«Στην ημερίδα του ισπανικού ελαιολάδου που διοργάνωσε το περιοδικό "Αlcuza" στη Μαδρίτη, αναφέρθηκε ότι στην Ισπανία οι 5 μεγαλύτεροι όμιλοι τυποποίησης και οι "ιδιωτικές ετικέτες" των αλυσίδων διανομής συγκεντρώνουν το 93% του τυποποιημένου λαδιού που πωλείται στην Ισπανία (το 63% οι ετικέτες των σούπερ μάρκετ και το 30% τα ελαιόλαδα των 5 μεγαλύτερων επιχειρήσεων).
Κατά την έναρξη των εργασιών ο πρόεδρος Λουίς Πινέντα υπογράμμισε ότι θα αποτελούσε ένα "σημαντικό στρατηγικό λάθος" εάν ο ελαιοκομικός τομέας έβαζε το μέλλον του στα χέρια των διατροφικών αλυσίδων διανομής, ενώ η Ιζαμπέλ Μομπάλ γενική διευθύντρια της Βιομηχανίας και των Αγορών Τροφίμων του υπουργείου Γεωργίας, επέκρινε τον σημερινό "ευτελισμό του ελαιολάδου στο ράφι" και το πολύ χαμηλό περιθώριο κέρδους των παραγωγών, πράγματα που απαιτούν άμεσες λύσεις. Ο δε Τζιάκομο Λατέρζα γενικός διευθυντής της Πιεραλίζι Ισπανίας, εξέφρασε την πικρία του επειδή η Ισπανία, κορυφή παγκοσμίως στην παραγωγή και στις εξαγωγές, δεν προσφέρει ικανοποιητικές τιμές στους ελαιοπαραγωγούς».
Η πληροφορία αυτή δημοσιεύτηκε πριν από λίγο καιρό στην ιστοσελίδα που διαχειρίζεται ο συμπατριώτης μας Θαν. Μαυρούλης και έχει… συνέχεια με μια άλλη πληροφορία που δημοσιεύει και αφορά στον ανταγωνισμό βιομηχανίας (που παράγει επώνυμα εμπορικά σήματα) και δικτύων διανομής (που προωθούν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας).
Στο ειδικό περιοδικό "Infaoliva" αναφέρονται τα εξής: «Το μερίδιο των ιδιωτικών ετικετών στην ισπανική αγορά ελαιολάδου αγγίζει το 70%, μια κατάσταση που η βιομηχανία χαρακτηρίζει "αρκετά περίπλοκη και ανησυχητική", η οποία υποβαθμίζει τον ρόλο των εμφιαλωτών και των παραγωγών και ενισχύει την δύναμη του δικτύου διανομής. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Τυποποιητών της Ισπανίας δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η κατάσταση "συνεργασίας και σύγκρουσης" ανάμεσα στην μάρκα του τυποποιητή και την μάρκα του διανομέα αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στο εσωτερικό του τομέα για τη νέα σεζόν 2011-2012. Σε τρέχουσες τιμές, συνέχισε, δεν υπάρχει καμία διαφορά μεταξύ των δύο σημάτων, αλλά η κρίση προκαλεί μια γενική τάση υπέρ της ιδιωτικής ετικέτας που γίνεται η προτιμώμενη επιλογή κι "εδώ βρίσκεται η ψυχολογική επίδραση". Σε κάθε περίπτωση, είπε ότι η ανάπτυξη αυτών των εμπορικών σημάτων έγινε πλέον "λιγότερο ισχυρή" από ό,τι κατά τα τελευταία τρία ή τέσσερα χρόνια. Ερωτηθείς εάν οι τυποποιητές σχεδιάζουν να λάβουν προληπτικά μέτρα για την αποφυγή της χρήσης του ελαιολάδου ως προϊόντος "κράχτη" από τις αλυσίδες διανομής, είπε πως σε πρόσφατη έκθεσή της η Εθνική Επιτροπή Ανταγωνισμού αναγνωρίζει ότι "αρκετά συχνά γίνονται πωλήσεις με ζημιά" και οι αρχές το γνωρίζουν "αλλά δεν μπορεί να γίνει τίποτα".
Ο πρόεδρος των τυποποιητών υποστήριξε επίσης ότι ο τομέας αντιμετωπίζει μια "βάναυση συμπίεση των περιθωρίων κέρδους". Αλλά ούτε οι παραγωγοί ούτε οι εμφιαλωτές αντιμετωπίζουν μια καλή κατάσταση λόγω υπερπαραγωγής και της επανάστασης που χαρακτηρίζει τον τομέα της διανομής, η δε έλλειψη κερδοφορίας μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα βάζει σε κίνδυνο την ανάπτυξη νέων προϊόντων καθώς και τα διαφημιστικά προγράμματα ενημέρωσης των καταναλωτών. Στο πλαίσιο αυτό, η περαιτέρω συγκέντρωση του βιομηχανικού τομέα θεωρείται ως "αναγκαιότητα" για την αύξηση της διαπραγματευτικής του ικανότητας έναντι της "υπερσυγκεντρωμένης" διανομής. Η σημαντική αύξηση της παραγωγής που πέρασε με ένα άλμα από το 1 εκατομμύριο τόνους στο 1.400.000 συμπιέζει τις τιμές προς τα κάτω».
Τα δύο αυτά δημοσιεύματα έχουν ιδιαίτερη σημασία γιατί κατ’ αρχήν εξηγούν και προειδοποιούν. Εξηγούν ότι οι χαμηλές τιμές που διαμορφώνονται στο ελαιόλαδο έχουν τη βάση τους στην τεράστια πίεση που δέχεται ο τομέας στην Ισπανία η οποία έχει πλημμυρίσει από ελαιόλαδο. Μια πίεση που πολλαπλασιάζεται από τις μονοπωλιακές καταστάσεις οι οποίες δημιουργούνται στην αγορά και τη χρησιμοποίηση του ελαιολάδου ως "κράχτη" από τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ με προσφορές που χτυπούν τα κέρδη των μεγάλων βιομηχανιών.
Ταυτόχρονα προειδοποιούν για τις πιέσεις που μπορεί να ασκηθούν και στην εσωτερική αγορά της χώρας μας που σαρώνεται πλέον από την κρίση. Προς το παρόν τα καρτέλ διανομής διαμορφώνουν τιμές με τεράστιο άνοιγμα της τιμής από τον παραγωγό μέχρι τον καταναλωτή. Οι προσφορές από κάποιες αλυσίδες με τιμές εξευτελιστικές εδώ και αρκετό καιρό, μπορεί να είναι ο προάγγελος της εποχής που διανύει ήδη η Ισπανία με τεράστιες συνέπειες τόσο στην τιμή παραγωγού όσο και στην ποιότητα του προϊόντος. Σε κάθε περίπτωση, κομβικό σημείο ιδιαίτερα για τους Ελληνες ελαιοπαραγωγούς είναι η διαπραγματευτική δύναμη: Οταν βιομηχανία και αλυσίδες διανομής οργανώνονται και πιέζουν τις τιμές όλο και χαμηλότερα, η μόνη απάντηση είναι πανίσχυροι συνεταιρισμοί. Μια υπόθεση πολύ παλιά που σε συνθήκες κρίσης όμως φαντάζει πλέον ως μονόδρομος. Και προϋποθέτει το "εμείς" πάνω από το "εγώ", ρίσκα αλλά και θυσίες καθώς ο εμπορικός-οικονομικός πόλεμος είναι ο πλέον αιματηρός στη σημερινή εποχή.
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr