Ο "Καλλικράτης" στους δήμους θα φάει τον επιχειρούμενο σε αυτό που χαρακτηρίζουμε "ευρύτερο δημόσιο τομέα". Η διαπίστωση αυτή προκύπτει από τις αντιδράσεις οι οποίες έχουν εκδηλωθεί μέχρι σήμερα ακόμη και στις φήμες για κατάργηση υπηρεσιών, οι οποίες στο πέρασμα του χρόνου γιγαντώνονται.
Αυτό που δεν έχει συνειδητοποιηθεί μέχρι τώρα από πολλούς, είναι η πολιτική δύναμη την οποία έχουν αποκτήσει οι νέοι δήμοι. Και για να γίνει κατανοητό θα χρειαστεί να γυρίσουμε πίσω το ρολόι της ιστορίας, στην εποχή κατά την οποία ο Ελ. Βενιζέλος κατακερμάτισε τους δήμους και δημιούργησε τις κοινότητες. Επρόκειτο για μια κίνηση η οποία πρωτίστως αποσκοπούσε στην αποδυνάμωση των δημάρχων που ήταν πανίσχυροι ως "καποδιστριακοί", επηρέαζαν το κεντρικό πολιτικό παιχνίδι και εμπόδιζαν τη δημιουργία πολιτικών κομμάτων με εθνική εμβέλεια. Στη σημερινή εποχή της κομματοκρατίας, η δημιουργία καλλικρατικών δήμων θέτει υπό αμφισβήτηση πολλά πράγματα τα οποία ορισμένοι θεωρούσαν ως δεδομένα και μετατοπίζει το ειδικό βάρος της πολιτικής δύναμης "προς τα κάτω".
Οι δήμαρχοι πρωτίστως θα ενδιαφερθούν για την πολιτική τους επιρροή και αν… ταλαντεύονται υπάρχει η αντιπολίτευση που τους κάνει να το θυμούνται. Ετσι δεν κάνει σε κανέναν εντύπωση τόσο η αντίδραση όσο και η… πλειοδοσία σε αιτήματα σε επίπεδο δήμων, όταν αυτά έχουν να κάνουν με τον "Καλλικράτη" στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Πολύ περισσότερο όταν οι δήμαρχοι έχουν ως ανταγωνιστές τους… βουλευτές οι οποίοι θέτουν βέτο σε οποιοδήποτε ζήτημα αφορά στην εκλογική τους περιφέρεια.
Ασφαλώς και μια τέτοια στάση ενισχύεται από τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση προσπαθεί στο όνομα του "Καλλικράτη" να περάσει ρυθμίσεις οι οποίες με όποιο περικάλυμμα και αν ενδυθούν, επί της ουσίας έχουν ως στόχο τον περιορισμό των δημόσιων δαπανών ακόμη και αν οδηγείται σε πλήρη απορρύθμιση όλο το σύστημα.
Ανάμεσα στον εξορθολογισμό και την ισοπέδωση υπάρχει διαφορά και εκεί βρίσκεται ουσιαστικά σήμερα το πρόβλημα της διάρθρωσης των υπηρεσιών του δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Αυτά που ακούμε περί μελετών είναι παραμύθια. Επί της ουσίας… σφυγγομέτρηση αντιδράσεων γίνεται και προωθούνται ρυθμίσεις οι οποίες επιτρέπουν την χρήση των μέτρων κατά περίσταση και ανάλογα με τις πιέσεις. Και αυτό συνιστά φυσικά ένα πρόβλημα, ενώ ταυτοχρόνως υπονομεύει οποιοδήποτε εγχείρημα.
Ο δογματικός τρόπος προσέγγισης των προβλημάτων του δημόσιου τομέα δεν αφορά μόνον στη μια πλευρά, αυτή που αντιδρά στις μεταρρυθμίσεις (εντός ή εκτός εισαγωγικών, όπως το πάρει ο καθένας). Αφορά πρωτίστως την αντίπερα πλευρά η οποία εκστασιάζεται από τη λογιστική προσέγγιση της υπόθεσης και ουσιαστικά, όσον αφορά στα κυβερνητικά στελέχη και τους τροϊκάνους μέντορες, από την ιδέα της δραματικής συρρίκνωσης του ρόλου του δημόσιου τομέα ακόμη και σε κρίσιμους τομείς της κοινωνικής ζωής.
Πρέπει να κλείσουν ΔΟΥ, αλλά είναι αδιανόητο να κλείσουν όλες οι ΔΟΥ. Πρέπει να κλείσουν σχολεία αλλά είναι ανόητο να κλείσουν όλα τα περιφερειακά σχολεία. Πρέπει να ενισχυθούν οι μεγάλες νοσηλευτικές μονάδες, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει σε βάρος της υγείας των κατοίκων της υπαίθρου. Πολλές σκέψεις μπορεί να διατυπωθούν κατά περίπτωση και πολλά μπορεί να γίνουν αν υπάρξει λογική διαχείριση της υπάρχουσας κατάστασης. Ο κατακερματισμός των υπηρεσιών σε πολλές περιπτώσεις έχει να κάνει με τα ρουσφέτια των εκάστοτε κυβερνώντων. Και των σημερινών φυσικά που έμειναν και τα περισσότερα χρόνια από οποιοδήποτε άλλο κόμμα στην εξουσία, πρωταγωνίστησαν στον εκμαυλισμό συνειδήσεων, εξέθρεψαν τη διαφθορά και ζητούν να πληρώσουμε εμείς για τα δικά τους ανομήματα. Ομως ο κατακερματισμός των υπηρεσιών σε πολλές άλλες περιπτώσεις είναι αποτέλεσμα του τρόπου που αναπτύχθηκε οικιστικά η χώρα και δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα σε συνδυασμό με την τεχνολογική καθυστέρηση και τις άθλιες σε πολλές περιπτώσεις υποδομές.
Ως εκ τούτου "Καλλικράτης" εναντίον "Καλλικράτη" και… όποιος αντέξει.
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr