Και όπως φαίνεται η υπόθεση αυτή για αρκετό διάστημα ακόμη θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον, αφού η συζήτηση για τα θέματα που αφορούν την αυτοδιοίκηση έχουν αρχειοθετηθεί στα αζήτητα. Κατά πώς δείχνουν τα πράγματα οδεύουμε σε εκλογές - καλλιστεία με παρέλαση υποψηφίων για τη δημιουργία εντυπώσεων. Η μάχη δίνεται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη των δήμων, καθώς η συγκρότηση συνδυασμών προϋποθέτει και πολύ μεγάλο αριθμό υποψηφίων από χωριά, κάτι το οποίο δεν είναι και τόσο εύκολο για όλους.
Εδώ βρίσκεται ένα από τα μεγάλα προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη ζωή στην ύπαιθρο και είναι από εκείνα τα οποία δεν φαίνεται να συζητάει κανένας. Και αυτό έχει να κάνει τόσο με το ρόλο των δημοτικών - τοπικών κοινοτήτων όσο και με τον τρόπο συγκρότησης των ψηφοδελτίων. Μάλλον δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για να πειστεί κάποιος ότι οι δήμαρχοι, όπως και στο παρελθόν έτσι και σήμερα, έχουν φροντίσει να απονευρώσουν τα τοπικά συμβούλια για να απαλλαγούν από βαρίδια που δυσκολεύουν τις κινήσεις τους. Αυτά έχουν αποκτήσει πλέον διακοσμητικό χαρακτήρα ακόμη και σε μεγάλους χώρους (πόλεις - κωμοπόλεις) όπου θα υπήρχε λόγος να είναι δραστήρια.
Την εποχή που διαλύθηκαν οι κοινότητες με τον "Καποδίστρια", τα τοπικά συμβούλια προβλήθηκαν ως ένας θεσμός εκπροσώπησης της τοπικής κοινωνίας και στην αρχή κάτι πήγαν να κάνουν. Αποδείχθηκε όμως ότι η κεντρική τοπική εξουσία δεν ήθελε αντίβαρα, και σταδιακά υπήρξαν νομοθετικοί περιορισμοί και σκόπιμη υποβάθμιση της λειτουργίας τους.
Στις σημερινές συνθήκες επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί το θέμα των τοπικών συμβουλίων με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η αποσύνδεση των εκλογών για τοπικά συμβούλια από το κεντρικό ψηφοδέλτιο του δήμου. Είναι αδιανόητο να επιβάλλεται νομοθετικός διχασμός στα χωριά με κάθετο τρόπο και να υποχρεώνονται οι τοπικές κοινωνίες να συνταχθούν πίσω από κεντρικούς συνδυασμούς. Το στοιχείο αυτό αναιρεί την τοπικότητα των εκλογών, δημιουργεί τραύματα στις τοπικές κοινωνίες και βάζει σε δοκιμασία τις καθημερινές σχέσεις των κατοίκων. Οδηγεί πολλές φορές σε εκλογή προσώπων τα οποία ελάχιστη σχέση έχουν με την τοπική κοινωνία αφού πολλοί συνδυασμοί στελεχώνονται με μεταγραφές αποδήμων, είτε για να συμπληρωθούν είτε για να διευρυνθεί η επιρροή τους. Και τελικά όλα αυτά παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και στην αδρανοποίηση των τοπικών συμβουλίων.
Η λύση είναι απλή και καθόλου απλοϊκή: Τα μέλη των τοπικών συμβουλίων θα πρέπει να εκλέγονται από τοπικούς συνδυασμούς ανεξάρτητους από τους κεντρικούς, έτσι ώστε να εκφράζουν την πραγματική θέληση του χωριού. Ετσι κι αλλιώς οι αρμοδιότητες είναι περιορισμένες και δεν μπορούν να "υπονομεύσουν" την δραστηριότητα του δήμου. Είναι όμως έτσι απεριόριστες οι δυνατότητες κινητοποίησης της τοπικής κοινωνίας για τα ζητήματα που την αφορούν καθώς δεν υπάρχει καμία δέσμευση των εκπροσώπων της από τη δημοτική εξουσία. Αν δεν αλλάξουν ριζικά τα πράγματα, πολύ σύντομα δεν θα υπάρχουν ούτε στα χαρτιά τοπικά συμβούλια.

Ηλίας Μπιτσάνης