Δευτέρα, 24 Σεπτεμβρίου 2012 10:02

Συγκινητική εκδήλωση για το Στέφανο Ληναίο στη Μεσσήνη

Συγκινητική εκδήλωση για το Στέφανο Ληναίο στη Μεσσήνη

 

Ενα ποτάμι θάλασσα, λιβάδι και λιμάνι.

Μια πόλη, ένα Νησί κι η μάνα μας η Μάνη.

Ενα ποτάμι θάλασσα, ένα ποτάμι θάλασσα, η γη μας.

Αγώνες, πίκρες και χαρές, ολόκληρη η ζωή μας...

 

Τα στιχάκια τούτα που η γιαγιά Αλισάβω -μια παράξενη φιγούρα του Νησιού- έδωσε στο Στέφανο Ληναίο για να τα κάνει τραγούδι όταν αυτός την επισκέφθηκε με ένα πιάτο μουσταλευριά από τη μάνα του, έδωσαν τον τίτλο στο τελευταίο βιβλίο του "Ενα ποτάμι θάλασσα", το οποίο παρουσιάστηκε το Σάββατο στη Μεσσήνη και στο αίθριο του Δημαρχείου που πλημμύρισε από Νησιώτες και συγκίνηση. Τόσο μεγάλη που παραλίγο να συμβεί το απρόοπτο όπως ομολόγησε εν ηρεμία στη συνέχεια ο σπουδαίος καλλιτέχνης και συγγραφέας. Κάποια στιγμή στη ροή της εκδήλωσης η πρόεδρος του Σωματείου Εθελοντών Ντίνα Αντωνάκου υπενθύμισε μια ιστορία που είχε αφηγηθεί ο Στέφανος Ληναίος σε προηγούμενη παρουσία του στη γενέθλια πόλη. Ηταν μετά την είσοδο των Γερμανών όταν ο πιτσιρικάς τότε Σάκης (το πραγματικό του όνομα) πήρε 100 τόμους βιβλίων από τη βιβλιοθήκη του Γυμνασίου και τους έκρυψε στο σπίτι του για να γλυτώσουν καθώς το κτήριο του σχολείου (βρισκόταν εκεί που είναι σήμερα το κτήριο του ΟΤΕ) επρόκειτο να γίνει -όπως και έγινε- Γερμανικό Φρουραρχείο. Το σπιτάκι που έμεναν έγινε κρυφό σχολειό όπου διάβαζαν λογοτεχνία τα παιδιά και τα βιβλία επεστράφησαν μετά την απελευθέρωση. Η κ. Αντωνάκου είχε μιλήσει για έκπληξη στον Στέφανο Ληναίο και με απορία παρατηρούσαμε το ράφι μιας μικρής παλιάς βιβλιοθήκης που βρισκόταν δίπλα στο βήμα των ομιλητών. Και την έκανε με παρ ολίγον... θανατηφόρο τρόπο όπως ομολόγησε ο Νησιώτης καλλιτέχνης όταν συνήλθε αργότερα από τη συνειδητοποίηση της πραγματικότητας: Σε συνεργασία με το διευθυντή του Λυκείου Γιάν. Πλατάρο η κ. Αντωνάκου είχε συγκεντρώσει ορισμένους από τους τόμους και παρουσίασε μια εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση ποιημάτων του Διον. Σολωμού που ήταν και το βιβλίο που είχε αγαπήσει περισσότερο ο κ. Ληναίος όταν τα κρατούσε στο μικρό σπιτάκι της Κατοχής. Μια έκδοση που δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τις σύγχρονες και οδήγησε σε νέες... αποκαλύψεις: Η ενέργεια της διάσωσης των βιβλίων στοίχισε στο Στέφανο Ληναίο τις πανεπιστημιακές σπουδές καθώς τον συνόδευε ως... έγκλημα στο φάκελό του. Τον έκανε να συνειδητοποιήσει όμως ότι για να αγαπήσεις την πατρίδα πρέπει να σε πληγώσει όπως είπε (σε... ελεύθερη μετάφραση καθώς οι σημειώσεις σε τέτοιες εκδηλώσεις είναι χωρίς σημασία).

Στη βραδιά κυριάρχησαν οι μνήμες για όσους έζησαν αυτή την εποχή και τη συνέχειά της. Τα ρύζια στον κάμπο με τις βδέλλες που ταλαιπωρούσαν μικρούς και μεγάλους. Οι "πατακιές" με την τοπική... σπεσιαλιτέ, την στρογγυλά κομμένη φρέσκια πατάτα στο τηγάνι που ο Στέφανος Ληναίος έμαθε στη σύντροφό του (εκ Τζιτζωρίου ή... Αναλήψεως καταγομένης) Ελλης Φωτίου να του τις μαγειρεύει "βουτυράτες" με ντόπιο λάδι. Η Κατοχή με το τσουκάλι να.. φιλοξενεί ρόκα, ρύζι, φασόλια, ρεβίθια και ό,τι άλλο διαθέσιμο. Την ΕΠΟΝ στα 14, με το χωνί στους Τρεις Ιεράρχες δίπλα στους Γερμανούς, την απελευθέρωση και την ελληνική σημαία στο ρολόι, τη μαθητική αλληλεγγύη που μάζευε τρόφιμα και διένειμε στους φτωχούς αλλά θεωρήθηκε... ύποπτη από τις αρχές, το θέατρο που έστησαν οι ΕΠΟΝίτες, ο διωγμός, η φυγή με το φορτηγό ανάμεσα σε τσουβάλια από πατάτες και άλογα, ο εμφύλιος σπαραγμός. Ολα αυτά και πολλά ακόμη διηγήθηκε ο Στέφανος Ληναίος συνοψίζοντας και τη βιωματική ιστορία από "δεκαπέντε κομμάτια μιας ολόκληρης ζωής" που περιγράφει στο βιβλίο του.

