Τότε αρχίζουν τις κινητοποιήσεις ο Ζαχαρίας Κουρέτας και ο Χρήστος Κουβελιώτης βοηθούμενοι από τους άλλους αγωνιστές της περιοχής. Συγκροτούν μαχητικό συλλαλητήριο στη Μεθώνη με αίτημα την αποζημίωση των αγροτών για τις ζημιές που έπαθαν από τον παγετό εις χρήμα και όχι εις τίτλους. Η αντίδραση προσπάθησε με όλα τα μέσα και στέλνοντας μεγάλες δυνάμεις χωροφυλακής προσπαθεί να διαλύση το συλλαλητήριο, απομονώνοντας τον Ζαχαρία Κουρέτα από τη μάζα την ώρα που μιλούσε ο Χρήστος Κουβελιώτης. Η ενέργεια αυτή του επικεφαλής της δυνάμεως χωροφυλακής έφερε αντίθετα αποτελέσματα και οι συγκεντρωθέντες απελευθέρωσαν τον Ζαχαρία Κουρέτα και επέβαλαν τα αιτήματά τους» (611).
Καθώς δεν ικανοποιείται το αίτημα για ταχεία λύση του προβλήματος, συνέρχεται σύσκεψη στη Βαλύρα στην οποία αναμένεται να κατατεθούν διάφορες προτάσεις οι οποίες καταγράφονται στο σχετικό ρεπορτάζ, ακόμη και η οργάνωση ενόπλων συλλαλητηρίων: «Εις την Βαλύρα θα συνέλθη σήμερον η προαγγελθείσα σύσκεψις των μελών της μεγάλης επιτροπής των παγετοπλήκτων Μεσσηνίας, προς ανταλλαγήν σκέψεων όσον αφορά τας περαιτέρω ενεργείας αυτής διά την ταχίστην καταβολήν των αποζημιώσεων. Κατά τας πληροφορίας μου πρόκειται να υποστηριχθεί η γνώμη όπως οι σταφιδοπαραγωγοί ζητήσουν την ενίσχυσιν των παραγωγικών τάξεων του Νομού και όλων των Γεωργικών Ενώσεων.
Επίσης παρ' ομάδας σταφιδοπαραγωγών θα προταθή όπως της εν γένει κινητοποιήσεως των παγετοπλήκτων ηγηθούν οι βουλευταί και γερουσιασταί, παρακαλούμενοι προς τούτοις όπως παραιτηθούν, εις ην περίπτωσιν παρουσιαζόμενοι και πάλιν ενώπιον του κ. πρωθυπουργού, δεν κατορθωθή όπως καταβληθούν πάραυτα οι αποζημιώσεις.
Αλλη άποψις, επικρατούσα μεταξύ των ζωηροτέρων σταφιδοπαραγωγών, είναι όπως οι παγετόπληκτοι συγκροτήσουν ένοπλα συλλαλητήρια εν Καλάμαις, Μεσσήνη, Μελιγαλά και Πυλία.
Αι απόψεις αύται διατυπούμεναι εις προτάσεις ενώπιον της 30μελούς επιτροπής των αγροτών θα συζητηθώσι εν πάση λεπτομερεία σήμερον εν Βαλύρα, ίνα εξ αυτών προκριθή η συμφεροτέρα.
Τα υποστηριζόμενα περί εκλογής πολυμελούς επιτροπής ίνα μεταβή εις Αθήνας και προβή εις τα κατάλληλα διαβήματα παρά τοις αρμοδίοις, δεν πρόκειται να εύρουν καμμίαν απήχησιν μεταξύ των σταφιδοπαραγωγών, δεδομένου ότι η λύσις αύτη έχει προ πολλού χρεωκοπήσει πλέον και εις ουδέν πρόκειται να ωφελήση την υπόθεσιν.
Οπωσδήποτε, δύναται να θεωρείται βέβαιον η λύσις των συλλαλητηρίων θα προκριθή οπωσδήποτε, έστω και αν ταύτα πρόκειται να απαγορευθούν υπό της Αστυνομίας. Είναι, άλλως τε, τόση η αγανάκτησις υπό της οποίας κατέχονται, δεδικαιολογημένως, οι παγετόπληκτοι, ώστε δεν θα διστάσουν ούτοι να φθάσουν και μέχρι των άκρων ακόμη, προκειμένου να επιτύχουν μίαν δικαίαν και λογικήν αποζημίωσιν, διά να μην αποθάνουν και αυτοί και αι οικογένειαί των εκ πείνης» (612).
