Ωστόσο η πίστη των Φιλιατρινών προς τον Άγιο και προστάτη τους είναι έντονη και ιδιαίτερη, καθώς η παράδοση τον συνδέει με την διάσωση πολλών Φιλιατρινών την περίοδο της Γερμανικής κατοχής, από βέβαιο θάνατο. Κάτι για το οποίο υπάρχουν πολλές αναφορές και πολλές μαρτυρίες που μέχρι και σήμερα διατηρούνται ζωντανές από γενιά σε γενιά. Έτσι έχει περάσει στη συνείδηση και μνήμη των κατοίκων ως το θαύμα του Αγίου Χαραλάμπους που έσωσε τα Φιλιατρά.
Ο Άγιος Χαράλαμπος γεννήθηκε το 89 μ.Χ. και έζησε στη Μαγνησία της Μικράς Ασίας, όπου και έγινε ιερέας διαδίδοντας τη χριστιανική πίστη. Ωστόσο την περίοδο των διωγμών κατά των χριστιανών που εξαπέλυσε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος περίπου το 198 μ.Χ. συνελήφθη από τον εκεί έπαρχο της Μαγνησίας Λουκιανό, όπου του ζητήθηκε να απαρνηθεί την πίστη του, χωρίς όμως αυτό να γίνει. Έτσι συνελήφθη, βασανίστηκε και τελικά αποκεφαλίστηκε, αν και ήταν σε ηλικία 113 ετών, το 202 μ.Χ., χωρίς όμως να απαρνηθεί την πίστη του. Για αυτό και από την Ορθόδοξη εκκλησία αναφέρεται ως ιερομάρτυρας.
Ο Άγιος Χαράλαμπος έχει συνδεθεί άμεσα με τα Φιλιατρά καθώς θεωρείται ότι έσωσε την πόλη από πραγματική σφαγή από τα γερμανικά στρατεύματα την περίοδο της Κατοχής. Όπως θέλει η παράδοση, στις 19 Ιουλίου του 1943 είχε δοθεί εντολή στο Γερμανό διοικητή των Φιλιατρών Κοντάου, την επομένη να συλλάβει 1.500 κατοίκους προκειμένου να σταλθούν σε στρατόπεδα της Γερμανίας, επίσης να εκτελεστούν οι πρόκριτοι της πόλης και να πυρποληθούν τα Φιλιατρά. Ωστόσο το βράδυ ο Γερμανός διοικητής είδε στον ύπνο του να εμφανίζεται ένας γέροντας με τη μορφή ιερέα και να του ζητά να μην προχωρήσει στις συγκεκριμένες πράξεις. Ο διοικητής αν και ξύπνησε δεν έδωσε σημασία και έπεσε πάλι για ύπνο όπου ξαναείδε την ίδια μορφή να εμφανίζεται και πάλι ζητώντας του το ίδιο πράγμα. Αν και ταράχτηκε από αυτό που του συνέβαινε έπεσε και πάλι για ύπνο όπου για τρίτη φορά του εμφανίστηκε η ίδια μορφή ζητώντας με συγκεκριμένα λόγια το ίδιο πράγμα, πράγμα που τον συγκλόνισε έντονα. Πλέον το πρωί ξύπνησε αποφασισμένος να μην προχωρήσει στην εκτέλεση της συγκεκριμένης διαταγής, επηρεασμένος από όλα αυτά που είχε δει στον ύπνο του τόσο έντονα.
Αφού δεν προχώρησε σε καμία ενέργεια, ζήτησε από δύο ιερείς της πόλης να τον οδηγήσουν σε όλες τις εκκλησίες της και όταν έφτασε στον Ιερό Ναό της Παναγίας, στην εικόνα του Αγίου Χαραλάμπους λέγεται ότι αναγνώρισε τη μορφή του ιερωμένου γέροντα που του είχε εμφανιστεί στον ύπνο του. Το γεγονός αυτό μαθεύτηκε στην πόλη και έτσι η πίστη των κατοίκων προς τον Άγιο Χαράλαμπο έγινε ακόμη πιο έντονη και μεγάλη.
Μάλιστα λέγεται ότι ο Γερμανός διοικητής της πόλης επέστρεψε στην πατρίδα του σώος. Ενώ μετά τη λήξη του πολέμου λέγεται πως για αρκετά χρόνια ερχόταν στην πόλη και προσευχόταν στον Άγιο Χαράλαμπο.
