απασχολούν και τότε. Μερικά από τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε σήμερα, θα τα χρησιμοποιούμε και τότε. Ενδεικτικά, ας σταθούμε σε είκοσι από αυτά...

Θα σας περιγράψω το όνει­ρο. Βρισκόμουν ανάμεσα σε υπέροχους ανθρώ­πους για να ευχηθούμε σ’ έναν επίσης υπέροχο φί­λο και διασκεδάζαμε πίνοντας ό,τι περ­νούσε από μπροστά μας. Κάποιοι χό­ρευαν, κάποιοι φλέρταραν, όταν ξαφνι­κά ο dj έβαλε στο πικάπ το «One step beyond» των Madness. Άρχισα να χο­ρεύω σαν τρελός, όπως οι ροκαμπίλι στη δεκαετία του '80. Αυτό ήταν. Γύρι­σα είκοσι χρόνια πίσω και ξαναθυμήθη­κα πώς διασκέδαζα και πώς ήταν η κα­θημερινή μου ζωή. Διαπίστωσα ότι, εί­κοσι χρόνια μετά, οι αλλαγές που έ­χουν γίνει γύρω μας δεν είναι τόσο τρο­μακτικές όσο πίστευα. Αυτό είναι άρα­γε καλό ή κακό; Αναρωτήθηκα λοιπόν πώς θα είναι η ζωή μου, η ζωή μας, το 2020. Πόσα πράγματα θα έχουν αλλά­ξει και πόσα θα είναι τα ίδια... Λένε ότι από αυτά που βλέπεις στα όνειρα σου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Μπο­ρεί. Παρόλ' αυτά, ανακάλυψα είκοσι καταστάσεις κι αντικείμενα τα οποία, κατά πάσα πιθανότητα, δεν πρόκειται να αλλάξουν τα επόμενα είκοσι χρόνια.

ΘΑΝΑΤΟΣ Φαίνεται ότι ποτέ δεν θα νικήσουμε τον θάνατο. Ο θάνατος -τουλάχιστον από βαθιά γεράματα- θα εξακολουθεί να υπάρχει και το 2020. Οι ερευνητές που ασχολούνται με τον έ­λεγχο της γήρανσης των κυττάρων πι­στεύουν ότι η χρονική περίοδος 2005-2015 θα είναι κρίσιμη για τις έ­ρευνες τους. Κάποιοι άλλοι όμως επι­σημαίνουν ότι η ιατρική δεν έχει πα­ρουσιάσει μεγάλη πρόοδο στην προ­σπάθεια της να θεραπεύσει πολύπλο­κες χρόνιες ασθένειες, όπως ο διαβήτης και η αιμορροφιλία. Η μάχη με το γή­ρας και τον θάνατο έχει μόλις αρχίσει. 

ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Όσο υπάρχει το ένα, θα υπάρχει και το άλλο. Το «τέλος της ιστορίας», όπως το οραματίστηκε ο Φράνσις Φουκουγιάμα, όχι μόνο δεν ήρθε, αλλά ο πλα­νήτης βιώνει στη θέση του την αναβίω­ση κάθε είδους φανατισμού κι εμμονής σε σχήματα και δόγματα. Η κατάσταση δεν φαίνεται ότι πρόκειται να αλλάξει την επόμενη εικοσαετία, τουλάχιστον όχι προς το καλύτερο...

