Είναι οι ψηφίδες πολιτισμού που έχουν χαθεί από τη συλλογική μνήμη βρίσκονται κλειδωμένες σε οικογενειακά αρχεία, απαθανατισμένες σε επαγγελματικές και ερασιτεχνικές φωτογραφίες. Η λέξη δεν χρησιμοποιείται τυχαία: Η φωτογραφία φυλακίζει μια στιγμή και την παραδίδει στην αθανασία, είτε πρόκειται για κοσμοϊστορικό γεγονός, είτε πρόκειται για εικόνες της καθημερινής ζωής.
Κάποια στιγμή σκεφτήκαμε ότι θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο να ανασύρουμε μνήμες και να τις μοιραστούμε τόσο με εκείνους που έχουν αναφορές σε μακρινές εποχές, όσο και με τους νεότερους που θέλουν να μάθουν πώς ήταν κάποτε η πόλη και η ζωή. Υλικό για την ιδέα υπάρχει, καλοί φίλοι εδώ και χρόνια είχαν φροντίσει να συγκεντρωθούν πλήθος φωτογραφιών από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι πρόσφατα. Επίσης υπάρχουν βιβλία και λευκώματα τα οποία αποθησαυρίζουν έναν μεγάλο όγκο από ψηφίδες μνήμης.
Ξεκινήσαμε τις δημοσιεύσεις επιχειρώντας μέσα από λιτά κείμενα, χωρίς περιττές λεπτομέρειες, να εξηγήσουμε την εικόνα και να τονίσουμε τη σημασία της φωτίζοντας και πλευρές της τοπικής ιστορίας. Η απήχηση είναι ήδη σημαντική, και ακόμη μεγαλύτερης αξίας είναι το γεγονός ότι φίλοι άρχισαν να σκαλίζουν τα προσωπικά τους αρχεία και να συνεισφέρουν σημαντικά σε αυτή την προσπάθεια. Από αυτά τα αρχεία προέρχονται αδημοσίευτες φωτογραφίες οι οποίες αποτυπώνουν στιγμές συλλογικής δραστηριότητας αλλά και εικόνες της καθημερινότητας, με φόντο σημεία της πόλης, αποκαλύπτοντας το παρελθόν της.
Πιστεύουμε ότι ήδη έχει ανοιχτεί ένας δρόμος για να χτίσουμε όλοι μαζί, φωτογραφία τη φωτογραφία, την ιστορική διαδρομή της πόλης και των ανθρώπων της. Αν έχετε μια παλιά φωτογραφία άλλης εποχής, όταν η ζωή ήταν διαφορετική (ακόμη και από τα νεότερα χρόνια) μην διστάσετε να τη φέρετε για να δημοσιευτεί. Υπάρχουν χιλιάδες σπάνιες φωτογραφίες των οποίων οι κάτοχοι πολλές φορές θεωρούν πως είναι κάτι το ασήμαντο. Κι όμως, μια εικόνα από την καθημερινή ζωή ή με φόντο ένα σημείο της πόλης αποτελεί ένα κομμάτι του παζλ που μπορούμε να το συνδέσουμε με άλλα και να ταξιδέψουμε στο παρελθόν.
Χωρίς καμία αμφιβολία υπάρχουν αξιολογότατες πρωτοβουλίες, με πρώτη αυτή των Γενικών Αρχείων του Κράτους που έχουν δημοσιεύσει δύο σπουδαία λευκώματα. Πρωτοβουλίες που είμαστε βέβαιοι ότι θα συνεχιστούν, καθώς από τους πολίτες συνειδητοποιείται τώρα η σημασία που έχουν τα αρχεία και οι δυνατότητες να αξιοποιηθούν. Από τη δική μας πλευρά θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν να συγκεντρωθεί φωτογραφικό υλικό από ολόκληρο το νομό και όχι μόνον από την Καλαμάτα. Ηδη υπάρχει η προσφορά μιας σειράς φωτογραφιών από τη Μεσσήνη και εκδηλώνεται ενδιαφέρον από φίλους να προσφέρουν το δικό τους υλικό από διάφορες περιοχές.
Σε όλη αυτή την ιστορία θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε το έντονο ενδιαφέρον των Μεσσήνιων που ζουν σε άλλες περιοχές ή και σε άλλες χώρες. Η ανάρτηση των φωτογραφιών στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας (eleftheriaonline.gr) πηγαίνει αυτές τις στιγμές σε χιλιάδες ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους ζητούν να τις αξιοποιήσουν ακόμη και στα καταστήματά τους. Αυτή είναι η ικανοποίηση ενός ταξιδιού στο παρελθόν, που ελπίζουμε να φτάσει όσο γίνεται πιο βαθιά με τη βοήθεια των αναγνωστών και πιο μακριά από τον αρχικό σχεδιασμό.

Ηλίας Μπιτσάνης