Το νέο μονοπάτι δημιουργεί μια νέα κυκλική πεζοπορική διαδρομή μήκους 2 χλμ. για όλους τους περιπατητές με αφετηρία και τερματισμό τον οικισμό των Κάτω Αμπελοκήπων (η χρονική διάρκεια της πεζοπορικής διαδρομής είναι 45-60 λεπτά), ενώ δίνει τη δυνατότητα στους πεζοπόρους να περιηγηθούν σε μια ενιαία διαδρομή 14 χλμ. που διατρέχει 3 μονοπάτια με αφετηρία τον ημιορεινό οικισμό των Κάτω Αμπελοκήπων και τερματισμό την Φοινικούντα.
Οι περιπατητές, εφόσον πεζοπορήσουν το Μονοπάτι παλιών νερόμυλων μήκους 500 μέτρων, φτάνουν στην αρχή του νέου μονοπατιού Εθνικής Αντίστασης όπου μπορούν να θαυμάσουν τον ιστορικό καταρράκτη Παλιόμυλου, ύψους 10 μέτρων, καθώς και έναν ερειπωμένο μεσαιωνικό υδρόμυλο (Παλιόμυλος) από τον οποίο έλκει την καταγωγή του ονόματός του ο καταρράκτης.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο υδρόμυλος αποτυπώνεται σε βενετικούς χάρτες του 1690 καθώς και ο οικισμός Κάτω Μηνάγια (Villa Minaia catu). Ακολούθως, κατά τις απαρχές της σύστασης του νεοελληνικού κράτους, ο εν λόγω μύλος αποτέλεσε εθνικό υδρόμυλο (1842-1843).
Στη συνέχεια, κατά την περίοδο της κατοχής και στο πλαίσιο της ύπαρξης του Αρχηγείου Εθνικής Αντίστασης Νότιας Μεσσηνίας (1941-1944) που έδρευε στο Διατηρητέο Δημοτικό Σχολείο Κάτω Αμπελοκήπων, στελέχη της αντιστασιακής οργάνωσης του ΕΑΜ της περιοχής δημιούργησαν δίπλα στον καταρράκτη, στην κρέμαση του «Παλιόμυλου», μια υδροηλεκτρική εγκατάσταση για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο τη φόρτιση μπαταρίας αυτοκινήτου.
Η φορτισμένη μπαταρία στη συνέχεια μεταφερόταν από την οργάνωση σε κοντινό υδρόμυλο για τη λειτουργία μυστικού ραδιοφώνου.
Παράλληλα, με τη χρήση γραφομηχανής, συντασσόταν δελτίο τύπου, με τίτλο «Ο Αγωνιστής», με τα νέα που μεταδίδονταν από το BBC, το Κάιρο και τη Μόσχα.
Επίσης, δίπλα στον ερειπωμένο μεσαιωνικό υδρόμυλο βρίσκεται ένας εντυπωσιακός αιωνόβιος πλάτανος που έχει ενταχθεί στο Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης και το επόμενο έτος, στο πλαίσιο των 200 ετών από την μάχη Κάτω Μηναγίων, θα σημανθεί με την επετειακή ετικέτα του Δικτύου.
Ακολούθως, το εν λόγω μονοπάτι συνεχίζει να διατρέχει εντυπωσιακή δενδρώδης παραποτάμια διαδρομή καθώς κινείται παράλληλα με το Μηναγιώτικο ρέμα, στη συνέχεια κινείται δυτικά εντός πυκνού δάσους, ενώ περνά από την ιστορική σπηλιά «Βάγια» που αποτέλεσε καταφύγιο ανταρτών τη δεκαετία του 1940.
Στη συνέχεια, ο πεζοπόρος θα βρεθεί σε σημείο με μοναδική θεά, όπου μπορεί να θαυμάσει μια εντυπωσιακή συστοιχία βράχων, όπου στο ανατολικό του τμήμα δεσπόζει το φραγκικό κάστρο Molines, ενώ νοτιότερα μπορεί να δει το μοναδικό μεσογειακό πευκοδάσος της περιοχής. Το μονοπάτι ύστερα συνδέεται με το αρχικό τμήμα του Μονοπατιού Μηναγιώτικου Natura 2000, οπού ο πεζοπόρος μπορεί να κινηθεί βόρεια και να επιστρέψει στον οικισμό των Κάτω Αμπελοκήπων ή να κινηθεί νότια προς τον οικισμό της Φοινικούντας.
Η δύσκολη χαρτογράφηση και ο καθαρισμός της εν λόγω πεζοπορικής διαδρομής βασίστηκε στις γνώσεις και στην εθελοντική βοήθεια του έμπειρου οδηγού Νικόλαου Γ. Μιχαλόπουλου.
Τέλος, να σημειωθεί πως σχεδιάζονται ξεναγήσεις στο δίκτυο Μεσογειακών Μονοπατιών Μηναγίων και στο νέο Μουσείο Λαογραφίας της Καλλιθέας, σε συνεργασία του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας με το νέο Κέντρο Μελέτης Λαογραφίας Καλλιθέας.