Αειθαλής με όλη τη σημασία της λέξης (ηλικία δεν αποκάλυψε, απλώς στον πόλεμο ήταν μόλις... 12 χρονών), διάβασε με συγκλονιστικό τρόπο και σχολίασε με απίστευτο χιούμορ την ιστορία της γιαγιάς Αλισάβως ακροβατώντας ανάμεσα στην πραγματικότητα και το μύθο, αποκάλυψε ότι τα αυτοτελή ουσιαστικά διηγήματα για την περίοδο της στρατιωτικής του θητείας είναι αυτούσια όπως τα είχε γράψει τότε και κάλεσε τους νεότερους σε επαγρύπνηση και ανάταση για να μην γυρίσουν εκείνες οι εποχές, ενώ υπενθύμισε το τεράστιο χρέος της Γερμανίας στη χώρα μας μέσα από τα κατοχικά δάνεια και άλλες άγνωστες σε πολλούς υποχρεώσεις εκείνων που κουνούν σήμερα το δάχτυλο στην Ελλάδα και την οδηγούν στη χρεωκοπία.

Την εκδήλωση άνοιξαν η Ντίνα Αντωνάκου εκ μέρους του Σωματείου Εθελοντών και ο Δημήτρης Δημητρόπουλος εκ μέρους του Συλλόγου Νησιωτών "Ο Πάμισος" που ήταν και οι διοργανωτές της εκδήλωσης υπό την αιγίδα του Δήμου Μεσσήνης, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο δήμαρχος Στάθης Αναστασόπουλος. Ο Τάκης Βαλαβάνης εκφράζοντας τη "ζώσα μνήμη" των δύσκολων μετακατοχικών δεκαετιών μίλησε για τη σχέση του με τον Στέφανο Μυτιληναίο (αδελφό του Στέφανου Ληναίου) και τη συνάντησή τους κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στην Πίνδο, όταν υπηρετούσαν τη θητεία τους στον Εθνικό Στρατό), αλλά και την πρώτη του συνάντηση με τον νέο τότε ηθοποιό όταν στο θέατρο που έπαιζε βρέθηκε πρόσωπο με πρόσωπο με τον κυρ-Γιώργη, τον πατέρα του Ληναίου.

Ο Νησιώτης ορθοπεδικός Μιχάλης Γαβράς μίλησε για τη γνωριμία του με τον Στέφανο Ληναίο πριν από 17 χρόνια όταν ξεκινούσε "Ο Πάμισος" του οποίου στέκι έγινε το εντευκτήριο του θεάτρου "Αλφα" και πάρθηκαν οι πρώτες αποφάσεις για μια σειρά εκδηλώσεις με την ενεργή συμμετοχή του Ληναίου, όπως ήταν τα Φεστιβάλ Μπούκας. Με αναφορά στην εισαγωγή του βιβλίου από το απόσπασμα της συνέντευξης του Νίκου Καζαντζάκη στη Γαλλική Ραδιοφωνία, ο κ. Γαβράς μίλησε με συγκίνηση για την παρουσία του Στέφανου Ληναίου στο θέατρο, τα γράμματα και την πολιτική με την έννοια του ενεργού πολίτη στο γίγνεσθαι.

Ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης μίλησε για την ιδιαίτερη προσωπικότητα του συγγραφέα, την εποχή που περιγράφει και τις ιδιαίτερες λογοτεχνικές ικανότητες που είναι άγνωστες στο ευρύτερο κοινό. Επιλέγοντας ενδεικτικά αποσπάσματα από τα κεφάλαια που αναφέρονται στη στρατιωτική θητεία, τόνισε την ποιητική αξία των γραπτών του κ. Ληναίου.

Μετά το τέλος της εκδήλωσης εκτυλίχθηκαν συγκινητικές σκηνές όταν ο τιμώμενος ουσιαστικά θεατράνθρωπος και συγγραφέας συναντήθηκε με φίλους από τα παλιά, παιδιά φιλικών οικογενειών αλλά και νέους ανθρώπους τους οποίους είχε μόνον να συμβουλεύσει να αγωνιστούν και να αγαπήσουν αυτό που θέλουν να κάνουν. Στο πλευρό του Στέφανου Ληναίου η σεμνή και πάντα γλυκιά σύντροφός του Ελλη Φωτίου, για τη οποία δεν παρέλειψε να πει τα καλύτερα (υπενθυμίζοντας ότι είναι... κατά πολύ νεώτερή του), ενώ οι ομιλητές μίλησαν για το μακροβιότερο ζευγάρι στον καλλιτεχνικό χώρο με τεράστια προσφορά στο θέατρο.

Παρόντες στην εκδήλωση ήταν πολλοί Νησιώτες και μεταξύ των επισήμων οι βουλευτές Δημήτρης Σαμπαζιώτης και Θανάσης Πετράκος, ο γενικός διευθυντής κοινοβουλευτικού έργου της Βουλής Σάκης Θεοδωρόπουλος, εκπρόσωποι της αυτοδιοίκησης και άλλοι.