Τα στελέχη και ο κόσμος της ΝΔ είναι απογοητευμένα με το εκλογικό αποτέλεσμα γιατί δημιουργήθηκε, στο δρόμο προς τις κάλπες, μια επανάσταση προσδοκιών. Πολλοί πίστεψαν ότι οι ψηφοφόροι θα τιμωρούσαν την κυβέρνηση Τσίπρα για τους πειραματισμούς και την αποτυχία της περιόδου Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2015. Τα πρώτα ευνοϊκά για τη ΝΔ αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων οδήγησαν σε μία γενικευμένη αισιοδοξία που αποδείχτηκε αβάσιμη.
Το «μυστικό» των δημοσκοπήσεων
Οπως συνηθίζουμε να λέμε στην επικοινωνία και στην πολιτική, οι δημοσκοπήσεις αποτελούν χρήσιμο εργαλείο ανάλυσης, χωρίς όμως να δεσμεύουν τις πολιτικές εξελίξεις.
Στην περίπτωση της ΝΔ οι πρώτες δημοσκοπήσεις ήταν ευνοϊκές γι’ αυτήν γιατί με τις σωστές κινήσεις που έκανε ο κ. Μεϊμαράκης επιτεύχθηκε σε χρόνο ρεκόρ η συσπείρωση της εκλογικής βάσης. Πριν αναλάβει ο κ. Μεϊμαράκης τα δημοσκοπικά ποσοστά της ΝΔ είχαν πέσει κάτω από το 20% και ο ΣΥΡΙΖΑ «χτυπούσε» εντυπωσιακά σαραντάρια. Η έμφαση που έδωσε ο νέος πρόεδρος της ΝΔ στην εσωκομματική ενότητα και η συσπείρωση που προκάλεσε η προκήρυξη των βουλευτικών εκλογών ανέβασαν τα δημοσκοπικά ποσοστά της ΝΔ κοντά στα επίπεδα που κινείτο ο ΣΥΡΙΖΑ.
Η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ καθυστέρησε εξαιτίας της διάσπασης και της δημιουργίας της ΛΑΕ. Για ένα διάστημα κυριάρχησαν στην προεκλογική επικαιρότητα οι καταγγελίες όσων αποχωρούσαν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Δημιουργήθηκε έτσι μια μεγάλη δεξαμενή αναποφάσιστων ψηφοφόρων με προέλευση από τον ΣΥΡΙΖΑ που περίμεναν τις εξελίξεις για να αποφασίσουν προς τα πού θα στραφούν.
Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις κατέγραφαν ποσοστό αναποφάσιστων 10%-15%, οι περισσότεροι από τους οποίους αποδείχτηκαν σταθεροί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Διευκολύνθηκαν στην επιλογή τους από την αδυναμία του κ. Λαφαζάνη να παρουσιάσει μία ελκυστική αριστερή πρόταση. Ο τελευταίος απλά επέμεινε στην αναγκαιότητα επιστροφής στη δραχμή.
Θεραπεία αντιπολίτευσης
Οι ίδιες δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι η ΝΔ έχει σοβαρό πρόβλημα στις πολιτικές της σχέσεις με τη νεολαία, με τις γυναίκες και διάφορα επαγγελματικά και κοινωνικά στρώματα.
Τον Ιανουάριο του 2015 οι ψηφοφόροι προτίμησαν τον ΣΥΡΙΖΑ τιμωρώντας τη ΝΔ γι’ αυτά που έκανε και γι’ αυτά που δεν έκανε κατά την περίοδο της κυβέρνησης Σαμαρά. Ανάλογη ήταν η συμπεριφορά τους στις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.
Είναι γνωστό ότι τα κόμματα που απομακρύνονται από την εξουσία με απόφαση των ψηφοφόρων χρειάζονται μια αρκετά μεγάλη περίοδο στην αντιπολίτευση για να διορθώσουν τα λάθη τους, να γίνουν πιο ελκυστικά για την κοινωνία και να αξιοποιήσουν την κυβερνητική φθορά του αντιπάλου. Η ΝΔ δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση σε αυτόν τον πολιτικό κανόνα όσο κι αν ήταν ακραίες οι καταστάσεις που δημιούργησε η κυβέρνηση Τσίπρα σε διάστημα επτά μηνών.
Από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιούλιο, οπότε πραγματοποιήθηκε η αλλαγή της ηγεσίας, η ΝΔ είχε απομονωθεί από την κοινωνία και τα δημοσκοπικά της ποσοστά ήταν σε μεγάλη πτώση. Ηταν λοιπόν πρακτικά αδύνατον να αλλάξει την αντίληψη της κοινής γνώμης γι’ αυτήν μέσα σε ένα διάστημα δύο μηνών, από τον Ιούλιο μέχρι τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Τέτοια πολιτικά θαύματα δεν γίνονται όσο κι αν το επιθυμούσαν τα στελέχη και ένα τμήμα της οργανωμένης βάσης της ΝΔ.
Το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν μια δύσκολη προσγείωση στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα. Πάντως, το 28% είναι μια καλή βάση εκκίνησης για μια μεγάλη πορεία προς την πολιτική και εκλογική επικράτηση.