Για πρώτη φορά μετά από καιρό εμφανίζεται ο διευθυντής της Κεντρικής Αγροτικής Τράπεζας Χρήστος Τερζάκης, δείγμα της αγανάκτησης που κυριαρχεί στους αγροτικούς πληθυσμούς, ο οποίος «ελθών αργά το εσπέρας εις τα γραφεία μας, μας παρεκάλεσε να τονίσωμεν ότι η εμπαικτική στάσις της κυβερνήσεως απέναντι των παγετοπλήκτων πληθυσμών εξερεθίζει και τον πλέον συντηρητικόν και φιλόνομον πολίτην. Η κυβέρνησις, μας ανεκοίνωσεν ο κ. Τερζάκης, καλά θα κάμη, αντί να πείθεται εις τα υπόπτους εισηγήσεις μικροϋπαλλήλων των υπουργείων της, να σπεύση το ταχύτερον ν' αποζημιώση τους σταφιδοπαραγωγούς που πεινούν πραγματικά εξ αιτίας ενός σφάλματος των διαχειριζομένων υπευθύνως το σταφιδικόν ζήτημα. Οι παγετόπληκτοι, έχουν υποχρέωσιν κατόπιν τούτου να περιφρουρήσουν τα δίκαιά των και τα συμφέροντά των, όπως νομίζουν αυτοί καλύτερον, εφ' όσον, ως αποδεικνύεται, το επίσημον κράτος δεν ευκαιρεί ή δεν θέλει να τους προσέξη. Ας είναι δε βέβαιοι, ότι οι αγώνες των, θα επιτύχουν απολύτως, διότι στηρίζονται, εις την λογικήν και το δίκαιον» (613).
Οι κινητοποιήσεις ξεκινούν από τη Χώρα (Λιγούδιστα) με συλλαλητήριο που οργανώνει η τοπική οργάνωση του Αγροτικού Κόμματος: «Πρωτοβουλία του παραρτήματος του Αγροτικού Κόμματος Λιγουδίστης, συνήλθε σήμερον 4 Οκτωβρίου ο λαός Λιγουδίστης και περιχώρων εις ογκωδέστατον συλλαλητήριον και διεμαρτυρήθη εντονώτατα κατά της τηρουμένης τακτικής έναντι των σταφιδοπαραγωγών. Προς τους συγκεντρωθέντας ωμίλησεν ο κ. Τσικλητήρας. Ακολούθως ενεκρίθη ψήφισμα, διά του οποίου ζητείται η αύξησις της αποζημιώσεως των παγετοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών και συκοπαραγωγών και η ταχεία καταβολή αυτών, η σεισάχθεια χρεών, άμεσος κήρυξης χρεωστασίου των αγροτών, η αποδοχή των αιτημάτων των καπνοπαραγωγών και βαμβακοπαραγωγών, δούλων της Εταιρείας Κωπαΐδος και λοιπών αγροτών» (614).
Η συγκέντρωση έγινε σε κλειστό χώρο καθώς είχε απαγορευτεί σε ανοικτό και ως επιτροπή της συγκέντρωσης υπογράφουν οι: Κορωνιός, Κόκκινος, Αρβανιτάκης Λιγουδίστης, Θεοδωρακόπουλος Πισπίσα, Λαμπρόπουλος Φλώκα, Καλογερόπουλος Πύργου, Διονυσόπουλος Ποταμιάς, Μανιάτης Σκάρμιγκα, Παναγιωτόπουλος Μαργέλη, Σκαλτσής Καλοχωρίου, Κοντός Βελή, Αρβανίτης Αγορελίτσης, Αρβανιτάκης Παιδεμένου, Καράμπελας Βλαχόπουλου, Πολυχρονόπουλος Μουζακίου (615).
Η σύσκεψη στη Βαλύρα πραγματοποιείται και αποφασίζεται η οργάνωση Παμμεσσηνιακού συλλαλητηρίου στις 11 Οκτωβίου στην Καλαμάτα: «Προχθές την πρωίαν συνήλθον εις κοινή σύσκεψιν εν Βαλύρα αι εκτελεστικαί επιτροπαί συνεδρίων Μπάστα, Ζευγολατιού και Βαλύρας, προκειμένου να λάβουν αποφάσεις σχετικώς με την στάσιν την οποίαν δέον να τηρήσουν οι σταφιδοπαραγωγοί της Μεσσηνίας, κατόπιν της εκπνευσάσης 8ημέρου προθεσμίας ήτις -αν επετρέπετο η λέξις- εδόθη προς την κυβέρνησιν όπως απαντήση εις τα αιτήματα τα ψηφισθέντα εν τω συνεδρίω Βαλύρας. Οι συσκεφθέντες μετ' ανταλλαγήν γνωμών έμειναν σύμφωνοι όπως την προσεχή Κυριακήν 11ην τρέχοντος συγκροτηθή εν Καλάμαις παμμεσσηνιακόν αγροτικόν συλλαλητήριον, κατόπιν της επιδειχθείσης αδιαφορίας των κρατούντων. Το συλλαλητήριον θα γίνη εις την πλατεία Συντάγματός μας, πάντες δε οι αγρόται θα συγκεντρωθώσι την πρωίαν της Κυριακής εις το Ασπρόχωμα απ' όπου και θα ξεκινήσωσι.
