Ο Σεπτέμβριος, γνωστός και ως «Τρυγητής», είναι ο μήνας που τα αμπέλια δίνουν τον καρπό τους και ο τρύγος μετατρέπει την αγροτική εργασία σε γιορτή. Κάποτε, η συγκομιδή ήταν συλλογική υπόθεση με οικογένεια, γείτονες και φίλους, με τελετουργίες αγιασμού στην εκκλησία και το έθιμο να μένει ένα μικρό κομμάτι ατρύγητο ως ευγνωμοσύνη. Το γλέντι με φαγητό, τραγούδι και κρασί ολοκλήρωνε τη μέρα. Σήμερα η διαδικασία παραμένει κορυφαία στιγμή στον κύκλο του αμπελώνα, με πιο επιστημονική οργάνωση και μετρήσεις, χρήση μηχανημάτων στις μεγάλες εκτάσεις και προσαρμογές στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής. Παρά ταύτα, διατηρεί τον εορταστικό χαρακτήρα του μέσα από οινικές γιορτές και τοπικές εκδηλώσεις που συνεχίζουν την παράδοση.
Στο Μουζάκι, στους πρόποδες της Αγιάς και σε υψόμετρο 460-481 μέτρων, χωριό της Μεσσηνίας που φημίζεται για τους αμπελώνες του, τα εκλεκτά κρασιά του και τις γιορτές που αναδεικνύουν τον πλούτο του τόπου, η παράδοση του τρύγου ζωντανεύει με τον πιο αυθεντικό τρόπο.
Ο αιφνίδιος θάνατος του Νίκου Νικολακόπουλου, στις αρχές του μήνα, βύθισε το χωριό σε πένθος και οδήγησε στη ματαίωση της προγραμματισμένης Γιορτής Μούστου και Σταφυλιού της 21ης Σεπτεμβρίου, η οποία διοργανώνεται με επιτυχία από τον Σύλλογο του χωριού τα τελευταία χρόνια. Οι ντόπιοι, ενωμένοι και αλληλέγγυοι, στηρίζουν ο ένας τον άλλον σε χαρές και λύπες, κρατώντας ζωντανή την παράδοση και το πνεύμα της κοινότητας. Ο Νίκος Νικολακόπουλος είχε διατελέσει πρόεδρος της Κοινότητας Μουζακίου· η σύζυγος και η κόρη του είναι μέλη του Συλλόγου.
Η «Ε» επικοινώνησε με τον δραστήριο Σύλλογο και μίλησε με τον Γιώργο Νικολακόπουλο, ιδρυτικό μέλος και ταμία, και την Κωνσταντίνα Μαρίνη, γραμματέα του Συλλόγου, οι οποίοι μας γνωρίζουν τη δράση και τη φιλοσοφία του Συλλόγου και δεν έκρυψαν τη συγκίνησή τους για την απώλεια του συμπατριώτη τους, υπογραμμίζοντας πόσο σημαντική είναι η ενότητα και η αλληλεγγύη στην κοινότητα του χωριού.
Μιλώντας στην «Ε», ο κ. Νικολακόπουλος τόνισε πως ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1984 από μια ομάδα νέων που αγαπούσαν τον τόπο τους και ήθελαν να αφήσουν ζωντανά ίχνη πολιτισμού και παράδοσης. «Σήμερα, 41 χρόνια μετά, συνεχίζουμε το έργο τους με το ίδιο πάθος, υπηρετώντας στόχους κοινωνικής προσφοράς, διατήρησης θεσμών και καλλιέργειας του πολιτισμού», σημείωσε.
Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφασίζει κάθε χρόνο για τις εκδηλώσεις, με αρκετές να έχουν καθιερωθεί: το θεατρικό τμήμα που δημιουργήθηκε το 1987, το πανηγύρι, η γιορτή Σταφυλιού και Μούστου, τα Κούλουμα, καθώς και εκδρομές. Παράλληλα, μιλώντας στην «Ε», η κ. Μαρίνη επισήμανε ότι «ο Σύλλογος αναλαμβάνει συνεργασίες με άλλους συλλόγους, αφιερώματα σε συγγραφείς, ενημερωτικές ομιλίες, αλλά και παρεμβάσεις στο χωριό όπως το άνοιγμα μονοπατιών και η συντήρηση κοινόχρηστων χώρων».
Η παράδοση αποτελεί «ιερό λάβαρο» για το Σύλλογο, ενώ οι συνεργασίες με συλλόγους της περιοχής τον ενδυναμώνουν. Σημαντικές δράσεις που ξεχωρίζουν είναι το θεατρικό τμήμα, το πανηγύρι και η γιορτή Σταφυλιού Μούστου, η οποία έχει εξελιχθεί σε θεσμό και πραγματοποιείται με μεγάλη επιτυχία χάρη στη στήριξη του Δήμου Τριφυλίας, του Δήμου Πύλου Νέστορος, των οινοποιών, των επιχειρήσεων της περιοχής και την ακούραστη εθελοντική συμμετοχή. Η επισκεψιμότητα ξεπερνά τα χίλια άτομα, στοιχείο που αποδεικνύει τη ζωντάνια του θεσμού.
Το θεατρικό τμήμα, με παρουσία σχεδόν τεσσάρων δεκαετιών, παρουσιάζει έργα σε πολλές πόλεις του νομού, ενώ οι πρεμιέρες στο χωριό συγκεντρώνουν εκατοντάδες θεατές, ξεπερνώντας κατά πολύ τον αριθμό των κατοίκων. Ιδιαίτερη στιγμή ήταν το 2017, όταν γιορτάστηκαν τα 30 χρόνια παρουσίας του τμήματος με τιμητικές διακρίσεις στους ερασιτέχνες ηθοποιούς και στον σκηνοθέτη Κώστα Κλάγκο. «Το θέατρο είναι πολιτισμός και μέσα από αυτό ήρθαμε πιο κοντά στους εαυτούς μας», τόνισε μιλώντας στην «Ε» η κ. Μαρίνη.
Ο Σύλλογος στηρίζει τα τοπικά προϊόντα, συμμετέχοντας ενεργά σε δράσεις που τα αναδεικνύουν. Ο αγροτικός συνεταιρισμός ελαιόλαδου του χωριού έχει διακριθεί για την ποιότητά του, ενώ τα σταφύλια της περιοχής ξεχωρίζουν για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους χάρη στο μικροκλίμα και προτιμώνται από οινοποιεία της Μεσσηνίας.
Στα μελλοντικά σχέδια του Συλλόγου περιλαμβάνονται η συνέχιση και η ενίσχυση των δράσεων, με νέες συνεργασίες και πρωτοβουλίες. Ενδεικτικά, μιλώντας στην «Ε», ο κ. Νικολακόπουλος ανέφερε τη συμβολή στη διάνοιξη του μονοπατιού «Μάλη – Μουζάκι – Χώρα – Γιάλοβα», ενός έργου που ενώνει είκοσι χωριά υπό το σύνθημα «Ενα μονοπάτι, είκοσι χωριά», σε συνεργασία με το Σύλλογο Μαγγανιακού Μεσσηνίας.
Το μεγάλο στοίχημα του Συλλόγου συνοψίζεται σε μια φράση: «Ενάντια στην αποξένωση». Με μουσική, χορό, δράση και ζωντανές παρέες, τα μέλη και οι φίλοι του Συλλόγου προσπαθούν να εμπνέουν μια κοινωνία γεμάτη χαρά, δημιουργία και πολιτισμό, όπου η επόμενη γενιά θα συνεχίσει να γεύεται τις απλές, αλλά μεγάλες στιγμές κοντά στη γη και στους ανθρώπους.
Κ.Δρ.