ΜΕΤΡΗΤΑ Συχνά ακούμε από τους αρ­μόδιους επί των οικονομικών ότι σύντο­μα οι συναλλαγές μας θα γίνονται μέσω πλαστικών καρτών, γνωστές κι ως οι «έ­ξυπνες» κάρτες. Παρόλ' αυτά, τα μετρη­τά παραμένουν ο πλέον δημοφιλής τρό­πος συναλλαγής σε όλα τα κοινωνικά στρώματα κι αυτό δεν φαίνεται να αλλά­ζει εύκολα. Σε έρευνα που έγινε στη Βρετανία από την εταιρεία Retail Banking Research τον Οκτώβριο του 1999, αναφέρεται ότι η συναλλαγή με μετρητά σε όλα τα επίπεδα θα εξακολου­θεί να πραγματοποιείται για αρκετές α­κόμα δεκαετίες. Τα μετρητά εύκολα αλ­λάζουν χέρια, παζαρεύεις καλύτερες τι­μές και -το βασικότερο- χωρίς να αφή­σεις το παραμικρό ίχνος. Λένε ότι το χρήμα «μιλά». Στις συναλλαγές με με­τρητά, μπορεί να είναι και σιωπηλό. Αυ­τό είναι ένα πλεονέκτημα το οποίο καθι­στά ιδιαίτερα απίθανο το γεγονός να ε­κλείψει ως τρόπος συναλλαγής.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ Όταν, κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης, ο Ροβε­σπιέρος μετονόμασε την Παναγία των Παρισίων από Καθεδρικό ναό σε ναό της Λογικής, οι διανοούμενο και οι σκεπτικιστές της εποχής προφήτευσαν το τέλος της θρησκείας. Έκαναν όμως λάθος. Θεωρούσαν ότι η λογική και η επιστήμη θα εξαλείψει τελικά αυτό που αποκαλείται μαγεία και θρησκεία. Όμως, το ειρωνικό αποτέλεσμα της τεχνοεπιστημονικής εξέλιξης είναι μία α­νανεωμένη ανάγκη για την έννοια του θείου. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν τη θρησκευτική τους ταυτό­τητα κι αυτή δεν εκφράζεται μόνο μέσω του Χριστιανισμού, του Ισλάμ ή του Βουδισμού. Ο σύγχρονος άνθρωπος φαίνεται να πιστεύει όλο και περισσότερο στο Dues ex Machina, τον «από μηχανής Θεό».

ΦΤΩΧΕΙΑ Όλα δείχνουν ότι το 2020 θαεξακολουθούμε να είμαστε μάρτυρες δράματος της μαζικής λιμοκτονίας του Τρίτου κόσμου. Τα οικονομικά δεδομένα στην Αφρική και την Ασία βελτιώνονται ελάχιστα με το πέρασμα του χρόνου κι όχι για όλους. Ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε μία ανεπανάληπτη ευκαιρία για ανάπτυξη και περιορισμό της φτώχειας, δεν φαίνεται όμως διατεθειμένος να την εκμεταλλευτεί. Η διεθνής δέσμευση για τη μείωση των υποσιτιζόμενων - από 800 εκατομμύρια που ήταν το 1992 σε 400 εκατομμύρια το 2015 - ίσως πραγματωθεί. Το πρόβλημα όμως θα πάρα μείνει, οξύτερο από ποτέ.

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ Ο βασιλιάς των σπορ. Από τους θαλάμους του Κέμπριτζ τον  19ο  αιώνα εξελίχτηκε στο Champions League του 2000 και θα μας συναρπάζει τουλάχιστον για δύο ακόμα δεκαετίες. Δεν έχει σημασία αν αυτό που παρα­κολουθούμε είναι Παγκόσμιο Κύπελ­λο, ακόμα μία επιτυχία του Παναθη­ναϊκού ή το πέντε επί πέντε. Σημασία έχει η ευχαρίστηση που μας δίνει το «τόπι», όταν αναπαύεται στο «πλε­κτό», δηλαδή το γκολ.

ΦΕΡΜΟΥΑΡ Το φερμουάρ, όσο κι αν α­κούγεται περίεργο, είναι ένα από τα αντικείμενα που θα υπάρχει μέχρι και το 2020. Από το 1914 που ανακαλύφτηκε, το πιο πετυχημένο φερμουάρ σχεδιάστηκε το 1971 - από τον Andy Warhol -  για τους Rolling Stones και το άλμπουμ τους «Sticky Fingers», το εξώφυλλο του οποίου ανοίγει με φερμουάρ! Πάντως το 2020 θα συνεχίζουμε να αναρωτιόμαστε, γιατί τα αντρικά ρούχα έχουν το φερμουάρ μπροστά, ενώ τα γυναικεία ρούχα έχουν το φερμουάρ πίσω...

