Χαρακτηριστικό παράδειγμα και οδηγό προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αρχαίας Μεσσήνης, του οποίου η μουσειολογική προμελέτη έλαβε στις αρχές του έτους την ομόφωνη θετική γνωμοδότηση του Συμβουλίου Μουσείων του υπουργείου Πολιτισμού.
Εμπλουτισμένο από το υλικό των ανασκαφών που διενήργησε στην Αρχαία Μεσσήνη από το 1987 ως τον θάνατό του το 2023 ο αείμνηστος καθηγητής Πέτρος Θέμελης, το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο αναμένεται να διαθέτει στη “φαρέτρα” του συνολικά 19.000 κινητά ευρήματα (γλυπτά, αρχιτεκτονικά μέλη, αγγεία, νομίσματα, μεταλλικά αντικείμενα και οστά), αρχαιολογικό υλικό όπου εκτός από τον Πέτρο Θέμελη είχαν φέρει στο φως οι Θεμιστοκλής Σοφούλης, Γεώργιος Οικονόμος και Αναστάσιος Ορλάνδος. Το νέο μουσείο θα ανεγερθεί μεταξύ του παλαιού μουσείου και του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης και θα εκτείνεται σε μεικτό εμβαδόν 2.400 τ.μ. Θα διαθέτει εκθεσιακούς χώρους 1.000 τ.μ. (900 τ.μ. για τη μόνιμη έκθεση και 100 για τις περιοδικές), οι οποίοι θα αποσυμφορήσουν παράλληλα τον αρχαιολογικό χώρο από το διάσπαρτο αρχαιολογικό υλικό. Ειδικότερα, το κτηριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει πρόβλεψη μουσειακών και εκθεσιακών χώρων που αφορούν σε είσοδο και χώρους εξυπηρέτησης επισκεπτών, χώρους μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων, αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων-πολλαπλών χρήσεων, εργαστήρια συντήρησης, αποθηκευτικούς χώρους ευρημάτων και υλικών, χώρους ασφάλειας μουσείου και Η/Μ εγκαταστάσεων, χώρους εξυπηρέτησης προσωπικού καθώς και φιλοξενίας μελετητών όπως και βιβλιοθήκη.
ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ Ο ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Αναφορικά με την εξέλιξη του έργου, ο Μεσσήνιος γ.γ. της ΚΕΔΕ και μέλος του Συμβουλίου Μουσείων, Δημήτρης Καφαντάρης ανέφερε στην “Ε” πως η έγκριση της μουσειολογικής προμελέτης αποτελεί προαπαιτούμενο για την προκήρυξη -από την Περιφέρεια Πελοποννήσου- διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού με σκοπό την εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης για την ανέγερση του μουσείου από τον ανάδοχο που θα προκύψει.
Ο ίδιος υπενθύμισε πως έχει υπογραφεί προγραμματική σύμβαση της Περιφέρειας Πελοποννήσου με το Υπουργείο Πολιτισμού, μέσω της οποίας θα αναλάβει η Περιφέρεια να τρέξει τις διαδικασίες μέσω του ΕΣΠΑ κ.τ.λ., ακολουθώντας μετά την αρχιτεκτονική μελέτη η μελέτη κατασκευής. Κληθείς να κάνει μια εκτίμηση για το πότε το μουσείο μπορεί να είναι έτοιμο, ο κ. Καφαντάρης έκανε λόγο για δύο έως τρία χρόνια, τονίζοντας πως το υφιστάμενο μουσείο, χτισμένο το 1968-1972, δεν συνάδει πλέον με τις υποδομές εξυπηρέτησης ενός από τους καλύτερα σωζόμενους, διατηρημένους και αναστηλωμένους αρχαιολογικούς χώρους ο οποίος αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες επισκέπτες από όλον τον κόσμο.
ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΜΕΣΣΗΝΗ
«Πρόκειται για ένα έργο το οποίο ταλαιπώρησε την περιοχή για πολλά χρόνια, μέσα από τη διαμάχη των χωριών Αρσινόη και Μαυρομάτι για το που θα γίνει του Μουσείο. Εν τέλει το ζήτημα λύθηκε, ακολουθώντας όλες τις διαδικασίες βήμα-βήμα που ορίζει το Υπουργείο Πολιτισμού, ώστε να καταλήξουμε σε ένα σύγχρονο κτήριο, το οποίο το χρωστάμε στις νέες γενιές και στον Πέτρο Θέμελη που αφιέρωσε τη ζωή του στις ανασκαφές της περιοχής και όχι μόνο» επισήμανε, λέγοντας πως με την ολοκλήρωση του έργου η Αρχαία Μεσσήνη θα μπει σε μια νέα εποχή, καθώς θα συνδυαστεί αρμονικά με τον μεγαλειώδη αρχαιολογικό χώρο. «Προφανώς η Αρχαία Μεσσήνη βρίσκεται στο χάρτη του αρχαιολογικού τουρισμού, ωστόσο τα γράμματα της θα γίνουν εντονότερα με την έλευση του νέου μουσείου, κερδίζοντας από την εξέλιξη αυτή ευρύτερα η Μεσσηνία» συμπλήρωσε, πληροφορώντας πως οι αίθουσες του Μουσείου θα οδηγούν τους επισκέπτες χρονικά σε όλες τις εποχές των ανασκαφικής περιόδου, μέσα από ένα ταξίδι στην ιστορία. «Με την ιδιότητα του μέλους του Συμβουλίου Μουσείων και ως Μεσσήνιος παρακολουθώ τις εξελίξεις από κοντά, ώστε να έχουμε γρήγορα το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για τον τόπο μας» κατέληξε.
ΠΕΝΤΕ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Σύμφωνα με τη μουσειολογική προμελέτη που εκπονήθηκε από ομάδα εργασίας της ΕΦΑ Μεσσηνίας με επιστημονικό σύμβουλο τον Πέτρο Θέμελη, το νέο μουσείο θα παρουσιάζει την Αρχαία Μεσσήνη σαν ένα παλίμψηστο υλικών καταλοίπων και νοημάτων και η αφήγησή του θα έχει ως νοητικό κέντρο το Ασκληπιείο (στο οποίο εργάστηκε ο Μεσσήνιος γλύπτης Δαμοφώντας), καθώς και το «Ιερό της Μεσσάνας» στην Αγορά της Αρχαίας Μεσσήνης. Η μόνιμη έκθεση θα οργανώνεται σε πέντε θεματικές ενότητες, εκ των οποίων η κεντρική θα αφορά την οργάνωση της πόλης, τον ιδιωτικό και δημόσιο βίο και θα περιλαμβάνει υποενότητες για το Ασκληπιείο, τις οχυρώσεις και τα σύνορα, το πολεοδομικό σύστημα, τη θρησκευτική ζωή, τα ταφικά μνημεία, την οικονομική και καλλιτεχνική δραστηριότητα, τους χώρους θεαμάτων και εκπαίδευσης, τις ιδιωτικές επαύλεις, κ.ά. Η εισαγωγική ενότητα θα αφορά το μυθολογικό και ιστορικό υπόβαθρο της αρχαίας Μεσσήνης, η τελευταία θα παρουσιάζει τη νέα ζωή του αρχαιολογικού χώρου, ενώ θα υπάρχουν και εκείνες για τις απαρχές της ανθρώπινης παρουσίας στον χώρο, καθώς και για τη συνέχεια της πόλης στα βυζαντινά και μεταβυζαντινά χρόνια.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΚΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2025
Υπενθυμίζεται πως ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης θα αποκτήσει ως το τέλος του 2025 σύγχρονες υποδομές εξυπηρέτησης των επισκεπτών, μέσα από ένα πλάνο λειτουργικής αναβάθμισης που ανακοίνωσε το ΥΥΠΟ τον Μάρτιο του 2024. Επί των οριστικών αρχιτεκτονικών μελετών του έργου της κατασκευής πωλητηρίου και διαμόρφωσης των υποδομών εξυπηρέτησης του κοινού, στη Βόρεια και τη Νότια είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, όπως προσαρμόστηκαν στα νέα ανασκαφικά δεδομένα, γνωμοδότησε ομοφώνως θετικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Οι τρεις ολοκληρωμένοι και αποκατεστημένοι χώροι, το Θέατρο, το Εκκλησιαστήριο και το Ασκληπιείο ζωντανεύουν κάθε καλοκαίρι από το πλήθος κόσμου που συρρέει για να παρακολουθήσει θεατρικές παραστάσεις και μουσικά δρώμενα που διοργανώνονται από διάφορους φορείς, όντας ένα πολιτιστικό και περιβαλλοντικό μνημείο υψίστης σημασίας για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη όχι μόνο της Μεσσηνίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Πελοποννήσου.
Φωτογραφίες: culture.gov.gr
