Το τελευταίο χρονικό διάστημα όλοι μιλούν για το πελατειακό κράτος και τις συνέπειες της λειτουργίας του στην οικονομία. Ξαφνικά μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης πολιτικοί και δημοσιογράφοι "ανακάλυψαν" τις πελατειακές σχέσεις θέλοντας να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι πριν δεν γνώριζαν τίποτα για το.. φόνο. Ομως όλοι γνώριζαν για το πελατειακό κράτος και όλοι το υπηρέτησαν με μεγάλη αφοσίωση. Οι περισσότεροι βουλευτές και δήμαρχοι εκλέγονται επειδή κάνουν περισσότερα ρουσφέτια από τους πολιτικούς τους αντιπάλους και όχι επειδή είναι πιο άξιοι. Ας πούμε λοιπόν την αλήθεια: Οποιος κάνει περισσότερα ρουσφέτια εκλέγεται και όποιος πάει με το σταυρό της αξιοκρατίας στο χέρι τον τρώει η πολιτική μαρμάγκα. Ας πούμε και μια δεύτερη αλήθεια: Το πελατειακό κράτος δεν είναι παιδί της Μεταπολίτευσης και δεν θέριεψε την περίοδο των πρώτων κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Το πελατειακό κράτος είναι παιδί της αποικιοκρατίας και γιγαντώθηκε την περίοδο της χούντας. Οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης απλώς διατήρησαν το μέγεθός του. Ας πάρουμε όμως την ιστορία από την αρχή. Οταν ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος, αρχικώς οι Βαυαροί και στην συνέχεια οι Αγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ρώσοι έκαναν τα αδύνατα δυνατά ώστε να τοποθετήσουν στην κρατική μηχανή τους δικούς τους ανθρώπους με στόχο να ελέγχουν την εξουσία και τις εξελίξεις. Το μάθημα των αποικιοκρατών ανήγαγαν σε… επιστήμη οι Ελληνες κυβερνήτες. Ετσι δημιούργησαν κομματικούς στρατούς από πελάτες βολεμένους στο Στρατό, στην Αστυνομία και στις υπόλοιπες δημόσιες υπηρεσίες. Μέχρι το 1909 κάθε φορά που άλλαζε η κυβέρνηση άλλαζαν και οι δημόσιοι υπάλληλοι αφού το κάθε κόμμα φρόντιζε πρώτα από όλα να βολέψει στο Δημόσιο τους πελάτες ψηφοφόρους. Το 1909 θεσπίστηκε η μονιμότητα στο Δημόσιο αλλά η κατάσταση δεν άλλαξε. Τα κόμματα εξακολούθησαν να διορίζουν στο Δημόσιο τους πελάτες - ψηφοφόρους. Η εναλλαγή του βενιζελικού και του βασιλικού κόμματος στην εξουσία απλώς διασφάλιζε το βόλεμα περισσότερων ψηφοφόρων.
Η κατάσταση άλλαξε μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου όταν το κράτος και οι πελατειακές σχέσεις χρησιμοποιήθηκαν ως οχυρό απέναντι στον κομμουνιστικό κίνδυνο. Τότε με τις ευλογίες των Αμερικάνων οι Ελληνες κυβερνήτες διόριζαν στο Δημόσιο μόνο "πατριώτες" ενώ ταυτόχρονα εξόριζαν τους κομμουνιστές. Οι δουλειές και τα δάνεια δίνονταν μόνο σε "πατριώτες" εργολάβους και επιχειρηματίες αντίστοιχα. Η αξιοκρατία παρέμεινε εξόριστη. Την ίδια στιγμή, ας μην κοροϊδευόμαστε, χιλιάδες Ελληνες έγραφαν στα παλιά τους τα παπούτσια την αξιοκρατία και δήλωναν "πατριώτες" για να εξασφαλίσουν μια θεσούλα στο Δημόσιο ή ένα δάνειο. Οσοι δεν χώρεσαν στο μετεμφυλιακό ελληνικό όνειρο έφυγαν στις φάμπρικες της Γερμανίας, στα δάση του Καναδά και στις φάρμες της Αυστραλίας.
Οι "πατριώτες" που έμειναν πίσω δεν μπόρεσαν να "αποτρέψουν" το πραξικόπημα των συνταγματαρχών και η χούντα ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας. Τότε γιγαντώθηκε το πελατειακό κράτος καθώς η χούντα έδινε τα πάντα στους οπαδούς της αρκεί να δήλωναν "πατριώτες" αποκηρύσσοντας παράλληλα τον κομμουνισμό. Οποιος ήθελε ξενοδοχείο πάνω στο κύμα δήλωνε "πατριώτης" και εξασφάλιζε την άδεια. Οποιος ήθελε να χτίσει αυθαίρετο δήλωνε "πατριώτης" και έχτιζε ανενόχλητος. Οποιος ήθελε μια θεσούλα στο Δημόσιο δήλωνε "πατριώτης" και την αποκτούσε. Οποιος ήθελε δρόμο στο εξοχικό του δήλωνε "πατριώτης" και η ΜΟΜΑ τον άνοιγε. Ο λαϊκισμός και το πελατειακό κράτος γνώρισαν απίστευτα μεγάλη δόξα μέχρι τη στιγμή που ξέσπασε η πετρελαϊκή κρίση το 1973. Τότε κατέρρευσε εν μια νυκτί το θαύμα των χουντοκατασκευών και της πλήρους απασχόλησης των "πατριωτών". Τα όσα ακολούθησαν ήταν η φυσική συνέχεια των πραγμάτων που δεν βλέπουν μόνο όσοι πίστεψαν στην "δημοκρατία του γύψου και του τσιμέντου".
Η χούντα έπεσε αλλά και στη Μεταπολίτευση συνεχίστηκε η πολιτική των ρουσφετιών. Τα χρόνια των πρώτων κυβερνήσεων του Κωνσταντίνου Καραμανλή γέμισε το Δημόσιο με νεοδημοκράτες ψηφοφόρους. Το 1981 ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να διορίσει στο Δημόσιο τους "πράσινους" ψηφοφόρους και τους αριστερούς στους οποίους είχε κλείσει η πόρτα μετά τον Εμφύλιο. Από τότε έως σήμερα, για ένα μυστήριο λόγο, οι αριστεροί υπερασπίζονται με πάθος τη διατήρηση του γιγάντιου δημόσιου τομέα, αγνοώντας ότι το κράτος στην καπιταλιστική οικονομία εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα των καπιταλιστών και των κομμάτων που διαχειρίζονται την εξουσία.
Σήμερα το μόνο που μένει να απαντήσουμε είναι αν το πελατειακό κράτος πνέει τα λοίσθια ή αν θα συνεχίσει να υπάρχει και τις επόμενες δεκαετίες. Δεν γνωρίζω την απάντηση. Γνωρίζω όμως ότι αν θέλουμε πραγματικά να αναπτυχθεί η Ελλάδα και να αποκτήσει πραγματική εθνική ανεξαρτησία θα πρέπει να κοπούν οριστικά οι ρίζες που τη συνδέουν με τα κατάλοιπα της αποικιοκρατίας.
