Επιμένοντας ότι υπάρχει μια κινητικότητα αλλά κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει σε έκταση καθώς απουσιάζουν οι προϋποθέσεις και οι πολιτικές στήριξης. Αυτές τις εκτιμήσεις έρχεται έμμεσα να επιβεβαιώσει πρόσφατη έρευνα των καθηγητών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Χαράλαμπου Κασίμη και Σταύρου Ζωγραφάκη. Στα τέλη του 2013 για δεύτερη φορά ύστερα από το 2010 καταγράφηκε μικρή αύξηση στον αριθμό των αγροτών. Συγκεκριμένα, από τους 485.500 απασχολούμενους το τέλος του 2012, ένα χρόνο αργότερα ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 493.900 αγρότες. Μικρή μεταβολή αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε ότι το 1981 υπήρχαν 1.083.000 αγρότες στην Ελλάδα. Ερευνώντας το προφίλ των νέων αγροτών οι δύο καθηγητές εκτιμούν ότι από εκείνους που στράφηκαν στη γεωργία, το 37% προέρχεται από την Αθήνα, το 8% από την υπόλοιπη Αττική, το 9% από την Κεντρική Μακεδονία, το 7% από τη Θεσσαλία και το 7% από τη Στερεά Ελλάδα. Πριν στραφούν σε αυτό τον τομέα, το 54% απασχολούνταν στο εμπόριο, την αναψυχή και τον ιδιωτικό τομέα, το 29% στο Δημόσιο, το 4% στις κατασκευές ενώ το 28% δεν είχε εργαστεί την προηγούμενη χρονιά γιατί ήταν άνεργοι, μαθητές ή φοιτητές, στρατιώτες. Ακόμη, οι νεοεισερχόμενοι έχουν μέσο όρο ηλικίας 41,7 χρόνια- έναντι του 47,3 των παλιότερων αγροτών- και είναι μορφωμένοι. Ο ένας στους τρεις έχει πτυχίο από ΑΕΙ ή ΤΕΙ, ένας στους δέκα έχει πάρει μεταπτυχιακό και το 47% είναι απόφοιτοι της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η τάση επιστροφής θα μπορούσε να ενισχυθεί και να δώσει ουσιαστική διέξοδο σε πολλούς νέους ανθρώπους και άνεργους, αλλά αυτό προϋποθέτει πολιτική στήριξης στη νέα δραστηριότητα αλλά και στις κοινωνικές υποδομές. Και δυστυχώς συμβαίνει το αντίστροφο: Οι πολιτικές στήριξης αποτελούν παρελθόν και οι κοινωνικές υποδομές διαλύονται. Και η επιστροφή περιορίζεται στους ελάχιστους "δυνάμενους" να γίνουν πραγματικοί αγρότες και στους απελπισμένους που δεν έχουν άλλη λύση.

Ηλίας Μπιτσάνης