Δευτέρα, 07 Αυγούστου 2017 14:45

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 89ο)

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 89ο)

 

Το “Θάρρος” κυκλοφορεί με εκτενέστατη περιγραφή των όσων έγιναν τόσο στο Ασπρόχωμα, όσο και στο γήπεδο του Απόλλωνα και τη Νομαρχία. Εκτιμά ότι ο κόσμος που είχε κατακλύσει το γήπεδο και είχε καταλάβεις τους γύρω λόφους της Ράχης ξεπέρασε τις 15.000 άτομα, δίνει μια εικόνα στρατοκρατούμενης πόλης, εκτιμά ότι τα μέτρα τάξης ήταν υπερβολικά.

Τα συνθήματα που κυριαρχούν στρέφονται κατά του Βουρλούμη και του ΑΣΟ και εκφράζουν την αγωνία για την πείνα. Στο ίδιο κλίμα κινήθηκαν και οι ομιλίες των δικηγόρων, μελών της οργανωτικής επιτροπής, Σοφοκλή Νινιού και Τάκης Δεληγιάννη που έγιναν στο γήπεδο του Απόλλωνα. Και από το ρεπορτάζ του “Θάρρους” αναδεικνύεται η ξεχωριστή παρουσία του Τσικλητήρα σε διάφορες φάσεις της κινητοποίησης. Και η αντιπαράθεση ξεκινά από το Ασπρόχωμα: “Ο, τι και αν γραφεί δια την κίνησιν την οποία παρουσίασε το Ασπρόχωμα είναι ολίγον. Ο συρμός εκ Μεσσήνης έχει φθάσει εν τω μεταξύ και... ξεμπαρκάρει λόχους αγροτών. Εν τω μεταξύ καταφθάνει και ο κ. Λούλης Τσικλητήρας του αγροτικού τμήματος Πυλίας με πυκνάς ομάδας χωρικών εφίππων. Ευθύς ως έφθασεν εις το Ασπρόχωμα ωμίλησε προς τους συγκεντρωμένους ειπών ότι αρκετά πλέον εξηντλήθη ο παραγωγός εκλιπαρών και ικετεύων. Ομολογουμένως η ομιλία του ηλέκτρισε τους συγκεντρωμένους οι οποίοι έξαλλοι ανέπεμπον ζητωκραυγάς και επιφωνήματα ικανοποιήσεως. Ο κ. Δεληγιάννης εξ ονόματος της οργανωτικής επιτροπής τους συλλαλητηρίου επεμβάς παρεκάλεσε τον ομιλητή όπως διακόψη τον λόγον του καθόσον ο Μεσσήνιος παραγωγός έφθασε μέχρι του Ασπροχώματος δια να επαναστατήση αλλά δια να διαδηλώση το παράπονόν του ευνόμως. Επηκολούθησε σύγχισις. Μετ ολίγα λεπτά της ώρας επενέβησαν οι ψυχραιμότεροι και ούτω η ησυχία απεκαταστάθη”.

Οταν τελειώνει την ομιλία του ο Δεληγιάννης, ο Τσικλητήρα κάνει παρέμβαση για πιο επιθετική στάση: “Εις το σημείον όμως τούτο παρεμβαίνει ο κ. Τσικλητήρας όστις, διακόπτων τον ρήτορα, λέγει ότι οι αγρόται πρέπει να μεταβούν εις το Τηλεγραφείον και απ εκεί να ζητήσουν απ ευθείας τον κ. Πρωθυπουργόν προς τον οποίον να εκθέσουν τα αιτήματά των και την απόφασίν των όπως μη διαλυθούν ποτέ αν δεν τους απαντήση ευνοϊκώς. Επεκράτησαν όμως ψυχραιμότεραι αντιλήψεις και η επιθυμία του κ. Τσικλητήρα δεν επραγματοποιήθη”.

Αλλά όταν έφθασε η μεγάλη πορεία στην Αριστομένους (η κεφαλή ήταν στη γέφυρα της 23ης Μαρτίου και υπήρχε ακόμη κόσμος στο γήπεδο που περίμενε να ξεκινήσει), οι αγρότες που ακολουθούν τον Τσικλητήρα επιχειρούν να πείσουν για εισβολή στο Τηλεγραφείο: “Μόλις η πομπή έφθασεν υπό το Τηλεγραφείον το οποίον εφρούρει ο υπολοχαγός κ. Θεοδωρόπουλος μετ ισχυράς δυνάμεως, πολλοί εκ των αγροτών της παρατάξεως Τσικλητήρα εζήτησαν όπως εισβάλουν εις αυτό και απ εκεί να έλθουν εις επικοινωνίαν τηλεφωνικήν μετά του κ. Βενιζέλου. Αλλά κατίσχυσαν και εδώ αι ψυχραιμότεραι αντιλήψεις και η ογκώδης πομπή επροχώρησε την Αριστομένους και μετ ολίγον έφθασε εις την Νομαρχίαν εις τον εξώστην της οποίας ανέμενον ο κ. Νομάρχης, ο κ. Φρούραρχος και ο κ. Διοικητής της Χωροφυλακής”.

Και μετά τη συγκέντρωση της Νομαρχίας, παρά τα εμπόδια ο Τσικλητήρας δεν το βάζει κάτω και σε άλλο σημείο μιλάει σε πλήθος αγροτών που έχει συγκεντρωθεί για να τον ακούσει: “Ακολούθως ο κ. Τσικλητήρας κατηυθύνθη προς το ξενοδοχείον “Λευκός Οίκος” συνοδευόμενος υπό των εκατοντάδων ακολούθων του προς τους οποίους ωμίλησε δια μακρών”.

Η ισχυρή παρουσία του Αγροτικού Κόμματος στη συγκέντρωση επισφραγίζεται με τη διανομή προκηρύξεων στους αγρότες, η οποία υπογράφεται από τα μέλη του Πολιτικού Γραφείου Χατζηγιάννη, Γαβριηλίδη, Αβρασόγλου: “Το Αγροτικό Κόμμαμε ιδιαίτερη συμπάθεια παρακολουθεί εξ αρχής τους δίκαιους και τίμιους αγώνας σας δια το ζήτημά σας.

Οπως όμως σε κάθε ζήτημα που αφορά τις εργαζόμενες αγροτικές μάζες, έτσι και στο δικό σας το ζήτημα, η πλουτοκρατική κυβέρνησις των Φιλελευθέρων δεν έδωσε ποτέ καμία προσοχή και κανένα ενδιαφέρον. Εκείνη που έσπευσε να εκμεταλλευτεί τελευταίως μια σύγχυση που επεκράτησε μέσα στους σταφιδικούς πληθυσμούς της Πελοποννήσου λόγω της σταφιδικής κρίσεως του 1929-30, για να παραδώση εντελώς δέσμια πλέον την σταφιδοπαραγωγή δια των τελευταίων τροποποιήσεων των νόμων περί ΑΣΟ, εις το εμπόριον και την βιομηχανίαν και τους διάφορους Χαρίλαους, τώρα στο ζήτημα αυτό, που είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου τοπ αφίνει τόσο καιρό άλυτο, παρά τη φτώχεια που σας μαστίζει και παρά το ολοφάνερό δίκαιό σας, επιδεικνύουσα μεγάλη αδιαφορία και αδράνεια γιατί ποτέ δεν πόνεσε για σας.

Πρέπει να εννοήσετε ότι τα σημερινά προσωπικά κόμματα και αι κυβερνήσεις τους δεν είναι δυνατόν να ενδιαφερθούν ποτέ για τα ζητήματά σας γιατί ιδρύθηκαν και υπάρχουν να υποστηρίζουν αντίθετα συμφέροντα προς τα δικά σας, τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, του οποίου είναι πιστοί υποστηρικταί.

Το Αγροτικό λοιπόν Κόμμα είναι το δικό ας κόμμα, κόμμα της τάξεώς σας και είναι μια νόμιμος αντίδρασις κατά της αποχαλινώσεως εις την οποίαν έχουν οδηγήσει τη χώρα μας τα προσωπικά κόμματα, σας χαιρετίζει και σας καλεί να συσπειρωθείτε γύρω από την Σημαίαν μας, την πράσινη Σημαία του Αγροτισμού.

Οργανώσατε στα χωριά σας παραρτήματα του κόμματος, στας επαρχίας σας τα επαρχιακά τμήματά σας, στο Νομό σας τη Νομαρχιακή Επιτροπή. Πιστεύσατε στο κόμμα αυτό σα Θεό και να είστε βέβαιοι ότι θα αντικρύσετε καλλιτέρας ημέρας. Μιμηθείτε τους συναδέλφους σας Μακδόνας, Θεσσαλούς και Θράκας, οι οποίοι δια των οργανώσεων του κόμματος σας αποστέλουν τους πιο συναδελφικούς χαιρετισμούς.

Είναι ανάγκη να στραφείτε προς νέους πολιτικούς προσανατολισμούς. Είναι ανάγκη για τη ζωή σας αυτήν, για τον εγωισμό σας τον ταξικό, δια τα συμφέροντά σας γενικά να αποκηρύξετε όλα τα προσωπικά κόμματα και να ταχθήτε ανεπιφυλάκτως με το κόμμα σας.

