Εις την επαρχίαν Μεσσήνης ιδίως και εις την Πυλίαν, η δηλωθείσα ζημιά υπερβαίνει την πραγματικήν παραγωγήν κατά 100%. Αν παρήγετο σταφιδόκαρπος 1.000 οκάδων, εδηλώθη ότι κατεστράφη παραγωγή 2.000 οκάδων. Κατόπιν τούτου, δεν είναι απίθανον, εκτός των αρμοδίων, να περιοδεύσουν την Μεσσηνίαν λίαν προσεχώς και πολλοί ανώτεροι υπάλληλοι του υπουργείου Γεωργίας και του ΑΣΟ. Αλλ' οπωσδήποτε δέον να θεωρηθή γεγονός ότι η αποζημίωσις των παγοπλήκτων της Μεσσηνίας θα βραδύνη κατά πολύ” (560).
Ο Λούλης Τσικλητήρας σε εκτενές άρθρο του αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να αποζημιωθούν οι παγόπληκτοι παραγωγοί. Κάνοντας αναλυτικούς λογαριασμούς καταλήγει: “Συνοψίζοντας έχομεν να παρατηρήσωμεν ότι η θυσία της κυβερνήσεως διά την ανακούφισιν των δυστυχών αγροτών δεν δύναται να υπερβή επ' ουδενί τα 100 εκ. δραχμών.
Και τώρα ερωτώμεν: Είνε δημοκοπία, είνε επαναστατικόν κήρυγμα, είναι απραγματοποίητα τα αιτήματα των παγετοπλήκτων καθ' ην στιγμήν έδωσαν αι αστικαί κυβερνήσεις 70 εκ. δραχ. Από την εκ του κονσόρτσιουμ διαφοράν την οποίαν έχασαν οι σταφιδοπαραγωγοί και γίνεται ακόμη λόγος να δώσουν ακόμη 12 δραχ. κατά λίραν; Τετρακόσια εκατομμύρια τα οποία έκλεψαν οι αλευροβιομήχανοι και οι νοθευταί της κινίνης -οι οποίοι και μέσα εις τας φυλακάς μισθοδοτούνται από το Δημόσιον- και άγνωστον πόσα εκατομμύρια όπου ωφελήθησαν οι μεσάζοντες και αεριτζήδες από την αμαρτωλήν σύμβασιν της οδοποιίας και διαφόρους άλλας συμβάσεις όπως Πάουερ, Ούλεν κ.λπ. τι γίνονται; Τα 100 εκατομμύρια προς ανακούφισιν των παγετοπλήκτων θα ηδύναντο να εξευρεθούν εάν άφινεν ο κ. Βενιζέλος για χρόνους ευημερίας την μετατροπήν των Παλαιών Ανακτόρων εις Βουλήν και Γερουσίαν, εξ ων η τελευταία απορροφά 25 εκατομμύρια. Θα ηδύνατο να εξευρεθούν εάν ανεβάλλετο η λειτουργία του Εθνικού Θεάτρου, το οποίον εξ όσων μέχρι τούδε είδομεν δεν εξυπηρετεί παρά συμφέροντα πολύ περιορισμένου κύκλου. Θα ηδύναντο να εξευρεθούν αν δεν απεφασίζετο να κτισθή η Στρατιωτική πόλις του Γουδί, διά την οποίαν θα δαπανώνται ετησίως 11 εκ. δραχ. Επί δέκα έτη, αν δεν κτισθή το μέγαρον της Εκδοτικής Τράπεζας το οποίον θα στοιχίση 375 εκατομμύρια. Θα ηδύναντο να εξευρεθούν από μίαν δικαίαν φορολογίαν τριών-τεσσάρων πολυεκατομμυριούχων υπουργών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η κολοσσιαία περιουσία της συζύγου του κ. Πρωθυπουργού.
Αλλ' εάν εξακολουθήσωμεν ούτω, δεν θα τελειώσωμεν ποτέ!” (561).
