Το ΤΕΙ Καλαμάτας έχει φέτος 4.700 ενεργούς φοιτητές κι 6.000 εγγεγραμμένους. Οσον αφορά δε τον νέο, περιφερειακό ρόλο που αναλαμβάνει πλέον το ΤΕΙ στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο κ. Βελισσαρίου επισημαίνει πως ένα ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης οφείλει να είναι ενταγμένο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας, κι είναι σημαντικό να φαίνεται και στον τίτλο του η περιφερειακή του φυσιογνωμία.
Συνέντευξη στην Κέλλυ Δημητρούλια- Αναλάβατε πρόσφατα καθήκοντα πρύτανη στο ΤΕΙ Καλαμάτας, έχοντας χρόνια εμπειρία στη διοίκηση του ιδρύματος. Ποιο είναι το μεγαλύτερο στοίχημα για το ΤΕΙ αυτή την κρίσιμη περίοδο, και τι θα κάνετε για να το κερδίσετε;
«Το σημαντικότερο στοίχημα για το ΤΕΙ Καλαμάτας, στο πλαίσιο της συνολικής κρίσης της χώρας αλλά και εν όψει του σχεδίου "Αθηνά", είναι η εξασφάλιση της ακαδημαϊκής του φυσιογνωμίας και "αρτιμέλειας" - και τελικά ο επαναπροσδιορισμός του ως σημαντικού πόλου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έρευνας και ανάπτυξης στην Περιφέρεια Πελοποννήσου».
- Η πρόταση στο πλαίσιο του σχεδίου "Αθηνά" για μετονομασία του ΤΕΙ Καλαμάτας σε ΤΕΙ Πελοποννήσου τι σημαίνει στην ουσία;
«Η μετονομασία αυτή ήταν παλαιό αίτημα του Ιδρύματος και επιτέλους πραγματοποιείται, έστω και στο πλαίσιο μιας "οριζόντιας" μετονομασίας και άλλων Ιδρυμάτων. Η διεύρυνση του τίτλου του ΤΕΙ δεν διευρύνει ουσιαστικά τους στόχους και τις αναπτυξιακές προοπτικές του, που έτσι κι αλλιώς αφορούσαν όλη την Περιφέρεια. Εξάλλου, ένα ΑΕΙ οφείλει να είναι ενταγμένο στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της χώρας. Είναι όμως σημαντικό να φαίνεται και στον τίτλο του η περιφερειακή του φυσιογνωμία».
- Το ενδεχόμενο μεταφοράς του Τμήματος Λογοθεραπείας στην Πάτρα ποιες επιπτώσεις θα έχει για το ΤΕΙ και την τοπική κοινωνία; Θα επηρεάσει το εκπαιδευτικό έργο;
«Το Τμήμα Λογοθεραπείας λειτουργεί στο ΤΕΙ Καλαμάτας από το 2009-2010 με άριστες υποδομές στο νέο κτήριο του Ιδρύματος. Βρίσκεται στο 4ο έτος σπουδών με 390 φοιτητές, και παρότι δεν στελεχώθηκε ποτέ από το υπουργείο με μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό έχει όλα τα στοιχεία ενός ακαδημαϊκά επιτυχημένου τμήματος. Εχει επίσης την πλήρη αναγνώριση και υποστήριξη της κοινωνίας της Καλαμάτας αλλά και της Μεσσηνίας ευρύτερα. Η Κλινική Ομιλία και Λόγου, για παράδειγμα, προσφέρει δωρεάν τις υπηρεσίες της σε 150 κατοίκους (παιδιά και ενήλικους) της Μεσσηνίας. Η μεταφορά του στην Πάτρα θα ήταν μια μεγάλη και άδικη απώλεια για το ΤΕΙ, την Καλαμάτα και τη Μεσσηνία».
- Η πρόταση για συγκέντρωση όλων των δυνάμεων στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα βρήκε αντιδράσεις από τη Σπάρτη, όπου λειτουργεί το παράρτημα του ιδρύματος. Ποια είναι τα επιχειρήματα της διοίκησης του ΤΕΙ;
«Είναι δίκαιο να αναφέρουμε ότι η κοινωνία και οι φορείς της Σπάρτης στήριξαν με θέρμη την ίδρυση και την ύπαρξη του παραρτήματος στην πόλη τους, στο κτήριο του κληροδοτήματος Βαλλιώτη, και φυσικά δικαιούνται να το στηρίζουν. Ομως, στο τμήμα αυτό δεν δόθηκε ποτέ από το υπουργείο η ακαδημαϊκή στελεχιακή αυτοδυναμία που προβλέπει ο νόμος. Εχει μόνο 3 μόνιμους καθηγητές, που βρίσκονται σε επιστημονική απομόνωση, μακριά από την επιστημονική κοινότητα των 60 καθηγητών, της άρτιας Βιβλιοθήκης και του εξοπλισμού του κεντρικού Ιδρύματος, αλλά και σε αδυναμία ακόμη και να συγκροτήσουν συλλογικά όργανα. Βάσει του νόμου 4009, αλλά και των κριτηρίων του σχεδίου "Αθηνά", η διασπορά και η επιστημονική απομόνωση τμημάτων έπρεπε να θεραπευτεί. Τέλος, στους καιρούς της κρίσης, ήταν μοιραίο να υπολογιστεί και το οικονομικό κόστος του τμήματος της Σπάρτης, που είναι το 30% του συνόλου ενός Ιδρύματος με 8 τμήματα συνολικά».
- Ποιο ρόλο στην αγορά εργασίας μπορεί να παίξει η ενίσχυση του γεωπονικού τομέα του ιδρύματος με την ενδεχόμενη συγχώνευση του αντίστοιχου τμήματος του Μεσολογγίου;
«Το νέο γεωπονικό τμήμα που μπορεί να προέλθει από τη συγχώνευση των δύο αντίστοιχων τμημάτων του ΤΕΙ Καλαμάτας, μετά από πρόταση του Ιδρύματός μας, θα είναι έτσι κι αλλιώς ένα ενισχυμένο τμήμα, που σχεδιάζεται να παίξει ακόμη σημαντικότερο ρόλο στην αγορά εργασίας - δεδομένου ότι και τα δύο συγχωνευόμενα τμήματα έχουν περάσει με επιτυχία εξωτερική αξιολόγηση και είναι σε θέση να οργανώσουν αυτοδύναμα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Πέραν αυτών, διοργανώνουν ήδη εκπαιδευτικά προγράμματα ανοιχτά στην κοινωνία και την αγορά εργασίας (γευσιγνωσία ελαιόλαδου, υδροπονικές καλλιέργειες κ.ά.), με μεγάλη επιτυχία και ανταπόκριση. Η συγχώνευση του τμήματος του Μεσολογγίου θα αύξανε ακόμη το καθηγητικό και το φοιτητικό δυναμικό, αλλά από νεότερα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας δεν φαίνεται να πραγματοποιείται».
- Κατά το παρελθόν έχει αντιμετωπιστεί θετικά από τη διοίκηση του Ιδρύματος το ενδεχόμενο συγχώνευσης Πανεπιστημίου και ΤΕΙ. Θεωρείτε πως κάτι τέτοιο θα είχε θετικά αποτελέσματα για την ακαδημαϊκή κοινότητα και την τοπική κοινωνία;
«Για την ώρα δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο για να γίνει κάτι τέτοιο, ούτε εμφανίστηκε κάτι σχετικό στο σχέδιο "Αθηνά". Στην πρόταση που υπέβαλε το ΤΕΙ Καλαμάτας στο υπουργείο ανέφερε ότι "είναι έτοιμο να συνεισφέρει στη διαμόρφωση ενιαίας δομής της Ανώτατης Παιδείας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου". Σε αυτό το πλαίσιο, πιστεύω ότι θα πρέπει να ενισχυθούν οι προοπτικές συνεργασίας των δύο Ιδρυμάτων σε όλα τα επίπεδα».
- Κατά πόσο έχουν σταθεί ουσιαστικά αρωγοί οι τοπικοί φορείς και παράγοντες, στην προσπάθεια ισχυροποίησης του ΤΕΙ;
«Εξαρτάται εάν αναφέρεται κανείς στο παρελθόν ή στο παρόν. Στο παρελθόν, εξ όσων γνωρίζω, υπήρξαν απλώς περιστασιακές προσπάθειες. Τα τελευταία χρόνια -και ειδικότερα την τρέχουσα περίοδο- η στήριξη τοπικών φορέων και η ανταπόκρισή τους στις προσπάθειες εξωστρέφειας του ΤΕΙ υπήρξε σημαντική, όχι μόνο στην υποστήριξη των προτάσεων του ΤΕΙ στο πλαίσιο της "Αθηνάς" -σύγκληση σύσκεψης φορέων από τον δήμαρχο Καλαμάτας-, αλλά και σε επίπεδα επιχειρησιακής συνεργασίας, πράγμα που είναι πολύ σημαντικό για το Ιδρυμά μας».
- Πόσοι είναι πραγματικά οι ενεργοί φοιτητές του ιδρύματος και ποιες είναι οι δυνατότητες του ιδρύματος;
«Οι ενεργοί φοιτητές του ΤΕΙ Καλαμάτας ήταν γύρω στους 4.700 για το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012. Οι φετινοί εγγεγραμμένοι υπερβαίνουν τους 6.000. Οι δυνατότητες του Ιδρύματος υπερβαίνουν τους αριθμούς αυτούς, αλλά θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι όποιες μεταβολές επιφέρει το σχέδιο "Αθηνά" και η δομή που θα προκύψει μετά από αυτό».
