Αντε όμως να πάμε απέναντι σε μια άλλη… κακοποίηση, αυτή της ιστορικής «Ηλέκτρας», του κινηματοθέατρου που άφησε εποχή. Η "Ηλέκτρα" ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 4 Οκτωβρίου 1962 και σταμάτησε να λειτουργεί ως σινεμά στις 9 Νοεμβρίου 1992, ακολουθώντας μια πορεία ως νυχτερινό κέντρο, κατόπιν ως θεατρική αίθουσα, για να καταλήξει ένα εγκαταλελειμμένο κτήριο που καταρρέει λίγο - λίγο. Στο διάστημα των τριών δεκαετιών πάντως ('62-'92) γνώρισε στιγμές δόξας που όποιος δεν τις έζησε εκείνη την εποχή, δύσκολα μπορεί να τις φανταστεί σήμερα. Χαρακτηριστικό είναι ότι η έναρξη έγινε με την "Ηλέκτρα" του Ευριπίδη στη θρυλική πλέον κινηματογραφική της απόδοση από τον Μιχάλη Κακογιάννη. Συνέχισε για χρόνια να προβάλει ό,τι κλασικό ή και πρωτοποριακό υπήρχε στο χώρο του σινεμά, ενώ φιλοξενούσε και θεατρικές παραστάσεις με σταρ της εποχής αλλά και συναυλίες με τα πρώτα ονόματα της ελληνικής (κυρίως ποπ) μουσικής. Κάποια στιγμή το κτήριο -σωστά- αγοράστηκε από το δήμο με στόχο την αξιοποίησή του, αλλά η υπόθεση έμεινε στο δρόμο. Σήμερα περνάς απέξω και σε πιάνει η ψυχή σου με την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.
Ως αίθουσα ήταν ένα σπουδαίο αρχιτεκτονικό δημιούργημα, που επέτρεπε το χαρακτηρισμό του ως «μνημείου». Πλην όμως από καιρό έχουν μπερδευτεί οι έννοιες του μνημείου και του μνήματος. Δυστυχώς έτσι κατάντησε γιατί κανένας (μας) δεν φρόντισε να την προστατεύσει την εποχή που έπρεπε. Εγινε σπουδαία δουλειά με τα διατηρητέα από την άποψη της διαδικασίας καταγραφής και χαρακτηρισμού, η οποία όμως άφησε έξω από την προσοχή της σπουδαία κτήρια που συνδέονται με την ιστορία της πόλης, του πολιτισμού και των ανθρώπων της. Το κτήριο ξηλώθηκε εσωτερικά και από αίθουσα τέχνης μετατράπηκε σε ξενυχτάδικο. Εγκαταλείφθηκε, ερειπώθηκε και αγοράστηκε από το δήμο την εποχή που υπήρχαν ακόμη ευαισθησίες. Πλην όμως «δει δη χρημάτων και άνευ τούτων ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων» και ως εκ τούτου σταδιακά το κτήριο εγκαταλείφθηκε πλήρως, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα ακόμη και στατικότητας, παρότι χρησιμοποιήθηκε εξ ανάγκης μάλλον τη μετά ξενυχτάδικο εποχή ως χώρος θεατρικών παραστάσεων. Και σήμερα πλέον δεν ασχολείται κανένας με αυτό το θέμα, καθώς η απογοήτευση κατακυριεύει την κοινωνία.
Οχι πως δεν το πάλεψαν άνθρωποι και συλλογικότητες. Πήραν υποσχέσεις που αναιρέθηκαν στη συνέχεια, έγιναν συζητήσεις, υπήρξαν προσφορές αλλά από το κτήριο τελικά απομένει το κουφάρι του και η τύχη του άγνωστη. Κάποιοι άνθρωποι κουράστηκαν να κυνηγούν την υπόθεση, η κρίση γονάτισε και τους ερασιτέχνες που προσφέρθηκαν να βοηθήσουν, ο δήμος αδιαφορεί παντελώς για την τύχη του. Εξ άλλου πλέον από αίθουσες… να φάνε και οι κότες κατά τη λαϊκή έκφραση. Πλην όμως και αυτές χρειάζονται χρήμα, με αποτέλεσμα να λειτουργούν υπό όρους και προϋποθέσεις. Το εξαιρετικό αμφιθέατρο του Εργατικού Κέντρου μπορεί να φιλοξενεί -με το… αζημίωτο- σημαντικές δραστηριότητες, ενώ το Μέγαρο Χορού απλώς περιμένει την αξιοποίηση ή… εγκατάλειψή του. Υπάρχει μια πείρα από το παρελθόν που διδάσκει ότι το εύκολο είναι να κατασκευάσεις κάτι: Η δαπάνη είναι εφάπαξ, μπορεί υπό όρους να διασφαλιστεί και να ξεφυτρώσει το καλύτερο κτήριο. Η λειτουργία και συντήρηση όμως είναι μόνιμη υποχρέωση, κάτι το οποίο απαιτεί κόστος και στην εποχή των… ισοδύναμων δύσκολα να βρεθούν έσοδα από τον πολιτισμό και τις εκδηλώσεις του. Η «αγορά» του θεάματος απαιτεί μικρό κόστος και μεγάλο έσοδο. Κάθε τι άλλο ανήκει στο… νοσηρό παρελθόν.
Η σύμπτωση είναι ότι για να κατασκευαστούν αυτά τα δύο κτήρια καταστράφηκαν σημαντικά κτήρια για την αρχιτεκτονική της πόλης. Αρχαιότερο το συγκρότημα του εργοστασίου Λιναρδάκη, από το οποίο διασώθηκαν δύο ερειπωμένοι φούρνοι και κάποια αντικείμενα τα οποία δεν γνωρίζουμε τι απέγιναν. Φιλοξενεί το Μέγαρο Χορού πλέον, αλλά το μέλλον του διαγράφεται αβέβαιο αφού η «ανταποδοτικότητα» με την έννοια που παρουσιάζεται, μάλλον είναι ανέφικτη και απαιτείται άμεση ή έμμεση χρηματοδότηση. Νεότερο αλλά όχι χωρίς σημασία, το κτήριο του Εργατικού Κέντρου που ήταν προϊόν βραβευμένης αρχιτεκτονικής μελέτης που έπαιρνε υπόψη της τις λειτουργικές ανάγκες του κτηρίου. Ας μην ξεχνάμε τον εξώστη που έβλεπε σε «πλατεία» και από τον οποίο εκφωνούνταν οι λόγοι, ως λειτουργικό στοιχείο του κτηρίου. Το οποίο μόνο… σεισμόπληκτο δεν ήταν αφού χρειάστηκε… ανατίναξη για να επιτευχθεί η κατεδάφιση. Αλλες λογικές, διαφορετικά κριτήρια παρέμβασης, σκοπιμότητες διαφόρων τύπων, προσαρμογή του πολιτισμού και της κληρονομιάς στα μέτρα των επιδιώξεων. Περιήγηση στην ιστορία και τη διαμορφωμένη πραγματικότητα με ένα βασικό ερώτημα: Δραστηριότητες και προσφορά υπάρχουν, η πόλη και ο δήμος της μπορούν να τις στηρίξουν και να δώσουν μια άλλη προοπτική είτε ως «Πολιτιστική Πρωτεύουσα» (τώρα) είτε ως «Πόλις πολύτροπος» κατά το… νοσηρό παρελθόν.