Από τον Πύργο όπου περιοδεύει μαζί με τον Αγγλο τραπεζίτη Ερ. Χάμπρο και τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Ιωάν. Δροσόπουλο, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Π. Βουρλούμης δηλώνει για τις αποζημιώσεις που... κάποτε θα δοθούν: “Ως εδήλωσεν η κυβέρνησις, το κατώτατον όριον αποζημιώσεως θα είναι 1.200 δραχ. επί τη βάσει κατωτάτου ορίου αγοράς πλεονασμάτων 2.000 δραχ. όπερ πάντως θα ασφαλισθή και εφέτος όπως πέρυσι. Εάν ο ΑΣΟ θα είνε εις θέσιν κατά την αγοράν να ορίση κατώτερα όρια εξαγοράς πλεονασμάτων μεγαλύτερα από τα περυσινά, είναι ζήτημα όπως θα εξετασθή μεταγενεστέρως από το αρμόδιον συμβούλιον του ΑΣΟ και επί τη βάσει των πόρων αυτού” (562).
Από το υπουργείο Γεωργίας δίνονται οδηγίες για τη συγκρότηση των δευτεροβάθμιων εκτιμητικών επιτροπών: “Το υπουργείον της Γεωργίας δι' εγκυκλίου συνιστά και πάλιν την άμεσον συγκρότησιν των δευτεροβαθμίων επιτροπών διά τον έλεγχον των ζημιών παγοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών των εκτιμηθεισών υπό πρωτοβαθμίων επιτροπών. Αι επιτροπαί αύται θα είναι τριμελείς, αποτελούμεναι εξ ενός δημοσίου υπαλλήλου, γεωπόνου, ως προέδρου, του διευθυντού του οικείου καταστήματος των Γενικών Αποθηκών και ενός κτηματίου παραγωγού. Διά την ευχερή διεξαγωγή του έργου της εκτιμήσεως των ζημιών, υπό των εν λόγω επιτροπών, όλη η σταφιδοπαραγωγική περιοχή διηρέθη εις 21 εκτιμητικάς περιφερείας. Ο Νομός Μεσσηνίας διηρέθη εις δέκα εκτιμητικάς περιφερείας: Καλαμών, Μεσσήνης, Αγουλινίτσης, Ζαχάρως, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών, Γαργαλιάνων, Πύλου, Μελιγαλά και Κορώνης. Εκάστη των περιφερειών αυτών αντιστοιχεί προς την περιφέρειαν του οικείου υποκαταστήματος των Γενικών Αποθηκών. Επί τη βάσει της διαιρέσεως ταύτης και των διατάξεων του ειδικού κανονισμού του ΑΣΟ θα καταρτισθή η δευτεροβάθμια επιτροπή της οποίας τα δύο μέλη είναι καθωρισμένα και το τρίτον θα καθωρίσει ο οικείος νομάρχης και όπερ είναι αντιπρόσωπος των παραγωγών προτεινόμενος υπό των οικείων ενώσεων συνεταιρισμών. Κατόπιν της εγκυκλίου ταύτης του υπουργείου Γεωργίας, αι ενώσεις συνεταιρισμών του νομού μας είναι υποχρεωμέναι διατασσόμεναι προς τούτο, να υποβάλλουν το ταχύτερον δυνατόν εις την Νομαρχίαν Μεσσηνίας πίνακα αναγράφοντα τα τρία ονόματα παραγωγών ως τακτικών και άλλα τρία ονόματα παραγωγών ως αναπληρωματικών. Εκ τούτων ο κ. νομάρχης θα εκλέξη εν τακτικόν μέλος και δύο αναπληρωματικά. Αμα της εκλογής των μελών τούτων, θα γίνη ανακοίνωσις των ονομάτων των εις τον πρόεδρον ο οποίος θα είναι ο δημόσιος υπάλληλος γεωπόνος. Οι ορισθέντες πρόεδροι των επιτροπών γεωπόνοι κατά εκτιμητικάς περιφερείας, είνε οι εξής διά την περιφέρειαν Μεσσηνίας: Καλαμών ο κ. Κεκεμέρης, Μεσσήνης ο κ. Ηλίας Καμπανάρος, Αγουλινίτσης ο κ. Π. Πουλόπουλος, Ζαχάρως ο κ. Βλ. Γιαννόπουλος, Κυπαρισσίας ο κ. Ιωαννίδης, Φιλιατρών ο κ. Ανδρ. Κουβέλης, Γαργαλιάνων ο κ. Κασαπίδης, Πύλου ο κ. Χρ. Κωνσταντινίδης, Μελιγαλά ο κ. Π. Χριστόπουλος, Κορώνης ο κ. Π. Πρέζας.