- Κατά πόσο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την επιλογή των υποψηφίων για σπουδές στην Καλαμάτα;
«Δεν είμαι σίγουρος ότι όλοι οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής έχουν πραγματικά συνειδητοποιήσει ότι έχουν στα πόδια τους, σε απόσταση αστικού ή υπεραστικού λεωφορείου, 7 τμήματα Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (εκτός βέβαια και από τα 2 πανεπιστημιακά), που οδηγούν σε βασικό πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης με σημαντικές επαγγελματικές αλλά και ακαδημαϊκές προοπτικές (μεταπτυχιακές σπουδές κ.λπ.). Ο μέσος όρος των Μεσσήνιων φοιτητών που εισήχθηκαν φέτος ήταν 17% για όλο το ΤΕΙ, εξαιρουμένου του παραρτήματος της Σπάρτης. Υπήρξε όμως τμήμα με 39% Μεσσήνιους επιτυχόντες. Πιστεύω ότι οι λογικές επιλογές στο μηχανογραφικό και η εμπιστοσύνη στο επίπεδο των προσφερόμενων σπουδών θα πρέπει να αυξήσουν τα ποσοστά αυτά, ανεξαρτήτως της κρίσης».
- Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ένα σημαντικό άνοιγμα στην τοπική κοινωνία, ειδικά στον τομέα της Γεωπονίας, με διοργάνωση σεμιναρίων και άλλων δράσεων. Τι προσδοκάτε από αυτή την προσπάθεια και τι ανταπόκριση υπάρχει;
«Οι επιστημονικές γνώσεις που αναπτύσσονται σε ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα δεν πρέπει να περιορίζονται κλεισμένες στις σελίδες επιστημονικών περιοδικών και βιβλίων. Πρέπει να διαχέονται ευρύτερα στην κοινωνία, και πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για γνώσεις με άμεση εφαρμογή στην πρωτογενή παραγωγή. Αυτή πιστεύω ότι είναι κατ' ουσίαν η εξωστρέφεια. Τα σεμινάρια που προαναφέραμε ακροθιγώς αφορούσαν συστήματα υδροπονικής καλλιέργειας φυλλωδών λαχανικών για παραγωγούς και γεωτεχνικούς, καθώς επίσης τη γευσιγνωσία ελαιόλαδου - για την οποία έχει δημιουργηθεί εξειδικευμένο εργαστήριο, του οποίου επίκειται η πιστοποίηση και έχει οργανωθεί "πάνελ" γευσιγνωσίας ελαιόλαδου, το δεύτερο στην Ελλάδα. Η ανταπόκριση ήταν πέρα από τις προσδοκίες μας και μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε και σε άλλα γνωστικά πεδία που αναπτύσσονται στο ΤΕΙ».
- Υπάρχει δηλαδή σχεδιασμός για επέκταση μιας ανάλογης προσπάθειας και σε άλλους τομείς;
«Αυτού του είδους οι δράσεις είναι επιζητούμενες για το σχεδιασμό και τις προοπτικές του Ιδρύματος. Από τη μεριά της διοίκησης, προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση και σε άλλα γνωστικά πεδία που αναπτύσσονται στο ΤΕΙ, όχι μόνο θα στηριχτούν, αλλά και θα ενθαρρυνθούν».
- Τι άλλο θα επιδιώξετε τα επόμενα χρόνια για την ενδυνάμωση της εξωστρέφειας του Ιδρύματος;
«Το ΤΕΙ Καλαμάτας έχει δείξει τη θέλησή του "να βγει από το καβούκι του". Το άνοιγμα στην κοινωνία δεν θα πρέπει να περιοριστεί μόνο σε διάχυση των γνώσεων με μορφές σεμιναρίων κ.λπ. Αυτά αποτέλεσαν το πρώτο βήμα. Η επιχειρησιακή συνεργασία με φορείς που άπτονται των γνωστικών πεδίων του Ιδρύματος, είτε σε επίπεδο ερευνητικών προγραμμάτων είτε σε επίπεδο διμερών συνεργασιών, δεν θεωρώ ότι είναι μόνο θέμα εξωστρέφειας, αλλά και ουσιαστικής ανάπτυξης».
- Μπορεί να φέρει οικονομικό όφελος το άνοιγμα προς την κοινωνία, με δεδομένες τις συνέπειες της οικονομικής ύφεσης και στα οικονομικά των ιδρυμάτων;
«Η ισχύς εν τη ενώσει: Αυτό πιστεύω ότι θα πρέπει να είναι το "μότο" των καιρών. Οι σωστά δομημένες σχέσεις ενός ΑΕΙ με την κοινωνία, όπως αυτές μπορούν να εκφραστούν, είτε ως συνέργειες είτε ως επιχειρησιακές συνεργασίες, δεν μπορεί παρά να έχουν και οικονομικό όφελος βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο».
- Θα μπορούσε να συνδυαστεί η επιχειρηματικότητα και το ακαδημαϊκό περιβάλλον;
«Από τη στιγμή που ένα δημόσιο ΑΕΙ δεν εξυπηρετεί στενά επιχειρηματικά συμφέροντα, αλλά συμμετέχει ισότιμα και καθοδηγητικά σε κοινά αναπτυξιακά προγράμματα που εξυπηρετούν το κοινό καλό, η σύνδεση ενός ΑΕΙ με την επιχειρηματικότητα μπορεί να αποδώσει σημαντικά οφέλη».
- Ποιες καινοτομίες σκέφτεστε μελλοντικά για το ΤΕΙ;
«Να ξεπεράσουμε γραφειοκρατικά προβλήματα αξιοποιώντας τις δυνατότητες της Πληροφορικής (ηλεκτρονική υπογραφή, επικοινωνία "χωρίς χαρτί" - paperless communication) και όποια δυνατότητα κάνει ταχύτερη την εξυπηρέτηση των "εμπλεκόμενων": φοιτητών, καθηγητών και προσωπικού. Επίσης στόχος μας είναι η δημιουργία πυρήνων αριστείας, αξιοποιώντας όχι μόνο το επιστημονικό, αλλά και το φοιτητικό μας δυναμικό σε ένα εξωστρεφές περιβάλλον».
- Η Φοιτητική Εστία, παρά τα όποια προβλήματα, λειτουργεί και αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο του ΤΕΙ. Υπάρχουν κάποιες σκέψεις σχετικά με τη λειτουργία της στο μέλλον;
«Καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για την εύρυθμη λειτουργία της Φοιτητικής Εστίας, ώστε να εξυπηρετεί τις ανάγκες του φοιτητικού πληθυσμού μας δίκαια και στο καλύτερο κι ασφαλέστερο κατά το δυνατόν περιβάλλον. Δυνατότητες βελτίωσης πάντα υπάρχουν σε όλα, και γι' αυτό προσπαθούμε να βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή όχι μόνο με το προσωπικό, αλλά και με τους φοιτητές που μένουν στην Εστία για να εξασφαλίσουμε την αμεσότερη λύση όσων προβλημάτων προκύπτουν».
- Ολοκληρώθηκε η κατασκευή και των νέων κτηριακών εγκαταστάσεων. Ποιες είναι προοπτικές για ένα τέτοιο συγκρότημα στην περιοχή μας;
«Οι νέες κτηριακές εγκαταστάσεις δημιουργήθηκαν για την εξυπηρέτηση των αναγκών του Ιδρύματος. Η νέα βιβλιοθήκη μας -που έχει εντυπωσιάσει και όλους τους ξένους επιστήμονες αξιολογητές που μας επισκέφτηκαν-, λειτουργεί πλήρως σε ένα άνετο και πολιτισμένο περιβάλλον και είναι φυσικά ανοιχτή σε όποιον πολίτη επιθυμεί να τη χρησιμοποιήσει. Στις αίθουσες διδασκαλίας των νέων κτηρίων φιλοξενείται ήδη η Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας. Στα αμφιθέατρα γίνονται επιστημονικές και άλλες εκδηλώσεις και έχουν επίσης δημιουργηθεί εργαστήρια. Στο άμεσο μέλλον σχεδιάζεται να μεταφερθούν στα κτήρια αυτά σχεδόν όλες οι διοικητικές υπηρεσίες».
- Ενας από τους στόχους του παρελθόντος ήταν η συνεργασία με ιδρύματα του εσωτερικού και του εξωτερικού για μεταπτυχιακά προγράμματα και έρευνα. Πώς προχωράει αυτή η προσπάθεια;
«Ηδη υπάρχουν στο ΤΕΙ Καλαμάτας συνεργασίες για μεταπτυχιακά προγράμματα, όπως αυτή με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας. Ενας από του πρώτους ακαδημαϊκούς μας στόχους είναι η δημιουργία αυτοδύναμων μεταπτυχιακών προγραμμάτων, τους τίτλους των οποίων θα τους δίνει το Ιδρυμά μας. Υπάρχουν επίσης συνεργασίες σε σημαντικά ερευνητικά προγράμματα με άλλα ιδρύματα εσωτερικού και εξωτερικού, καθώς επίσης σε συνδιοργανώσεις συνεδρίων και ημερίδων».