Μετά την απόφασιν ταύτην αι ανωτέρω τρεις επιτροπαί απέστειλαν προς την Ενωσιν Συνεταιρισμών Πύργου το ακόλουθον τηλεγράφημα: Ενδεκάτην τρέχοντος συγκροτείται ενταύθα συλλαλητήριον αξιώση άμεσον εκτίμησιν προς δισχιλίας το χιλιόλιτρον. Παρακαλούμε ενισχύσατε αγώνα. Οργανωτική επιτροπή Παλαμάρας, Βενιζέλος, Μαράκας.
Κατά τη διάρκεια της συσκέψεως ελήφθη έγγραφον του Αγροτικού τμήματος Πυλίας, το οποίον γνωρίζει προς τα άνω επιτροπάς ότι ευχαρίστως θα συμβάλη εις τον συλλαλητηριακόν αγώνα. Μετά ταύτα κατηρτίσθη οργανωτική επιτροπή αποτελεσθείσα εκ των κατωτέρω κ. κ. η οποία θα επιληφθή τα του συλλαλητηρίου: Ιωάν. Κοκκέβης, Ηλίας Μαράκας, Περ. Βενιζέλος, Λεων. Παλαμάρας, Σοφ. Νινιός, Θεοδ. Σπηλιώτης, Γεωργ. Φωτόπουλος, Παν. Χριστόπουλος, Αλκ. Αποστολάκης, Δημ. Ηλιόπουλος, Αναστ. Κοντοπανάγος, Κωνστ. Μακρής, Σταύρος Παπαδόπουλος, Αργ. Ντόγκας, Παν. Σταθουλόπουλος, Τάκης Δεληγιάννης» (616).
Για πολύ καιρό καλλιεργείται στις τοπικές εφημερίδες έντονα αντικομμουνιστικό κλίμα, από το “Θάρρος” ανωνύμως αρθρογραφούν εναντίον των ενόπλων συλλαλητηρίων, ενώ διοχετεύεται η πληροφορία ότι «οι αγρόται Μεσσήνιοι είναι διατεθειμένοι να πατάξουν κάθε κομμουνιστικήν ή άλλην αναρχικήν εκδήλωσιν κατά την διάρκεια του συλλαλητηρίου». Και το κλίμα αυτό αποτυπώνται στην προκήρυξη της οργανωτικής επιτροπής: «Πάνε έξι μήνες από τότε που μας έπληξε η συμφορά της σταφίδος στ' αμπέλια, στα σύκα μας και σ' όλην την παραγωγήν μας. Σ' όλο αυτό το διάστημα το σωστό χαροπάλαιμα, δεν σταματήσαμε με τα διάφορα συνέδρια, συσκέψεις και επιτροπάς να τονίζωμεν στο κράτος το οικονομικό μας κατάντημα και να ζητούμε την αρωγή του. Το κράτος όμως μας ηγνόησε τελείως. Μας κατεδίκασε φανερά στη χρεωκοπία, στην υποδούλωσι, στην πείνα, στο σωστό θάνατο και έχει κλειστά μάτια και αυτιά σε κάθε δίκαια απαίτησί μας, σε κάθε θρήνο και οδυρμό μας.
Μέρα με την ημέρα η φτώχεια μας παραδέρνει, το κακό αυξάνεται και σύντομα θα κυλήσωμε στο θάνατο ξεκουρελιασμένοι-πεινασμένοι και τρισάθλιοι. Τα παιδιά μας φωνάζουν ψωμί.
Το κράτος ανάλγητα ξεπέταξε μια υπόσχεσι γλισχρή, μια αποζημίωσι προς 1.200 δραχμάς κατά χιλιόλιτρον διά τους παθόντας σταφιδοπαραγωγούς και 2 1/2 δρχ. την οκά στους συκοπαραγωγούς χωρίς να αισθανθή ντροπή για τη στάσι του αυτή στους δούλους της γης που γυμνοί και ξυπόλητοι μούσκεμα στον ιδρώτα που προσέφεραν πάντοτε αγογγύστως περιουσία-ζωή, αίμα.
Αγρότες
Η αδιαφορία και η απονιά της κυβερνήσεως σ' όλα τα ζητήματά μας είνε πρωτάκουστη, είνε εγκληματική. Μπροστά στην εγκληματική αυτή στάσι δεν πρέπει να σταυρώσωμεν τα χέρια και να εκλιπαρούμε. Είνε ανάγκη και απεφασίσθη να συγκροτήσωμεν εν Καλάμαις Παμμεσσηνιακό συλλαλητήριο για να φωνάξωμε όλοι μαζί και να τονίσωμε στην κυβέρνησι που στηρίζεται μόνο στο δικό μας ιδρώτα, για τελευταία φορά την υποχρέωσί της απέναντι του εργαζόμενου την γην λαού άλλως θα παλαίψωμεν ηρωικά για να διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει.
