Σε προηγούμενο φύλλο της "Ε" έγινε εκτενής αναφορά στα προβλήματα που υπάρχουν με την συνέχιση των κοινωνικών προγραμμάτων και κυρίως με το "Βοήθεια στο σπίτι". Πρόκειται για μια ιστορία η οποία πρωτίστως θα πρέπει να ενδιαφέρει και να κινητοποιήσει τους δημάρχους γιατί ο "Καλλικράτης" χωρίς εγγύτητα στον πολίτη και τις καθημερινές του ανάγκες θα αποτελέσει ταφόπλακα για την κοινωνική ζωή στην περιφέρεια, θα οδηγήσει στην ένταση των ανισοτήτων και των ανισορροπιών, αλλά και τον υδροκεφαλισμό σε επίπεδο δήμου.
Το πρόγραμμα "Βοήθεια στο σπίτι" αποτέλεσε μια σημαντική καινοτομία από την οποία θα έπρεπε να έχει διδαχθεί πολλά η Πολιτεία και να είχε επεκτείνει την εφαρμογή του θεσμού μετατρέποντάς τον σε αναπόσπαστο κομμάτι της δημόσιας λειτουργίας. Αποδείχθηκε σημαντικό εργαλείο για την ύπαιθρο σε μια περίοδο κατά την οποία ο μέσος όρος ηλικίας των μονίμων κατοίκων μεγαλώνει δραματικά, ενώ η ανάγκη για επαφή με τον "έξω κόσμο" έχει γίνει ζωτικής σημασίας λόγω της γενικότερης ανασφάλειας που νιώθουν οι άνθρωποι. Τα προβλήματα αυτά δεν έχουν γίνει αντιληπτά σε όλο τους το μέγεθος, λόγω της παρουσίας των οικονομικών μεταναστών. Οχι μόνον γιατί πολλοί ενσωματώθηκαν στην τοπική κοινωνία και αποτελούν σε πολλές περιπτώσεις ζωντανή δύναμη στο χωριό, αλλά γιατί ένα πλήθος γυναικών έχει αναλάβει την φροντίδα ηλικιωμένων και μάλιστα σε καθημερινή βάση. Χωρίς αυτούς τους παράγοντες, σε πολλές περιπτώσεις η ζωή θα είχε γίνει εφιαλτική. Σε κάθε περίπτωση προγράμματα όπως η "Βοήθεια στο σπίτι", διασφαλίζουν τη στοιχειώδη επαφή του δήμου με τον πολίτη, αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικής απομόνωσης και επαφής των ανθρώπων με οργανωμένες υπηρεσίες. Και είναι τραγικό αντί να συζητούμε σήμερα για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει η αναβάθμιση λειτουργίας αυτών των κοινωνικών υπηρεσιών, να έχουν εγκαταλειφθεί στο έλεος της γραφειοκρατίας και της "καλής θέλησης" κάποιων παραγόντων.
Ο χρόνος που διανύουμε είναι κρίσιμος γιατί σχετίζεται και με την ένταση των φαινομένων της κρίσης, αλλά και με την προσαρμογή στο νέο αυτοδιοικητικό περιβάλλον. Η ευθύνη των δήμων βρίσκεται τόσο στην υπεράσπιση και διεύρυνση θεσμών όπως το "Βοήθεια στο σπίτι", όσο και στην οργάνωση των υπηρεσιών με τρόπο που θα εξασφαλίζεται η συχνή παρουσία υπηρεσιών στο χωριό. Ενα από τα πρώτα μέτρα θα έπρεπε να είναι το "κινητό ΚΕΠ". Μια δημοτική υπηρεσία δηλαδή τεχνολογικά εξοπλισμένη έτσι ώστε να εξυπηρετεί αμέσως τον πολίτη χωρίς να χρειάζεται η μετακίνησή του στο δήμο. Μια υπηρεσία η οποία με βάση συγκεκριμένο πρόγραμμα θα διεκπεραιώνει όλες τις εργασίες διοίκησης από τα πιστοποιητικά μέχρι τις αιτήσεις στον ΕΛΓΑ. Είναι από τις πρωτοβουλίες οι οποίες κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να αναληφθούν άμεσα, να συμπεριληφθούν στο νέο υπηρεσιακό οργανόγραμμα των δήμων και να υλοποιηθούν με την κατάλληλη εκπαίδευση του προσωπικού και την προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού.
Από εκεί και ύστερα χρειάζεται μια χωροταξική κατανομή υπηρεσιών με τρόπο ώστε να εξυπηρετούνται οι πολίτες και να αντιμετωπίζονται άμεσα προβλήματα. Αναφερόμαστε σε "πυρήνες" υπηρεσιών οι οποίοι μπορούν να κινητοποιηθούν άμεσα και να ενισχυθούν (είτε από άλλες υπηρεσίες, είτε από συμβεβλημένους ιδιώτες) εφόσον προκύψει κάποιο γεγονός που χρειάζεται περισσότερες δυνάμεις για να αντιμετωπιστεί.
Και φυσικά σε ένα σύστημα που θα έχει ως στόχο την κοινωνική συνοχή στο πλαίσιο του δήμου, θα πρέπει να υπάρχει αναβαθμισμένη η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας κάτι που απαιτεί αναμόρφωση όλου του συστήματος με την εισαγωγή νέων μεθόδων πέραν της συνταγογράφησης των φαρμάκων για την… πίεση και την κατάθλιψη.
Τίποτε δεν είναι εύκολο, τίποτε δεν είναι ανέφικτο. Ολα προϋποθέτουν όμως αλλαγή νοοτροπίας, προσανατολισμό, αξιοποίηση συνεργατών και διεκδίκηση.
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr