Με υπόμνημα που απέστειλαν τα μέλη του Συμβουλίου στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας εκφράζουν την πλήρη αντίθεσή τους στη σχεδιαζόμενη συγχώνευση των εγκεκριμένων θεραπευτικών οργανισμών και προγραμμάτων για τις εξαρτήσεις σε έναν υπερφορέα, χωρίς μάλιστα να έχει προηγηθεί καμία ενημέρωση ή συζήτηση με τους εργαζομένους σε αυτούς, τους συλλόγους γονέων και τους φορείς του ευρύτερου αντι-ναρκωτικού κινήματος.
Πιο αναλυτικά, το υπόμνημα επισημαίνει ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου δεν συνοδεύεται από κλινικά, οικονομικά και διοικητικά στοιχεία και γίνεται ερήμην των εμπλεκόμενων φορέων. Αντίθετα “προωθεί τη δημιουργία ενός συγκεντρωτικού, γραφειοκρατικού και αθηνοκεντρικού οργανισμού, αποκομμένου από τις τοπικές κοινωνίες”. Και, κατά συνέπεια, “το σημερινό συνεχές της φροντίδας θα δώσει τη θέση του σε άκαμπτα νοσοκομειακού τύπου πρωτόκολλα και οι πολίτες θα στερηθούν την ελεύθερη επιλογή θεραπευτικής προσέγγισης”.
Επίσης το υπόμνημα αναφέρει ότι προβάλλεται για την αιτιολόγησή του “μια παραποιημένη εικόνα της σημερινής πραγματικότητας, με αποσιώπηση πολλών δεδομένων, και συγκεκριμένα:
- Χωρίς να έχει αξιολογήσει τον υφιστάμενο εθνικό συντονιστικό μηχανισμό (νόμος 4139/2013) και αγνοώντας το εθνικό σχέδιο δράσης που έχουν από το 2020 καταρτίσει και καταθέσει οι φορείς, το Υπουργείο κάνει λόγο για έλλειψη συντονισμού και σχεδιασμού και προχωράει στην κατάργηση των φορέων και στη διοικητική τους συνένωση.
- Γίνεται λόγος για «απομόνωση» των φορέων, και αποσιωπώνται οι συνέργειές τους στο πεδίο, οι οποίες δείχνουν ότι η διασύνδεσή τους μπορεί να επιτευχθεί, χωρίς να θιγεί η διοικητική και επιστημονική τους αυτοτέλεια.
- Το εθνικό δίκτυο δωρεάν υπηρεσιών ποικίλων προσεγγίσεων για τα ναρκωτικά και τις αναδυόμενες εξαρτήσεις (τζόγος, αλκοόλ, οθόνες), που αναπτύχθηκε για να καλύπτει γεωγραφικά όλη την επικράτεια, παρουσιάζεται ως «κατακερματισμός των υπηρεσιών».
- Γίνεται επίκληση της ανάγκης για αύξηση των θέσεων σωματικής αποτοξίνωσης στα νοσοκομεία, χωρίς να εξηγείται πώς η συγχώνευση των φορέων σχετίζεται με αυτό.
- Προβάλλονται ως πρόβλημα οι λίστες αναμονής, ενώ στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι εξαιρετικά περιορισμένο, και γίνεται λόγος για μόνο 145 (!) θέσεις την ώρα που το ΚΕΘΕΑ, για παράδειγμα, διατηρεί σήμερα ενεργή θεραπευτική σχέση με σχεδόν 6.000 άτομα.
- Ο όρος «θέσεις θεραπείας» αντικαθίσταται με τον όρο «κλίνες», ο οποίος παθολογικοποιεί τους ανθρώπους με πρόβλημα χρήσης ή εξάρτησης και προωθεί μια στενά βιοϊατρική προσέγγιση ενός σύνθετου πολυπαραγοντικού φαινομένου. Αγνοείται, έτσι, η διεθνής επιστημονική συζήτηση και η πολιτική του ΠΟΥ, που εστιάζουν στους κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας και στην ολιστική αντιμετώπιση προβλημάτων και ανισοτήτων μέσα στην κοινωνία.
Αυτό που επιχειρείται είναι η αλλαγή παραδείγματος στην πολιτική για τα ναρκωτικά στη χώρα μας και η προώθηση σκοπιμοτήτων που δεν εκφράζονται ανοιχτά: περικοπή πόρων, συρρίκνωση και ομογενοποίηση υπηρεσιών, μετακίνηση του προσωπικού προς άλλους τομείς του συστήματος.
Το ζήτημα του εθνικού συντονισμού δεν επιλύεται με διοικητικά μέτρα. Καμία τέτοιου εύρους αλλαγή στον χώρο θεραπευτικής αντιμετώπισης των εξαρτήσεων δε μπορεί να γίνει ερήμην όσων τον υπηρετούν” καταλήγει το υπόμνημα προς το υπουργείο Υγείας.
* Το Συμβούλιο Υπευθύνων Θεραπευτικών Προγραμμάτων και Τομέων ΚΕΘΕΑ αποτελείται από: το διευθυντή ΚΕΘΕΑ, τους/τις επικεφαλής των 15 θεραπευτικών προγραμμάτων σε όλη την Ελλάδα, το διευθυντή της παραγωγικής μονάδας ΚΕΘΕΑ “Σχήμα+Χρώμα, τους επικεφαλής των Τομέων Έρευνας, Εκπαίδευσης και Διοίκησης Οικονομικών και των Τμημάτων Ενημέρωσης και Σχεδιασμού & Μελετών.