Αγρότες! Ανδρες, γυναίκες, γέροι, παιδιά
Ενωθήτε, το συλλαλητήριο αυτό πρέπει να είνε η τελευταία ομαδική εκδήλωσις της διαμαρτυρίας μας και πρέπει να αποτελέση ζήτημα τιμής και θανάτου δι' όλους μας.
Επιστήμονες, επαγγελματίαι, εργάτες
Συμμερισθήτε τον πόνον των σκλάβων της γης και ενωθήτε μαζί μας. Η ευημερία εκείνων είναι διπλή δική σας η δε εξαθλίωσίς των είναι καταστροφή δική σας.
Κομμουνισταί
Μην τολμήσετε να παίξετε με τον πόνο μας. Πάσα ανάμιξί σας μέσα στη μάζα μας, έστω και απλώς, θα κτυπηθή αλύπητα» (617).
Οι παραγωγοί οργανώνονται κατά κοινότητα και εμφανίζονται αποφασισμένοι να μπουν στην Καλαμάτα και σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες εκλέγουν άλλες δύο οργανωτικές επιτροπές κρατώντας μυστικά τα ονόματα για να ενεργοποιηθούν αν συλληφθούν τα μέλη που έχουν ανακοινωθεί: «Ως διεπιστώσαμε εξ επιτοπίου ερεύνης την οποία επιχείρησε συντάκτης μας, ανά την ύπαιθρον Μεσσηνίαν, οι σταφιδοπαραγωγοί είναι αποφασισμένοι οπωσδήποτε να κατέλθουν την προσεχή Κυριακήν εις Καλάμας προς συγκρότησιν του συλλαλητηρίου.
Ηδη εις εκάστην κοινότητα έχουν συγκροτηθή επιτροπαί αγώνος οίτινες καθορίζουν τας λεπτομερείας της καθόδου των παγοπλήκτων εν Καλάμαις και προπαγανδίζουν την συμμετοχήν όσον το δυνατόν περισσότερων αγροτών εις το συλλαλητήριον.
Καθ' όλας τας υπαρχούσας ενδείξεις, το συλλαλητήριον των αγροτών θα επιτύχη απολύτως, διότι δεν ευρίσκεται κανείς μεταξύ αυτών, όστις να μη θέλει να κατέλθουν εν Καλάμαις και να αποδυθούν εις ένα έντονον αγώνα, είναι και το γεγονός ότι η συνελθούσα προχθές εν Βαλύρα 30μελής επιτροπή εξέλεξε και δευτέραν και τρίτην επιτροπήν αγώνος, της οποίας τα ονόματα κρατούνται μυστικά διά λόγους ευνοήτους.
Η δευτέρα επιτροπή αγώνος θα αναλάβη το συλλαλητήριον και τας περαιτέρω ενεργείας των παγοπλήκτων εις ην περίπτωσιν η πρώτη ήθελε συλληφθή υπό της Αστυνομίας.
Κατά πληροφορίας μας οι παγόπληκτοι θα εισέλθουν εν Καλάμαις ομαδικώς και με μαύρας και πρασίνους σημαίας. Τους παγοπλήκτους θα ακολουθούν και πολλαί γυναίκες και πολλά μικρά παιδιά.
Μετά το συλλαλητήριον ολόκληρος ο σταφιδοπαραγωγός κόσμος θα παρελάση διά μέσου των κεντρικωτέρων οδών της πόλεως και θα κατευθυνθή προς την Νομαρχίας όπου θα επιδόση το σχετικόν ψήφισμα εις τον κ. Νομάρχην και μετά τούτο εις το τηλεγραφείον διά να ζητήση από τηλεφώνου τον κ. πρωθυπουργόν προς τον οποίον θα εκθέση την απόφασιν των πεινώντων όπως συνεχίσουν τον αγώναν των» (618).
(611) Αντίγραφο βιογραφικού γραμμένο από τον Φώτη Κουβελιώτη, Ακροναυπλιώτη, αδελφό των Χρήστου και Παναγιώτη Κουβελιώτη και εξάδελφο του Ζαχαρία Κουρέτα.
(612) “Σημαία” 4/10/1931
(613) “Σημαία” 4/10/1931
(614) “Ακρόπολις” 5/10/1931
(615) “Σημαία” 7/10/1931
(616) “Θάρρος” 6/10/1931
(617) “Θάρρος” 6/10/1931
(618) “Σημαία” 6/10/1931