ΠΟΛΕΜΟΣ Στην κοινωνία που ανατέλλει ο πόλεμος θα είναι πληροφο-ριακός. Βασικός στόχος δεν είναι πλέον το ανθρώπινο ή πολεμικό υλικό αλλά τα πληροφοριακά συστήματα του εχθρού. Αυτού του είδους ο πόλεμος αλλάζει τους κανόνες της μάχης. Ένας και μοναδικός στρατιώτης μπορεί να αλλάξει την πορεία του πολέμου, μπαίνοντας στις ε­χθρικές γραμμές και επαναπρογραμμα­τίζοντας τα πληροφοριακά τους συστή­ματα. Οι ηλεκτρονικοί ιοί μεταφέρονται μέσω των δικτύων ταχύτερα από τους διηπειρωτικούς πυραύλους και μπο­ρούν να κάνουν μεγαλύτερη ζημιά. Η πληροφορία σε αντίθεση με τα άλλα ό­πλα είναι μη γραμμική έννοια, άρα δεν επιτρέπει  το πλεονέκτημα της ποσότητας. Ένα μικρό κομματάκι πληροφορίας στην κατάλληλη θέση, την κατάλληλη στιγμή, μπορεί να εξουδετερώσει μια τεράστια πολεμική μηχανή.

ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ Ο σχεδιασμός ενός σύγ­χρονου, υπερηχητικού και στρατοσφαιρικού αεροσκάφους που θα χρησιμο­ποιείται από την πολιτική αεροπορία για την εξυπηρέτηση του κοινού είναι μία εντυπωσιακή εξέλιξη. Η Ν.Α.S.Α. έχει ήδη το πρότυπο μοντέλο το οποίο έχει την ικανότητα να απογειώνεται κατακόρυφα, όπως τα διαστημικά λεω­φορεία, να μεταφέρει τριακόσιους επι­βάτες σε κάθε πτήση και να κινείται με ταχύτητα 1500 μιλίων την ώρα. Η Ν.Α.S.Α. θεωρεί ότι αυτός ο τύπος αε­ροσκάφους είναι εφικτό να βγει μαζικά στην παραγωγή σε περίπου δεκαπέντε χρόνια. Μέχρι τότε οι αεροπορικές με­τακινήσεις θα γίνονται με τα αεροπλά­να που ήδη γνωρίζουμε.

ΜΠΟΤΙΛΙΑΡΙΣΜΑ Ούτε τα ιπτάμενα αυτοκίνητα που βλέπουμε στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας μπορούν να μας γλιτώσουν από αυτό. Τα αυτοκίνη­τα θα εξακολουθούν και το 2020 να κι­νούνται στο έδαφος και το μποτιλιάρι­σμα θα εξακολουθήσει να είναι μέρος της καθημερινής ζωής. Στην πραγματι­κότητα, θα γίνει χειρότερο, αφού στην Αθήνα τη δεκαετία που πέρασε αυξή­θηκε κατά 30% και τα έργα που γίνο­νται κατά καιρούς στην πόλη δεν διευ­κολύνουν τους οδηγούς.

ΟΔΗΓΗΣΗ Τον Αύγουστο του 1997, στο Σαν Ντιέγκο, παρουσιάστηκαν οκτώ πρότυπα μοντέλα αυτοκινήτων από αντίστοιχες αυτοκινητοβιομηχανίες, στα οποία υπήρχε αυτόματο σύστημα ελέγχου πορείας, δηλαδή αυ­τόματος πιλότος. Εκ πρώτης όψεως, η αυτόματη οδήγηση στα αυτοκίνητα έ­χει ορισμένα πλεονεκτήματα, όπως να ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο του αν­θρώπινου λάθους. Όμως, η εφαρμογή του αυτόματου πιλότου σε αεροπλάνα και τρένα συχνά παρουσιάζει προβλή­ματα λειτουργίας, αναγκάζοντας τους χειριστές να αποφεύγουν τη χρήση του, ιδιαίτερα μετά από ατυχήματα με ανθρώπινες απώλειες. Η εκτεταμένη ε­φαρμογή του αυτόματου πιλότου στα αυτοκίνητα, ακόμα και το 2020, είναι κάτι που φαίνεται μακριά από την πραγματικότητα.

