Κάποτε ήταν μια μεγάλη γιορτή, εμπορικό επίκεντρο για τις ανάγκες της χρονιάς ή και ολόκληρης ζωής. Με ξεχωριστό χρώμα που "έδενε" με την εποχή και τις ανάγκες της. Το πανηγύρι της Μεσσήνης γνώρισε κατά το παρελθόν μεγάλες δόξες, έγινε στοιχείο ταυτότητας για την πόλη. Η συγκομιδή των βασικών προϊόντων της περιοχής είχε τελειώσει όταν ξεκινούσε, οι αγρότες είχαν πάρει το "έναντι" από τον έμπορο που παζάρευε την τιμή, όλα ήταν έτοιμα για τις προμήθειες της χρονιάς. Αλλά και για τα προικιά της κόρης, το νοικοκυριό και άλλες καθημερινές ανάγκες. Γύρω από αυτή την πρακτική στηνόταν ολόκληρη "υπεραγορά" που συμπληρωνόταν με κάθε είδους μπιχλιμπίδια στους πάγκους των μικροπωλητών, αλλά και… λιχουδιές με το "μαλλί της γριάς" στις δόξες του. Υπαίθρια μαγέρικα στα μπεζεστένια δίπλα στη ζωοπανήγυρη, έδιναν "άρωμα" Ανατολής, μεταφορικά και… κυριολεκτικά. Ανάμεσα στα πλήθη που πηγαινοέρχονταν, οι πιτσιρικάδες με τα αναψυκτικά σε πάγο στον γκαζοτενεκέ, με τα αγγούρια και τις ντομάτες στο σακί, σε μια προσπάθεια να βγει το χαρτζιλίκι. Ασετυλίνη και ρούγα το βράδυ, χρονιές με ανοιχτούς τους καταρράκτες του ουρανού, μνήμες μιας εποχής που έφυγε ανεπιστρεπτί...
Ο εκφυλισμός ήρθε αναπόφευκτα και όπως σταθερά υποστηρίζω από αυτή τη στήλη, ορισμένα πράγματα δεν αναβιώνουν. Στο πέρασμα του χρόνου το εμπόριο άλλαξε ριζικά, ενώ εδώ και πολλά χρόνια η γιγάντωση των πολυκαταστημάτων και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής έχουν μετατρέψει το πανηγύρι σε μια ετήσια… αγγαρεία. Για την οποία μουρμουράνε οι έμποροι καθώς το χρήμα πάει σε άλλες τσέπες, τρίβουν τα χέρια τους οι επαγγελματίες εστίασης-αναψυχής γιατί βλέπουν κόσμο να πλημμυρίζει τα καταστήματα, άλλοι δυσφορούν επειδή… ξεβολεύονται και άλλοι ξεθυμαίνουν με τον… χαβαλέ.
Παρ’ όλα αυτά, το πανηγύρι είναι συνδετικός κρίκος με το παρελθόν, με τους Νησιώτες της διασποράς που βρίσκουν μια ακόμη ευκαιρία επιστροφής στα πάτρια και δυνητικά με το μέλλον.
Είναι πέρα από κάθε αμφιβολία βέβαιο πως το πανηγύρι με τη σημερινή του μορφή αποτελεί απλώς ιστορικό απολίθωμα. Και εφόσον δεν αλλάξει κάτι, στο μέλλον θα αυτοκαταργηθεί καθώς διαρκώς αλλάζουν οι συνθήκες στο εμπόριο και τη ζωή. Ενώ δεν αποκλείεται να δούμε την εξέλιξή του σε "κινέζικη υπεραγορά" καθώς το φθηνό και ευτελές σαρώνει κάθε μορφή εμπορίου.
Οι νέοι δημοτικοί άρχοντες οφείλουν να αντιμετωπίσουν από την αρχή την υπόθεση του πανηγυριού. Να εξετάσουν την πραγματικότητα και να διευρευνήσουν αν και τι θα πρέπει να αλλάξει στον τρόπο που οργανώνεται ώστε να γίνει σημείο αναφοράς με σύγχρονο και δυναμικό τρόπο. Αυτό είναι υπόθεση του δήμου και όχι των… αεριτζήδων οι οποίοι τα προηγούμενα χρόνια προσέφεραν "φύκια για μεταξωτές κορδέλες" με αποτέλεσμα να ευτελιστούν ακόμη και ιδέες που θα μπορούσαν να αποδειχθούν σοβαρές.
Θα μπορούσε κάποιος να απαιτήσει από τους υποψήφιους να παρουσιάσουν τις απόψεις τους για το θέμα αυτό. Πλην όμως στην… τούρλα του Σαββάτου, με τους επικεφαλής να κυνηγούν υποψήφιους και τους υποψήφιους να κοπανάνε… ζεμπερέκια για σταυρό, μάλλον θα ήταν αφελές να περιμένει μελετημένες απαντήσεις. Ως εκ τούτου με το σημείωμα αυτό επιχειρούμε να εγγράψουμε ένα θέμα στην ατζέντα της επόμενης "τοπικής Βουλής", που πλέον θα εκφράζει μια τεράστια περιοχή η οποία όμως έχει ιστορικούς δεσμούς με τη Μεσσήνη και το πανηγύρι της.
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr