Η «κλιματική αλλαγή» ως πραγματικότητα ή άλλοθι, δίνει και παίρνει στη δημόσια συζήτηση. Κατά κανόνα χωρίς να αγγίζει τον πυρήνα του προβλήματος, με «λύσεις» υπό αμφισβήτηση (και επιστημονική), με μια προσπάθεια το υπαρκτό πρόβλημα να γίνει ευκαιρία νέας κερδοφορίας μέσα από τον «πράσινο καπιταλισμό». Ως πραγματικότητα η κλιματική αλλαγή βιώνεται μέσα από την ξηρασία που «ανεβαίνει» όλο και πιο ψηλά στο χάρτη. Αγκαλιάζει πλέον την «ευρωπαϊκή Μεσόγειο» με πολλαπλές επιπτώσεις στην οικονομία. Μέχρι πρότινος ήταν η γεωργία, τώρα ήρθε και η σειρά του τουρισμού να «γευτεί» τις συνέπειες. Οι άρχοντες «περί άλλων τυρβάζουν», οι πολιτευόμενοι υπόσχονται ότι… θα βρουν νερό, οι πολίτες μέσα στην καλή χαρά μέχρι να αρχίζουν να… γκαργκανιάζουν.
Το νερό μπορεί να είναι «υδρογόνο δύο οξυγόνο» αλλά το παράγει μόνον η φύση με τους δικούς της μηχανισμούς. Αποτελεί «όρο ζωής» και η φύση το μοιράζει απλόχερα όταν δεν την κακοποιούμε. Και επειδή ο «άπληστος» άνθρωπος με το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα (αλλά και τις αντιλήψεις που καλλιεργεί) πάει κόντρα στη φύση, όχι μόνο τη κακοποιεί αλλά καταναλώνει βάναυσα τους πόρους της. Πριν από δεκαετίες οι άνθρωποι έπιναν νερό το οποίο η φύση πρόσφερε σε αφθονία, πότιζαν τις καλλιέργειες πολλές φορές από τις ίδιες πηγές, δροσίζονταν στα ποτάμια που διέτρεχαν τους ορεινούς όγκους μέχρι τη θάλασσα, ψάρευαν μέσα σε αυτά και εκτιμούσαν το νερό και την αξία του για τη ζωή.
Η αναφορά δεν έχει σκοπό να παραπέμψει σε «αναμνήσεις» για τον κόσμο των παιδικών μας χρόνων που χάθηκε, αλλά για να επισημάνει τη διαφορά των αντιλήψεων για το νερό και την αξία του. Μοιάζει «θεότρελο» αλλά δεν είναι: Υπάρχουν άγονες και άνυδρες περιοχές που μάζευαν το νερό της βροχής στις στέρνες για εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους και τώρα ενώ δεν έχουν νερό να πιουν κατασκευάζονται σπίτια και τουριστικές μονάδες με πισίνες. Και την απαίτηση να τους… εξασφαλίσουν οι υπόλοιποι αυτή την «άνεση» μαζί με τις υπόλοιπες βεβαίως χωρίς τις οποίες… δεν μπορούν να ζήσουν. «Μίζερα» πράγματα θα σκεφτούν ορισμένοι οπαδοί του «χαχαχουσισμού» και του «είμαστε μια ωραία κατάστασις» αλλά όταν θα παίρνουν το νερό με δελτίο και θα πληρώνουν πανάκριβα μεσογειακά προϊόντα από χώρες του βορρά με θερμοκήπια, θα καταλάβουν «τι εστί βερίκοκο».
Όλα αυτά ως εισαγωγή για το γεγονός ότι σε περίοδο αγωνίας για το μέλλον της Μεσογείου, εδώ οι άρχοντες φροντίζουν να πετάνε το νερό στη… θάλασσα. Το λογικό θα ήταν «όλα τα σφυριά» να βαράνε στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης του νερού. Εκεί που το νερό τρέχει με… σπασμένα φρένα κατά τη θάλασσα, να κατασκευαστούν μικρά φράγματα συγκράτησης προκειμένου το νερό που συλλέγεται να οδηγηθεί σε καλλιέργειες ή στον υδροφόρο ορίζοντα μέσω της υδατοπερατότητας του εδάφους. Σε διάφορες περιοχές να κατασκευαστούν υδατοδεξαμενές που θα συγκρατούν το νερό των ρεμάτων. Αν υπήρχε λογική κοινωνικής διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού, οι εντολές στους μελετητές του «φαραωνικού» έργου για το Νέδοντα και τα ρέματα θα έπρεπε να είναι ακριβώς αυτές. Εδώ όμως εφαρμόστηκε με απόλυτο τρόπο εκείνο που λέμε ότι «το πρόβλημα γίνεται πηγή κέρδους».
