Μια από τις μεγάλες αλλαγές, που όπως διατείνεται η κυβέρνηση γίνονται για να σωθεί η χώρα, είναι το άνοιγμα του, όπως το χαρακτηρίζει, κλειστού επαγγέλματος του μηχανικού. Ενα άνοιγμα που θα γίνει με την κατάργηση του κώδικα αμοιβών των μηχανικών ο οποίος νομοθετικά ολοκληρώθηκε με το Ν.Δ. 2726/1953 «Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του άρθρου 59 του από 17.7 /16.8. 1923 Ν.Δ. “περί σχεδίων πόλεων, κ.λπ. του κράτους και οικοδομής αυτών».
Για να φωτίσουμε το θέμα πρέπει να δούμε τα επί μέρους σημεία που το συνθέτουν:

Είναι το επάγγελμα του μηχανικού ένα κλειστό επάγγελμα;

Ενα επάγγελμα λέγεται κλειστό όταν η είσοδος σε αυτό γίνεται υπό προϋποθέσεις και περιορισμούς που δεν έχουν σχέση με την ικανότητα άσκησής του αλλά με μεγέθη και παραμέτρους που έχουν σχέση με τον πληθυσμό, την γεωγραφική κατανομή κ.λπ. Ολοι γνωρίζουν ότι η πρόσβαση στο επάγγελμα του μηχανικού είναι ελεύθερη για όλους, αρκεί να διαθέτουν την πιστοποίηση της επιστημονικής επάρκειας. Οσοι δηλαδή έχουν αποφοιτήσει από ελληνικό ή ξένο πολυτεχνείο ή πολυτεχνική σχολή και έχουν περάσει επιτυχώς τις εξετάσεις για την λήψη της άδειας άσκησης επαγγέλματος μπορούν να ασκήσουν το επάγγελμα χωρίς καμιά προϋπόθεση. Μετά από αυτά δεν μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί η κυβέρνηση ονομάζει το επάγγελμά μας κλειστό. Το κάνει επειδή δεν γνωρίζει τα πιο πάνω –που γνωρίζουν όλοι οι πολίτες- ή το κάνει γιατί σκέπτεται να το ανοίξει καταργώντας την απαίτηση του διπλώματος; Οποιος και αν είναι ο λόγος για τον οποίο το κάνει, αυτό αποτελεί πρωτόγνωρη αυθαιρεσία μιας και αλλοιώνει νοηματικά την ελληνική γλώσσα.

Η κατάργηση του κώδικα των αμοιβών θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό επ’ ωφελεία των πολιτών; Ποια θα είναι η επίπτωση στην ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν οι μηχανικοί στους πολίτες;

Η θέσπιση του κώδικα αμοιβών δεν ήταν μια συντεχνιακή κατάκτηση των μηχανικών για την αποφυγή του ανταγωνισμού. Οταν έγινε αυτό, στην χώρα δραστηριοποιούντο περίπου 4.000 μηχανικοί, πολύ λιγότεροι δηλαδή από όσους θα μπορούσαν να απασχοληθούν χωρίς να ανταγωνίζονται. Η φιλοσοφία της θέσπισης ήταν για να διασφαλιστεί η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών και να αποσυνδεθεί από το ύψος της αμοιβής. Συνέπεια αυτού και όχι στόχος ήταν η μη ανάπτυξη ανταγωνισμού. Αυτή η φιλοσοφία αποδείχθηκε ορθή αν συγκριθούν οι αστοχίες των έργων στην Ελλάδα με αστοχίες σε χώρες που δεν υπάρχει αντίστοιχη νομοθεσία. Αυτήν την ίδια φιλοσοφία έχουν ακολουθήσει πολλές χώρες του δυτικού κόσμου όπως λ.χ. η Γερμανία στην οποία νομοθετικά προσδιορίζεται η μέγιστη και η ελάχιστη αμοιβή των μηχανικών, που είναι πολλαπλάσια αυτής που ισχύει για την χώρα μας. Η κατάργηση του κώδικα αμοιβών μηχανικών θα επιφέρει ανταγωνισμό με πρώτο και μεγάλο θύμα την ποιότητα. Αυτό το καταλαβαίνει ο καθένας. Η επιλογή μηχανικού σήμερα γίνεται με βασικό κριτήριο την ποιότητα της δουλειάς του και αυτό ο ανταγωνισμός θα το αλλάξει και επειδή δεν είμαστε όλοι ίδιοι θα επικρατήσει ο φθηνότερος. Η συνέπεια στην ποιότητα είναι προφανής. Επειδή δε κάθε έργο τουλάχιστον μια φορά στην ζωή του θα χρειαστεί για λίγα δευτερόλεπτα να λειτουργήσει κάτω από συνθήκες φυσικού φαινομένου, η ποιότητα ως ανάγκη προσλαμβάνει έναν άλλο χαρακτήρα που την θέτει εκτός συναλλαγής.
Οι υπηρεσίες που παρέχουν οι μηχανικοί στους πολίτες και στην Πολιτεία δεν είναι εμπόρευμα, αλλά είναι προϊόν επιστήμης που έχει να κάνει πρωτίστως με την ασφάλεια των χρηστών των τεχνικών έργων. Με την κατάργηση της ελάχιστης αμοιβής θα λειτουργήσουν εκ των πραγμάτων οι οικονομικοκοινωνικοί νόμοι της ελεύθερης αγοράς και το προϊόν επιστήμης θα μετατραπεί σε απλό προϊόν (εμπόρευμα) με όλες τις συνέπειες που αυτό θα σημάνει για τα έργα.

Ποια θα είναι η επίπτωση της κατάργησης του κώδικα αμοιβών των μηχανικών στα δημόσια έσοδα;

Σήμερα το σύνολο των αμοιβών των μηχανικών υπόκειται σε άμεση και σε έμμεση φορολογία. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει κανένα περιθώριο φοροδιαφυγής των μηχανικών μιας και ο υπολογισμός της αμοιβής και η προπληρωμή του αναλογούντος φόρου ελέγχεται από δημόσιες αρχές. Εάν καταργηθεί ο κώδικας και η αμοιβή συμφωνείται, ο καθένας καταλαβαίνει ότι δεν θα συμφωνείται μόνο αυτή αλλά και το ποσό του δελτίου παροχής υπηρεσιών. Ετσι το ποσό εσόδου που θα απολέσει το Δημόσιο είναι πολύ μεγαλύτερο από το ποσό που εξοικονομεί από την περικοπή των συντάξεων. Για αυτό το αποτέλεσμα η κυβέρνηση χρωστά μια εξήγηση σε όλους όσους η πολιτική μνημονίου έχει επιβάλει θυσίες.

Τελικά όμως γιατί προωθείται αυτή η πολιτική;

Οι συντάκτες του μνημονίου έδειξαν ενδιαφέρον για τον Ελληνα που θέλει να χτίσει το σπίτι του και θέλουν να του εξοικονομήσουν χρήματα από την αμοιβή του μηχανικού; Ή μήπως έδειξαν ενδιαφέρον για τις εταιρείες με τα σωρευμένα κεφάλαια που προτίθενται να δραστηριοποιηθούν στην χώρα μας στην εποχή της ανάπτυξης που θα ακολουθήσει την ύφεση και στις οποίες δεν αρέσει το ισχύον σύστημα γιατί κοστίζει;
Αυτό το κείμενο δεν διεκδικεί το αλάθητο, αλλά το αυτονόητο. Αν τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως εδώ παρουσιάζονται, ας πουν πώς είναι οι αξιότιμοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κ.κ. Οδυσσέας Βουδούρης, Νάντια Γιαννακοπούλου και ο υφυπουργός κ. Δημήτρης Κουσελάς. Οπως και να έχει η θέση του βουλευτή είναι θέση ευθύνης και ο ρόλος του είναι ιδιαίτερα σημαίνων όταν η πολιτική πλησιάζει τα όρια της εκτροπής.

Παναγιώτης Γ. Μουντανέας
Πολιτικός μηχανικός
Πρόεδρος Αντιπροσωπείας ΤΕΕ Πελοποννήσου