Εις τας εκτιμητικάς περιφερείας εις ας ως ανωτέρω δεν λειτουργούν ενώσεις συνεταιρισμών, παρέχεται η πληροφορία ότι το εκ των παραγωγών τρίτο μέλος της οικείας εκτιμητικής επιτροπής της αντιστοίχου περιφερείας θα ληφθή εκ των πινάκων των ενώσεων των γειτονικών προς αυτάς εκτιμητικών επιτροπών.
Πάσαι αι εκτιμητικαί επιτροπαί θα τεθούν υπό την άμεσον εποπτείαν του κ. Αντωνοπούλου, ανωτάτου υπαλλήλου και ειδικού περί τα αμπελουργικά” (563).
Λίγες ημέρες αργότερα φθάνει στην Καλαμάτα ο κ. Αντωνόπουλος για το συντονισμό του έργου των εκτιμήσεων: “Ευρίσκεται από προχθές εις την πόλιν μας, ο Γενικός Επιθεωρητής του υπουργείου Γεωργίας και ειδικός περί τα αμπελουργικά κ. Π. Αντωνόπουλος. Ο κ. Αντωνόπουλος ερωτηθείς υπό συντάκτου μας σχετικώς με το έργον των δευτεροβάθμιων εκτιμητικών επιτροπών, είχε την καλοσύνην να μας ανακοινώση ότι χάρις εις την βοήθειαν των οργανωμένων ήδη εκτιμητικών επιτροπών, θα δυνηθή η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου να φέρη εις πέρας το πράγματι δύσκολον έργον των εκτιμήσεων. Εν συνεχεία ο κ. Αντωνόπουλος μας ανεκοίνωσε ότι συνεκέντρωσε χθες εις τα γραφεία του ενταύθα υποκαταστήματος των Γενικών Αποθηκών τα δύο μέλη των εκτιμητικών επιτροπών των περιφερειών Καλαμών, Μεσσήνης, Κορώνης και Μελιγαλά προς τα οποία συνέστησε την ταχυτέρα ει δυνατόν έναρξιν του έργου της εκτιμήσεως. Περαιτέρω, ο κ. Αντωνόπουλος μας ετόνισεν ότι έλαβε εντολήν εκ μέρους του υπουργείου Γεωργίας την οποία και διεβίβασεν εις απάσας τας επιτροπάς, ίνα αύται επισκεφθώσιν εν προς εν όλα τα κτήματα εκάστης πληγείσης κοινότητας και εκτιμήσωσιν μετά σχολαστικότητος ταύτα. Ο κ. Αντωνόπουλος μας παρεκάλεσε να τονίσωμεν ότι τόσον αι επιτροπαί ελέγχου, όσον και οι τριτοβάθμιαι τοιαύται θα επαληθεύσωσι τον αριθμόν των στρεμμάτων τα οποία έχουν δηλώσει οι σταφιδοκτήμονες ως προς την κατά στρέμμα απόδοσιν εκάστου κτήματος όλων των κοινοτήτων και όχι μόνον θα αφαιρέσωσιν ως είναι από μόνον το περίσσευμα, αλλά και θα καταγγείλωσι τους τυχόν αναληθώς δηλώσαντες. Τούτο, σας λέγω με κάποιαν πικρίαν, διότι μας κατηγγέλθη ότι μερικοί σταφιδοκτήμονες, ολίγων ευτυχώς κοινοτήτων, από συστήματος αύξησαν τον αριθμόν των στρεμμάτων και την μόνην στρεμματικήν απόδοσιν των κτημάτων των. Αν ληφθή υπ' όψιν ότι τας ενστάσεις εκδικάζει ετέρα τριτοβάθμια επιτροπή και ότι η επιτροπή αύτη έχει δικαίωμα αν πεισθεί και να ελαττώση ακόμη την ζημίαν. Καταλήγων ο κ. Αντωνόπουλος παρεκάλεσεν όπως επιστήσωμεν την προσοχήν των προέδρων των κοινοτήτων εκείνων οίτινες δεν υπέβαλλον εισέτι κατάλογον των ζημιών” (564).
(560) “Σημαία” 12/5/1931
(561) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 10/5/1931
(562) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 11/5/1931
(563) “Σημαία” 14/5/1931
(564) “Σημαία” 23/5/1931
