Το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, το Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και η ΤΕΜΕΣ Α.Ε. αποφάσισαν από κοινού να επεκτείνουν για ακόμα 5 χρόνια τη σημαντική και άκρως αποδοτική, όπως αποδείχθηκε, συνεργασία τους γύρω από την έρευνα και την εκπαίδευση σχετικά με την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον, με έμφαση στην περιοχή της Μεσογείου.
Την εκδήλωση που έθεσε υπό την αιγίδα της η Προεδρία της Δημοκρατίας, τίμησε με την παρουσία της και η πρόεδρος της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών που απονέμει τα Βραβεία Νόμπελ Επιστημών, καθηγήτρια Barbara Cannon. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της Πολιτείας, της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης, του ακαδημαϊκού και επιστημονικού χώρου.
Τo ΝΕΟ, το οποίο λειτουργεί από το 2010 στην Costa Navarino, αποτελεί πρότυπο διεθνούς συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκών φορέων και ιδιωτικού τομέα, εστιάζοντας στην έρευνα και την εκπαίδευση για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στην περιοχή της Μεσογείου. Πρόκειται για μία μοναδική συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρωτοπόρος για τη χώρα μας στον τομέα αυτό.
Η πρόεδρος της Σουηδικής Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών, καθηγήτρια Barbara Cannon σημείωσε στην ομιλία της: «Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών έχει βαθιά δέσμευση σε θέματα περιβαλλοντικής αειφορίας. Ως τωρινή πρόεδρος της Ακαδημίας με μεγάλη χαρά διαπιστώνω τη συνεισφορά και τον ενθουσιασμό των μελών μας στη συμμετοχή και προώθηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Navarino Environmental Observatory. H έρευνα για την κλιματική αλλαγή, που γίνεται στο ΝΕΟ, έχει αναγνωριστεί διεθνώς και αναμένεται να συνεχιστεί στο μέλλον».
Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, καθηγητής Γρηγόριος Σκαλκέας, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Το διαπρεπές ερευνητικό και διδακτικό έργο, το οποίο επιτελείται στις εγκαταστάσεις του Navarino Environmental Observatory είναι ήδη παγκοσμίως γνωστό και αυτό οφείλεται στην άριστη συνεργασία που έχουν αναπτύξει οι Ελληνες επιστήμονες από την Ακαδημία Αθηνών με τους συναδέλφους τους στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, το Κέντρο Bolin, καθώς και από άλλα ινστιτούτα της Ευρώπης και διεθνώς. Ευχόμαστε στο Navarino Environmental Observatory να συνεχίσει την επιτυχημένη και ανοδική του πορεία επί αιώνες».
«Η σύμπραξη με την ΤΕΜΕΣ και την Ακαδημία Αθηνών για τη δημιουργία και λειτουργία του Navarino Environmental Observatory έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Το NEO διεξάγει σημαντική έρευνα σε ένα ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων, η οποία είναι καίριας σημασίας για το Πανεπιστήμιό μας. Παράλληλα, πρόκειται για μια στρατηγική σχέση, η οποία γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της ακαδημαϊκής κοινότητας και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, αποτελώντας επίσης μια σημαντική διεθνή ακαδημαϊκή συνεργασία. Ανυπομονούμε για την περαιτέρω ανάπτυξή της για το μέλλον», δήλωσε η καθηγήτρια Astrid Söderbergh Widding, πρύτανης του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης.
Ο Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, πρόεδρος της ΤΕΜΕΣ Α.Ε., σημείωσε: «Το ΝΕΟ, η πρωτοποριακή του έρευνα και η εκπαιδευτική του δράση, κρατούν τα θέματα του περιβάλλοντος στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας σε τοπικό επίπεδο και αποτελούν κίνητρο και παράδειγμα για όλους μας στην περιοχή, για να λειτουργούμε με σεβασμό στο φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον. Το ΝΕΟ είναι μια μοναδική για τα ευρωπαϊκά δεδομένα συνεργασία, που αναδεικνύει τα οφέλη της σύμπραξης ακαδημαϊκού και ιδιωτικού τομέα σε αυτό το πεδίο. Στην Costa Navarino, στόχο μας έχουμε να προστατεύουμε και να αναδεικνύουμε το φυσικό πλούτο της περιοχής. Η Μεσσηνία αποτελεί πλέον έναν επιστημονικό κόμβο που προσελκύει παγκόσμιο ενδιαφέρον στο πεδίο της κλιματικής αλλαγής και παράδειγμα αειφόρου ανάπτυξης».
Η διευθύντρια του ΝΕΟ, καθηγήτρια Karin Holmgren ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία της για το έργο του ΝΕΟ: «Το όραμά μας που δημιουργήθηκε πριν από 5 χρόνια, έχει εκπληρωθεί. Για την επόμενη πενταετή περίοδο, στόχος του ΝΕΟ είναι να συμβάλει σημαντικά στην καλύτερη κατανόηση των δυναμικών πίσω από τις φυσικές εξελίξεις στον πλανήτη, καθώς και στην καλύτερη συσχέτιση των φυσικών και κοινωνικών δεδομένων και θεωριών, προκειμένου να ξεπεράσει τα στερεότυπα στις σχέσεις κλίματος, περιβάλλοντος και κοινωνιών. Τέτοια γνώση μπορεί να προσθέσει σημαντικούς κρίκους στην αλυσίδα της αειφόρου ανάπτυξης σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο».
Οι δράσεις του ΝΕΟ τα τελευταία 5 έτη, το έχουν αναδείξει σε παγκοσμίου φήμης ερευνητικό κέντρο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο και οι δραστηριότητές του έχουν ήδη γίνει διεθνώς γνωστές. Επιστήμονες από όλο τον κόσμο διεξάγουν πρωτοποριακή έρευνα, αναπτύσσουν νέα επιστημονικά εργαλεία και μεθόδους ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία και ιδέες, ενώ παράλληλα εκπαιδεύουν την επόμενη γενιά νέων επιστημόνων. Τα αποτελέσματα της έρευνας του ΝΕΟ με εστίαση στη Μεσόγειο, συμβάλλουν σημαντικά στη γνώση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του σοβαρού ζητήματος της κλιματικής αλλαγής. Με περισσότερες από 37 δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, 7 διδακτορικές διατριβές σε εξέλιξη, 8 διεθνή εργαστήρια, 22 σειρές μαθημάτων σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο, 6 συνεργαζόμενους φορείς από Ελλάδα, Ευρώπη και Αμερική, περισσότερους από 220 επισκέπτες ετησίως και περισσότερους από 2.500 μαθητές στο Navarino Natura Hall, καθώς και δράσεις για την ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών.
Η ανανέωση της συνεργασίας των τριών εταίρων για 5 επιπλέον έτη αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω το περιβαλλοντικό και εκπαιδευτικό έργο του Navarino Environmental Observatory και επιβεβαιώνει τη δέσμευση των τριών μερών στο σκοπό της έρευνας υψηλού επιπέδου που πραγματοποιείται στο ΝΕΟ. Ταυτόχρονα, αποδεικνύει πως η ακαδημαϊκή κοινότητα και ο ιδιωτικός τομέας μπορούν να εργαστούν από κοινού πάνω στην έρευνα και την εκπαίδευση γύρω από την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στην περιοχή της Μεσογείου.
Bolin Centre for Climate Research του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης
Το Bolin Centre for Climate Research του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης είναι ένα πρωτοποριακό ινστιτούτο στο πεδίο του κλίματος και της περιβαλλοντικής έρευνας. Ο αείμνηστος Bert Bolin, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, υπήρξε εμπνευστής και πρωτεργάτης στη δημιουργία της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (I.P.C.C.), η οποία βραβεύτηκε με Νόμπελ Ειρήνης το 2007, μαζί με τον πρώην Αντιπρόεδρο των Η.Π.Α. Al Gore. Το ερευνητικό έργο του καθηγητή Bert Bolin συνεχίζεται σήμερα από το Bolin Centre for Climate Research του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, που διεξάγει εκτενή έρευνα πάνω στο θέμα της κλιματικής αλλαγής. Το κέντρο αναπτύσσει ένα εκτεταμένο ερευνητικό πρόγραμμα σχετικά με τη φυσική εξέλιξη του κλίματος και τη μεταβλητότητά του, τις αλλαγές που επιβάλλονται από τον άνθρωπο μέσω της εκπομπής αερίων που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθώς και τις αλλαγές στη χρήση της γης, στη βλάστηση και στην υδρολογία.
Κέντρο Επιπτώσεων του Περιβάλλοντος στην Υγεία του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών - Ακαδημία Αθηνών
Το Κέντρο Επιπτώσεων του Περιβάλλοντος στην Υγεία του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών διεξάγει πρωτοποριακές έρευνες τις τελευταίες δεκαετίες, σχετικά με το όζον, τις επιδράσεις της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα και την κλιματική αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Ιδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, θεσπίστηκε από την Ακαδημία Αθηνών, η επωνυμία της οποίας απηχεί την Ακαδημία του Πλάτωνος από τον 3ο αιώνα π.Χ. και ως εκ τούτου φέρει την κληρονομιά της πρώτης Ακαδημίας στη γη. Ερευνητές του κέντρου έχουν συμμετάσχει σε όλες τις αξιολογήσεις του όζοντος WMO / UNEP και σε σημαντικό αριθμό διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων και εκστρατειών.
TEMEΣ Α.Ε.
Η ΤΕΜΕΣ Α.Ε. είναι ο φορέας ανάπτυξης της Costa Navarino, του πρώτου ολοκληρωμένου τουριστικού προορισμού υψηλών προδιαγραφών στην Ελλάδα, που συμβάλλει στην καθιέρωση της Μεσσηνίας ως τουριστικής περιοχής υψηλής ποιότητας και παγκοσμίου φήμης. Στην καρδιά της φιλοσοφίας της εταιρείας είναι ο σεβασμός για το περιβάλλον, τις παραδόσεις και την τοπική κοινωνία.
Η ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλου
Την ανεκτίμητη υπηρεσία του Navarino Environmental Observatory στη διαιώνιση του λίκνου του πνεύματος και του πολιτισμού, μέσα από τη μελέτη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου, υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, κατά τον χαιρετισμό του στην Ακαδημία Αθηνών, στο πλαίσιο της χθεσινής παρουσίασης:
Αναλυτικά ο χαιρετισμός του κ. Παυλόπουλου:
«Η πρωτοβουλία του Navarino Environmental Observatory, που αφορά την έρευνα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου, είναι διττώς πρωτοποριακή: Κατά πρώτο λόγο ο, διεθνούς πια φήμης, ερευνητικός αυτός κόμβος συνιστά κορυφαίο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αγαστής και διαφανούς συνεργασίας του ακαδημαϊκού και του ιδιωτικού τομέα. Και τούτο διότι προέκυψε από την σύμπραξη του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης, του Κέντρου Μελέτης των Επιπτώσεων του Περιβάλλοντος στην Υγεία του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και της εταιρείας TEMEΣ A.E. Μέσα σ’ αυτό το θεσμικό και ερευνητικό πλαίσιο, λαμπροί επιστήμονες απ’ όλον τον κόσμο, αφενός αναπτύσσουν νέες επιστημονικές μεθόδους κι επιστημονικά εργαλεία αναφορικά με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου. Και, αφετέρου, εκπαιδεύουν την επόμενη γενιά επιστημόνων. Κατά δεύτερο -και, φυσικά, πιο σημαντικό- λόγο, η μεγάλη σημασία της πρωτοβουλίας του Navarino Environmental Observatory δικαιολογείται εκ του ότι αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου. Και να γιατί: Ουδείς μπορεί ν’ αμφισβητήσει ότι η Μεσόγειος και οι λαοί της, με κορυφαίο παράδειγμα την Αρχαία Ελλάδα, υπήρξαν το λίκνο του πνεύματος και του πολιτισμού για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Χάρις στην απαράμιλλη δημιουργική δύναμη αυτού του πνεύματος γεννήθηκε η επιστήμη, δοθέντος ότι με βάση την ως άνω δύναμη η πληροφορία και η εμπειρία μεταβλήθηκαν σε γνώση και η γνώση γέννησε στην συνέχεια την σοφία. Επίσης, ουδείς μπορεί ν’ αμφισβητήσει ότι το περιβάλλον της Μεσογείου, ιδίως δε το ήπιο κλίμα της και κατ’ εξοχήν το φως, ήτοι τα πιο φιλικά στοιχεία για τον άνθρωπο, συνέτειναν καθοριστικώς στην δημιουργική πορεία του πνεύματος και στην αλματώδη πρόοδο της επιστήμης μέσα σε λίγες, μόνον, εκατονταετίες.
Επιτρέψατέ μου να μείνω στο φως και ν’ αναδείξω, για μιαν ακόμη φορά, την σημασία του ως προς την πορεία του πνεύματος και της επιστήμης. Είναι επιστημονικώς καθοριστικός ο ρόλος του φωτός στις δύο μεγάλες θεωρίες της Φυσικής του 20ού αιώνα, συγκεκριμένα δε της σχετικότητας και της κβαντικής Φυσικής. Οπως επίσης είναι δεδομένο ότι η σημασία του φωτός κυριαρχεί στις θρησκευτικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις διαφορετικών λαών και πολιτισμών, γεγονός άκρως ενδεικτικό της ζωτικής του σημασίας για την ανθρώπινη ύπαρξη, όχι μόνον ως βιολογικής αλλά και ως πνευματικής οντότητας.
Η Μεσόγειος, και κυρίως το Αιγαίο, με πυρήνα τις Κυκλάδες, είναι, σύμφωνα με τις πιο έγκυρες επιστημονικές έρευνες, η περιοχή με την μεγαλύτερη σε διάρκεια φωτεινότητα στον πλανήτη. Πόσο «τυχαίο», άραγε, είναι το γεγονός ότι κατά την μυθολογία στην Δήλο γεννήθηκε ο Απόλλων, ο θεός του φωτός; Και για να προεκτείνω το ερώτημα αυτό στη σημερινή συγκυρία: Είναι, άραγε, υπερβολή να ισχυρισθεί κανείς ότι, κατά κάποιον τρόπο, κάθε φωτόνιο δίνει στο πνεύμα και την επιστήμη κάτι εξίσου ουσιώδες και «θεμελιακό», όσο η μάζα την οποία παρέχει στα στοιχειώδη σωμάτια το πεδίο του Χιγκς, στο οποίο αντιστοιχεί το ομώνυμο μποζόνιο;
Συμπερασματικώς: Μελετώντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον της Μεσογείου, το Navarino Environmental Observatory προσφέρει ανεκτίμητη υπηρεσία στη διαιώνιση του λίκνου του πνεύματος και του πολιτισμού. Διότι με βάση τ’ αρχέγονα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά της, η Μεσόγειος και οι λαοί της έχουν -είμαι βέβαιος γι’ αυτό- να δώσουν ακόμη πολλά στην πρόοδο της επιστήμης και του πολιτισμού για το μέλλον».