ΒΙΒΛΙΑ Ο Nicholas Negroponte, διευθυντής των εργαστηρίων του τμήματος Μ.Μ.Ε. του Μ.Ι.Τ., έχει δηλώσει ότι τα βιβλία πρόκειται να εξελιχτούν, αφού στο μέλλον θα υπάρξει πρόβλημα με το χαρτί. Οι λύσεις που προτείνονται είναι η ανακύκλωση του ήδη χρησιμοποιημέ­νου χαρτιού ή το ηλεκτρονικό βιβλίο. Το σίγουρο είναι ότι το βιβλίο, είτε με τον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής και σχήματος είτε σαν e-book, θα μας μορ­φώνει, ψυχαγωγεί και πληροφορεί και για τα επόμενα είκοσι χρόνια. 

ΜΑΧΑΙΡΟΠΙΡΟΥΝΑ Το πιρούνι, το κουτάλι και το μαχαίρι αποτελούν δείγμα πολιτισμού κι εξανθρωπισμού. Τα τρία αυτά αντικείμενα, είτε με τη γνωστή τους μορφή είτε σαν ξύλινα κι­νεζικά πιρουνάκια (chopsticks), θα ε­ξακολουθούν να μας εξυπηρετούν και στις επόμενες δεκαετίες, όπως εδώ και χίλια χρόνια, ανεξάρτητα από την τρο­φή που επιλέγουμε κι από το πώς αυτή διαμορφώνεται.

ΣΕΞ Έννοιες όπως κλωνοποίηση, α­ποκωδικοποίηση του γενετικού κώδικα κι ένωση ωαρίων-σπερματoζωαρίων σε δοκιμαστικούς σωλήνες έχουν ανάγει το σεξ και τη διαδικασία αναπαραγωγής σε πολύπλοκο θέμα. Βέβαια, υπάρχει κι ο κυβερνοχώρος, στον οποίο οι άνθρω­ποι μπορούν -θεωρητικά- να διασκε­δάζουν με το κυβερνοσέξ. Προσωπικά, δεν βρίσκω ερεθιστική την ιδέα ενός ψηφιακού εραστή, ενός «φαντάσμα­τος» που μπορεί να κάνει έρvτα από μακριά. Είναι τρομακτική η σκέψη ότι η σημαντικότερη μορφή επαφής των ανθρώπων ίσως γίνει μη-επαφή στις δύο επόμενες δεκαετίες... Το σίγουρο είναι ότι το σεξ θα έχει σημαντικό ρό­λο στη ζωή μας όχι μόνο μέχρι το 2020 αλλά κι ακόμα παραπέρα.

SHOPPING Παρά τη σφοδρή επίθεση του ηλεκτρονικού εμπορίου στους χρή­στες του Internet, τα πραγματικά κατα­στήματα στα οποία πηγαίνουμε, γιατί μας αρέσει να βλέπουμε ωραίες βιτρίνες, να αγοράζουμε ωραία πράγματα και να γνωρίζουμε ωραίες γυναίκες, θα εξακο­λουθούν να είναι έτσι όπως τα ξέρουμε. 

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ Από την περικεφαλαία, τους θώρακες και τους χιτώνες των αρ­χαίων ως τη φουστανέλα και τα κοστού­μια του Armani, η ενδυμασία του άντρα πέρασε από «σαράντα κύματα». Το αυ­στηρό μαύρο κοστούμι του πρωτοκόλ­λου έχει εξελιχτεί σήμερα σε ένδυμα για όλες τις ώρες. Προσοχή! Μακριά από τους «λεμέδες» και τους φλούφληδες. Το γελοίο δεν ορίζεται, αλλά, άμα το δεις να κινείται ή να εκφράζεται, το καταλαβαίνεις αμέσως.

ΒΕATLES Τριάντα χρόνια μετά τη διάλυσή τους, οι Βeatles παραμέ­νουν η πιο εμπορική φίρμα στην αγγλική showbiz. Πριν από λίγες μέρες, κυκλοφόρη­σε στην αγορά ένα cd με 27 τραγούδια τους, που όλα έφτασαν στο No 1 των διε­θνών charts. Στην Αγγλία μάλιστα, εί­ναι ο δίσκος με τις μεγαλύτερες πωλή­σεις της χρονιάς. Οι Βeatles απέδειξαν ότι παραμένουν η πιο προσοδοφόρα μουσική βιομηχανία του κόσμου. Το μουσικό παρελθόν τους φαίνεται ανε­ξάντλητο και σίγουρα μέχρι το 2020 θα βρεθούν και πάλι στην επικαιρότητα.