Φυσικά στην τοπική μαγειρική το ελαιόλαδο είναι δεδομένο και… διαδεδομένο, όχι όμως και η μαύρη σταφίδα. Τα τελευταία χρόνια οι σεφ ανακάλυψαν την ξεχασμένη τσιλαδιά (παλαιότερα την έκαναν ακόμη και με λιπαρά ποταμόψαρα για να νοστιμίσουν), ενώ οι πολίτικες συνταγές έφεραν την κορινθιακή στα γεμιστά. Οι άνθρωποι του Πολιτιστικού Συλλόγου της Βάλτας, με την 5η διοργάνωση της γιορτής, έρχονται να θυμίσουν τη μαγειρική χρήση της σταφίδας υποδεικνύοντας και έναν άλλο δρόμο για το πολύτιμο αυτό προϊόν.
Η αλήθεια είναι ότι, παρά το γεγονός πως η σταφίδα αφθονούσε στη Μεσσηνία και την Πελοπόννησο, η χρήση της στην κουζίνα ήταν πολύ περιορισμένη και η μνήμη παραπέμπει μόνον στα κόλυβα και τη φανουρόπιτα όπου συνεχίζεται η χρήση της. Εχοντας κατά νου αυτές τις σκέψεις αποφάσισα να σκαλίσω λίγο το Διαδίκτυο. Είναι αλήθεια ότι προς μεγάλη έκπληξη βρήκα συγκεντρωμένες 167 συνταγές για φαγητά και γλυκά, στα υλικά των οποίων περιλαμβάνεται και η σταφίδα.
Δεν ήθελα και περισσότερα βεβαίως για να επανέλθω σε ένα προσφιλές θέμα καθώς μάλιστα ο τρύγος δεν θα αργήσει και η μαύρη σταφίδα σύντομα θα απλωθεί στα αλώνια. Είναι χιλιάδες οι Μεσσήνιοι που έχουν ζήσει και τη διαδικασία και την αγωνία της παραγωγής. Πριν από μερικές δεκαετίες ο τόπος ήταν γεμάτος σταφίδες και το ελαιόλαδο κυρίως προσαρμοσμένο στην οικογενειακή κατανάλωση. Τα πράγματα άλλαξαν γιατί άλλαξε και ο κόσμος, την ώρα που η Πολιτεία αδιαφορούσε για το μέλλον του προϊόντος που συνδέθηκε όσο κανένα άλλο με την οικονομία της χώρας. Η οποία ακολούθησε τη μοίρα του από τα τεράστια φορολογικά έσοδα την εποχή που η μαύρη σταφίδα κατακυρίευε την Ευρώπη μέχρι την πτώχευση στα τέλη του 19ου αιώνα όταν ελαχιστοποιήθηκαν οι εξαγωγές.
Οι περισσότερες σταφίδες γέρασαν μαζί με τους ανθρώπους που τις αγάπησαν, αντί για προγράμματα ανανένωσης των σταφιδάμπελων ήρθαν οικονομικά ελκυστικές εκριζώσεις, η αποσύνδεση των επιδοτήσεων από την παραγωγή καλλιέργησε την "αγρανάπαυση" και ενίοτε την απάτη. Τα Ινστιτούτα του ΑΣΟ οικοπεδοποιήθηκαν και η όποια έρευνα ουσιαστικά σταμάτησε από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Κάποιοι κατάφεραν να κρατήσουν με τα δόντια την καλλιέργεια διατηρώντας στη ζωή το μοναδικό αυτό προϊόν της ελληνικής γης.
Οι επιμένοντες δικαιώθηκαν επιστημονικά: Η ελληνική υπετροφή είναι παρούσα την ώρα που η καταναλωτική μανία έπεσε στα διάφορα μπέρι που προωθούνται επιχειρηματικά και φιγουράρουν σε πολλαπλάσιες τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Οι πανεπιστημιακές έρευνες υποδεικνύουν ότι πρέπει να βάλουμε τη μαύρη σταφίδα στην καθημερινότητά, μας είτε αυτοτελώς ως αποξηραμένο φρούτο, είτε στο πρωινό, είτε στα φαγητά και τα γλυκά. Η μεταπολεμική "θρεψίνη" με την οποία μεγάλωσαν γενιές παιδιών, παίρνει επιστημονικά την εκδίκησή της από τη βιομηχανία της κατανάλωσης.
Το μήνυμα της υπόθεσης είναι πολύ απλό: Πρέπει να γνωρίσουμε πάλι και με διαφορετικό τρόπο τη σταφίδα αλλά κυρίως να την γνωρίσουν εκείνοι που αγνοούν ακόμη και την ύπαρξή της.
Και αυτό θα γίνει εφόσον υπάρχουν συνέργειες όλων: Αυτοδιοίκηση, παραγωγικοί φορείς, τυποποιητές, ξενοδόχοι, επαγγελματίες εστίασης, σχολεία αλλά και όσοι ενδιαφερόμαστε μπορούμε να βάλουμε τη σταφίδα στην καθημερινότητα ντόπιων και επισκεπτών. Ο τόπος έχει ανάγκη από πρωτοβουλίες και οι φορείς της αυτοδιοίκησης μπορούν να παίξουν ιδιαίτερο ρόλο σε αυτή την υπόθεση.

Ηλίας Μπιτσάνης