Το σκεπτικό της ανάθεσης μελέτης για το έργο ήταν το εντελώς αντίθετο, όχι πως θα συγκρατήσουμε τα νερά για να είναι χρήσιμα και να μην πνιγεί η πόλη αλλά πως θα κατασκευαστεί ένα έργο με «επιστημονικό μανδύα» που θα εξυπηρετεί τα σχέδια κερδοφορίας της εταιρείας αφού έχει προαποφασιστεί ότι «Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει». Επιλέγεται λοιπόν μια λύση η οποία όχι μόνο δεν συγκρατεί τα νερά αλλά τα στέλνει με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα στη θάλασσα. Δηλαδή αχρηστεύει το «δώρο της φύσης» στο όνομα του κέρδους. Ευτυχώς υπάρχει ακόμη ένα μεγάλο σύστημα φραγμάτων που έχει δημιουργηθεί από την αρχή του 20ου αιώνα μέχρι και τις μεταπολεμικές δεκαετίες και συγκρατεί τα νερά στέλνοντας αυτά αργά-αργά στον υδροφόρο. Ενώ παράλληλα οι καταβόθρες του Νέδοντα υποδέχονται το νερό που περισσεύει για να εμπλουτίσει η φύση από μόνη της τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ο εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα δεν είναι «σχήμα λόγου» ούτε και επιλογή «γραφικών». Ολοι όσοι διαθέτουν γνωρίζουν ότι τα πηγάδια και οι γεωτρήσεις τους κατεβαίνουν κάθε χρόνο όλο και χαμηλότερα. Αργά ή γρήγορα το πρόβλημα της υφαλμύρωσης θα εμφανιστεί και στην περιοχή αλλά τότε… «κλάφτα Χαράλαμπε». Η υφαλμύρωση δεν είναι αναστρέψιμο φαινόμενο και μπορεί να νεκρώσει γεωργικά την παράκτια περιοχή. Επομένως ο εμπλουτισμός του υδροφόρου είναι κρίσιμης σημασίας για το μέλλον του τόπου.
Αλλά δυστυχώς υπάρχει και μια άλλη τεράστια πηγή απώλειας νερού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί (και) για τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Κάποτε οι άνθρωποι χρειάζονταν… μια βίκα νερό την ημέρα, εκτάκτως και άλλη μια για… να πλυθούν. Εντάξει, να μην γυρίσουμε σε εκείνες τις εποχές αλλά γιατί να πετάμε αυτές τις τεράστιες ποσότητες νερού οικιακής χρήσης σε μια πόλης 80.000 κατοίκων με βιολογικό καθαρισμό; Ρητορικό το ερώτημα, και όμως γίνεται χωρίς κανένας να ασχολείται με αυτό το θέμα. Επιστημονικά όλοι συμφωνούν ότι με τριτοβάθμιο καθαρισμό των λυμάτων στους βιολογικούς, το νερό που παράγεται μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για την άρδευση.
Όταν ακούστηκε το θέμα πριν από δεκαετίες ξεσηκώθηκε ένας θόρυβος ότι θα ποτίζουν με σκ@τ@ με αποτέλεσμα να σταματήσουν και οι συζητήσεις την εποχή που θα μπορούσαν να έχουν αποτέλεσμα. Όμως η επιστημονική κοινότητα όχι μόνο δεν έχει εγκαταλείψει το θέμα αλλά έχει προχωρήσει και πρακτικά σε μεθόδους εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα με νερό βιολογικών μετά από τριτοβάθμιο καθαρισμό σε διάφορα σημεία του κόσμου αλλά και την Ελλάδα. Το πρόβλημα πάντα είναι η χρηματοδότηση και εδώ τίθεται το ζήτημα των «επιλέξιμων» που προσδιορίζονται με βάση τα κέρδη των «προγραμματάκηδων» που λυμαίνονται τα Κοινοτικά Ταμεία και όχι με βάση τις κοινωνικές ανάγκες.
Σκεφτείτε την ποσότητα νερού που καταναλώνουν καθημερινά χιλιάδες νοικοκυριά, καταστήματα και επιχειρήσεις στην Καλαμάτα και με τι ποσότητες θα μπορούσε να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας. Πλην όμως κανένας δεν ασχολείται με το θέμα, βλέπετε δεν υπάρχει χρόνος ανάμεσα στις φωτογραφήσεις, τις επισκέψεις «επί τόπου» και τα εγκαίνια στα οποία θα πρέπει να τρέχουν οι άρχοντες σύμφωνα με τους σύγχρονους κανόνες όπου το έργο είναι «εικόνα» και όχι «κοινωνική παρέμβαση».
Και για να το ολοκληρώνουμε σχετικά με την εξοικονόμηση νερού στην Καλαμάτα: Εδώ και δεκαετίες είναι γνωστή η τεράστια απώλεια νερού από τις διαρροές του δικτύου. Η οποία φυσικά συνεχίζεται παρά τα μεμονωμένα έργα που εκτελούνται κατά καιρούς ή προγραμματίζονται. Για το πόσιμο νερό δεν θα ήθελα να κάνω περισσότερα σχόλια, θεωρώ πως είναι θέμα των μάχιμων συναδέλφων που έχουν πολύ καλύτερη πληροφόρηση. Θα ήθελα μόνο να κάνω μια επισήμανση: Με την πίεση που υπάρχει, την υπηρεσιακή αποδιοργάνωση της ΔΕΥΑΚ και τις απίστευτες καθυστερήσεις στην κατασκευή ασφαλούς δεξαμενής και του νέου αγωγού φαντάζει εφιαλτικό το σενάριο οποιασδήποτε ζημιάς μεγάλης κλίμακας. Με αλχημείες και ευρεσιτεχνίες δεν λύνονται τα σοβαρά ζητήματα και υποθέτω αν έχουν ελάχιστη συναίσθηση των κινδύνων οι θεοσεβούμενοι άρχοντες να προσεύχονται πρωί-μεσημέρι-βράδυ να μην γίνει καμιά στραβή. Γιατί τότε δεν θα τους ξεπλένει όλο το νερό του Πηδήματος. Οσο… ξεσκόνισμα και αν έχουν εξασφαλίσει από τα «λιβανιστήρια» του μηχανισμού προβολής…
