Υπό την προϋπόθεση πάντα βεβαίως ότι ο τελικός... λογαριασμός θα είναι θετικός και πως τα πάντα έχουν ζυγιστεί έτσι ώστε ο δήμος να μην επωμιστεί βάρη, και μάλιστα σε μια περίοδο εξαιρετικά δύσκολη. Αντιθέτως ο δήμος και οι φορείς της πόλης οφείλουν να διαμορφώσουν μια δέσμη μέτρων και προτάσεων προκειμένου να αξιοποιηθεί αυτή η περίοδος προετοιμασίας για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης, με την κατάλληλη χρηματοδότηση.
Ασφαλώς και είναι ασύμβατη η Πολιτιστική Πρωτεύουσα με το χάλι των διατηρητέων. Δεν μπορεί να είναι στραμμένα τα μάτια στην πόλη και να κρέμονται ερείπια, πολύτιμα δείγματα του αρχιτεκτονικού παρελθόντος, έτοιμα να καταρρεύσουν στα κεφάλια των περαστικών. Αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για μια πολύ δύσκολη περίπτωση. Γνωρίζουμε όμως επίσης ότι πρόκειται για μια υπόθεση η οποία έχει εγκαταλειφθεί εδώ και πολλά χρόνια από το δήμο. Οι αρμόδιοι οφείλουν να συγκροτήσουν ομάδα εργασίας προκειμένου να αποτυπωθεί η υπάρχουσα κατάσταση και να ερευνηθούν όλες οι πιθανές πηγές χρηματοδότησης για την ενίσχυση της αναπαλαίωσης των κτηρίων. Το δε ενδιαφέρον για την υπόθεση αυτή δεν μπορεί να είναι τυπικό, προκειμένου να σταματήσουν ορισμένοι να… γκρινιάζουν. Χρειάζεται να είναι ουσιαστικό, σε διαρκή επαφή με τους ενδιαφερόμενους και με αναζήτηση ιδεών που έχουν διατυπωθεί ή (ακόμη καλύτερα) λύσεων που έχουν δοθεί. Αν θέλουμε πολιτιστική Πρωτεύουσα, θα πρέπει οι αρμόδιοι του δήμου να επιδείξουν πολλαπλάσιο ενδιαφέρον για τα διατηρητέα, από εκείνο το οποίο επιδεικνύουν για τις πάσης φύσεως αναπλάσεις.
Πολιτιστική Πρωτεύουσα όμως σημαίνει και αναζήτηση του βάθους της ιστορίας, μέσα από την ανάδειξη των ευρημάτων της αρχαίας πόλης. Και αυτό έχει να κάνει κατ’ αρχήν με τα θαμμένα ευρήματα της δεκαετίας του 1960 κάτω από τους τόνους τσιμέντου που έπεσαν βιαστικά και χωρίς την πλήρη διερεύνηση της περιοχής στην πλατεία Υπαπαντής και γύρω από αυτή. Αλλά και με την επιβαλλόμενη έρευνα στην περιοχή των Ακοβίτικων, έτσι ώστε να έρθουν στην επιφάνεια περισσότερα στοιχεία, που είναι βέβαιο ότι υπάρχουν στην περιοχή και πιθανολογούμε ότι έχουν εντοπιστεί από προηγούμενη εκτεταμένη διεπιστημονική έρευνα. Θα μπορούσαμε ακόμη να προσθέσουμε την ανάδειξη των σημαντικών ευρημάτων κατά μήκος του περιφερειακού κατά τη διάρκεια των έργων για τον αυτοκινητόδρομο, που δεν θα πρέπει να ξεχαστούν.
Πολιτιστική Πρωτεύουσα σημαίνει ακόμη στερέωση και ανάδειξη του Κάστρου της Καλαμάτας, το οποίο κρύβει πολύτιμα στοιχεία του παρελθόντος κάτω από το τσιμέντο του αμφιθεάτρου και τις ρίζες των πεύκων που φυτεύτηκαν σε μια εποχή κατά την οποία δεν έδιναν και ιδιαίτερη σημασία στην κληρονομιά του παρελθόντος. Μια υπόθεση που έχει απασχολήσει θεωρητικά κατά καιρούς τη συζήτηση, αλλά ουδέποτε έχει αντιμετωπιστεί με τη σοβαρότητα και την επιμέλεια που χρειάζεται.
Θα μπορούσε να γίνει καταγραφή και άλλων στοιχείων που σχετίζονται με την υπόθεση "Πολιτιστική Πρωτεύουσα", όπως αυτό της δημιουργίας ενός μεγάλου ανοιχτού χώρου εκδηλώσεων που τον έχει ανάγκη η πόλη και η περιοχή. Σε κάθε περίπτωση όμως, Πολιτιστική Πρωτεύουσα χωρίς στοιχεία ανάδειξης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι απλώς μια υπόθεση εντυπωσιασμού, χωρίς το απαιτούμενο βάθος.
Ηλίας Μπιτσάνης
