Η νουβέλα «Κόκκινο και μοβ σε λευκό καμβά» είναι το πρώτο βιβλίο του Γιώργου Σταματόπουλου** που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». 

Όταν κανείς διαβάζει τον τίτλο αυτής της νουβέλας σίγουρα δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα ποιο είναι το χρώμα εκείνο που θα επικρατήσει όταν πέσει στον λευκό καμβά. Είναι το κόκκινο ή μήπως το μοβ; Αυτά είναι βέβαια τα μυστικά της ζωγραφικής, που μόνο ένας καλλιτέχνης μπορεί να υπολογίσει. Εξίσου γοητευτική είναι και η πορεία της ζωής των ανθρώπων. Μόνο που στη δεύτερη περίπτωση, η απόσταση μεταξύ ανάγκης και Ιστορίας γίνεται καμιά φορά πολύ πιο δυσδιάκριτη.

Ο Γ. Σταματόπουλος με το βιβλίο του μας μεταφέρει στα παιδικά του χρόνια, μέσα από σκηνές που συνόδεψαν τον ίδιο, αλλά και μια ολόκληρη γενιά, αναχωρώντας από τα χωριά της Μεσσηνίας προς τα «χωνευτήρια» των μεγαλουπόλεων προς αναζήτηση καλύτερων συνθήκων διαβίωσης και εργασίας. Όπως ο συγγραφέας σημειώνει στις πρώτες σελίδες του έργου του, τις ιστορίες αυτές «κάποιος τις διηγήθηκε και κάποιος τις βίωσε».

«Οι γειτονιές μας, τα γκρεμισμένα σπίτια μας και ξεριζωμός από τα χωριά τι ήταν; Οι νεκροί που κουβαλούσε ο πατέρας σου δώδεκα χρονών παιδάκι τι ήταν; Οι γυναίκες που δεν είχαν όνομα τι ήταν; Ο Ζόλιας, ο “μανούλας”, η Βούλα, η κουνιάδα μου, ο πατέρα σου ο Νίκος, ο Φώτης ο “Καραμούτζης”, εγώ, ο Μπιλ και οι παρακρατικοί, δεν ήταν από αυτούς που έφτιαξαν την ιστορία;»

Στις ιστορίες αυτές οι επιλογές, οι τρόποι, ο λόγος, υπό τη διαρκή πίεση μιας σκληρής ζωής, αποτυπώνουν το ταλαντευόμενο εκκρεμές μεταξύ τραγικότητας και ηρωισμού, όπου το ένα στοιχείο δεν αποκλείει το άλλο. Αποτυπώνονται η υποταγή, η αποχή, η συναίνεση στον αντίποδα της αγωνιστικότητας, της θυσίας, του ηρωισμού των καθημερινών ανθρώπων. Αυτά είναι και τα «χρώματα» ή αλλιώς τα υλικά που με ένταση αποτυπώνονται στο λευκό καμβά της συνείδησης και του ψυχισμού ενός παιδιού, το οποίο μεγαλώνει στην ελληνική ύπαιθρο της μεσσηνιακής γης μετά το τέλος του Εμφυλίου.

Η ευθύνη του συγγραφέα να αποτυπώσει στο χαρτί τους καιρούς, όπου «το κλάμα με το γέλιο ταυτίζονταν όχι ως ακολουθία γεγονότων, αλλά ως ανάγκη ύπαρξης» προκύπτει ως ανάγκη για τη δημιουργία ενός σημείου αναφοράς για όσους έζησαν παρόμοιες καταστάσεις, καθώς και για την απόκτηση προσανατολισμού για τη νέα γενιά, που μόνο η συγγραφή μιας αληθινής ιστορίας από το παρελθόν μπορεί να αποτελέσει, ως πυξίδα, οδηγό για το παρόν και το μέλλον.

Πρόκειται για μια ευανάγνωστη νουβέλα, με εύκολη ροή, απλό, έντονο και τραχύ λόγο, ικανό να τονίζει τις αντιθέσεις των χρωμάτων που συνθέτουν τελικά και τον καμβά της ζωής κάθε ανθρώπου.

* Ο Γιώργος Σαραντόπουλος είναι Δρ. Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ, Φιλόλογος και Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων.

** Ο Γιώργος Σταματόπουλος γεννήθηκε στο Μεσοπόταμο Μεσσηνίας το 1956. Το 1961 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου τελείωσε το Νυχτερινό Γυμνάσιο. Το 1974 εντάχτηκε στην ΚΝΕ και αργότερα στο ΚΚΕ. Είναι συνταξιούχος του ΟΑΕΕ από το 2018.