Στην πλειοψηφία τους, όμως, παραμένουν παραμελημένες και ανεκμετάλλευτες. Γιατί συμβαίνει αυτό; Tι μπορεί να γίνει για την καλύτερη προστασία και αξιοποίηση των περιοχών αυτών; Πώς διαχειριζόμαστε τις προστατευόμενες περιοχές μέχρι σήμερα; Στην Ελλάδα, τις προστατευόμενες περιοχές τις διαχειρίζονται οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦοΔΠΠ), που ιδρύθηκαν πριν από 18 χρόνια γι’ αυτόν τον σκοπό. Δυστυχώς, η λειτουργία των ΦοΔΠΠ έχει αποδειχτεί για πολλούς λόγους ανεπαρκής. Σήμερα υπάρχουν συνολικά 28 ΦοΔΠΠ που διαχειρίζονται το 30% των προστατευόμενων περιοχών της χώρας ή αλλιώς τις 95 από τις 419 προστατευόμενες περιοχές. Το 70% της συνολικής έκτασης των προστατευόμενων περιοχών της χώρας δεν ανήκει στην αρμοδιότητα κανενός επίσημου φορέα. Οι ΦοΔΔΠ αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή. Η έκτακτη χρηματοδότηση των ΦοΔΠΠ από ευρωπαϊκούς πόρους (κάτι που κινείται στα όρια της νομιμότητας) ανανεώνεται κάθε χρόνο. Η χώρα κινδυνεύει με πρόστιμο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς δεν έχει υλοποιήσει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία και τη διατήρηση των περιοχών.
Τι θα μπορούσαμε να κερδίσουμε από την αξιοποίησή τους; Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ερευνητών της διαΝΕΟσις, αν ένα 40% των περιοχών Natura 2000 της χώρας αναδεικνύονταν και αξιοποιούνταν, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να εξασφαλίζει:
• 2 δισ. ευρώ επιπλέον έσοδα τον χρόνο,
• 15.000 θέσεις εργασίας".
Δυστυχώς όμως αντί να συζητούν για την αξιοποίηση των περιοχών Natura 2000, τοπική αυτοδιοίκηση, φορείς και περιβαλλοντικοί σύλλογοι έχουν στήσει έναν ατέλειωτο καβγά που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε υπανάπτυξη και μιζέρια. Από εκεί και πέρα δεν έχει κανένα νόημα να αναρωτιόμαστε συνέχεια γιατί στην Ελλάδα είναι αδύνατον να γίνουν πράξη όσα σε άλλες χώρες είναι αυτονόητα. Ούτε έχει επίσης νόημα να αναλύουμε με κάθε αφορμή τις ελληνικές ιδιαιτερότητες, λες και όλα τα άλλα έθνη του κόσμου μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό και μόνο η Ελλάδα είναι ξεχωριστή πάνω στον πλανήτη.
(Ολόκληρη η έρευνα στο dianeosis.org)
Θανάσης Λαγός
Εmail: lathanasis@yahoo.gr