Το κόμμα σας λοιπόν σας καλεί να φωνάξετε μαζί του:

Ζήτω το Αγροτικό Κόμμα

Κάτω τα προσωπικά κόμματα

Ζήτω η απολύτρωσις των σκλάβων του κάμπου” (637).

 

Η “Σημαία” από την πλευρά της επιτίθεται στον Τσικλητήρα που τον παρουσιάζει ως “Αττίλα”: 

«Ενώ η οργανωτική επιτροπή του συλλαλητηρίου έπραξε το καθήκον της, ενώ κατέβαλλε υπερανθρώπους προσπαθείας διά να περιφρουρήση την έννομον τάξιν, ενώ οι χωρικοί μας αξιοπρεπέστατα και νομοταγέστατα προσηνέχθησαν, δεν εδίστασαν μερικοί να ζητήσουν να κερδοσκοπήσουν εις βάρος των παραγωγών. Και ο κ. Τσικλητήρας, ως άλλος Αττίλας, έφιππος εζήτη να εμφανισθή ενώπιόν του ο κ. Νομάρχης, διά να μεταβή ο κ. Νομάρχης πεζή εις το Τηλεγραφείον, ενώ ο κ. Λούλης θα ήτο έφιππος. Η ενέργεια αύτη ήτο κατά την γνώμην μας έκτροπος και άτοπος. Ο κ. Κρεβατάς είναι Νομάρχης και εκπροσωπεί το Κράτος, θα ήτο πολύ κατώτερος εαυτού εάν το Κράτος εταπεινούτο ενώπιον του εφίππου κ. Λούλη. Περιπλέον ο κ. Κρεβατάς ουχί άπαξ απέδειξε ότι είναι εις την θέσιν του, πιστός υπηρέτης των Μεσσηνιακών συμφερόντων, ων ετάχθη παραστάτης και αντιλήπτωρ. Επρεπε λοιπόν ο κ. Τσικλητήρας να προσηνεχθή ευλαβέστερον προς τοιούτον Νομάρχην. Αλλά το άτοπον δεν περιορίζεται έως εδώ. Παρά το συμπεφωνημένον, παρά τας αλλεπαλλήλους δηλώσεις ότι το συλλαλητήριον ήτο απηλλαγμένον πάσης πολιτικής χροιάς, ο κ. Τσικλητήρας δεν εδίστασε να καταρτίση και δεκάρικον πολιτικόν λόγον, διά να εξυπηρετήση το κόμμα εις το οποίον ανήκει, την ενέργειαν αυτήν κακίζομεν ανεπιφυλάκτως. Οι αγρόται δεν ήλθον εις τας Καλάμας δια να μάθουν τους ρητορικούς λυρισμούς του κ. Τσικλητήρα. Ηλθον διά να εξωτερικεύσουν τον πόνον των. Και τον εξωτερίκευσον αρκετά ευγλώττως, αρκετά εκφράσεως και πειστικώς οι ομιλήσαντες εις το γήπεδον του Απόλλωνος κ. κ. Δεληγιάννης και Νινιός, ώστε να μην παρίστατο ανάγκη μετά το συλλαλητήριον να επακολουθήσουν και δεκάρικοι λόγοι προς κομματικήν εκμετάλλευσιν» (638).

Υπό διωγμόν το ΚΚΕ με τα τοπικά στελέχη στα κρατητήρια, παρακολουθεί από μακριά ουσιαστικά τις εξελίξεις. Χαρακτηριστική είναι η είδηση που δημοσιεύεται στο “Ριζοσπάστη” από την οποία λείπει ακόμη και αυτή η πληροφορία των συλλήψεων μελών του, ενώ αναφέρεται πως δεν υπάρχει ανταποκριτής της εφημερίδας στην Καλαμάτα και η είδηση προέρχεται από επεξεργασία στοιχείων από τις αστικές εφημερίδες: 

«Προχθές την Κυριακή έγινε στην Καλαμάτα Παμμεσσηνιακό συλλαλητήριο των παγετοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών. Ο “Ριζοσπάστης” δεν είχε την είδηση αυτή, λόγω του ότι δεν έχει εκεί μόνιμο ανταποκριτή. Δίνουμε σήμερα τα πιο απαραίτητα στοιχεία του συλλαλητηρίου για τους αναγνώστες μας.

Στο συλλαλητήριο πήραν μέρος παρά τα εξαιρετικά τρομοκρατικά μέτρα που πάρθηκαν 10-15 χιλιάδες χωρικοί -κατά τις αστικές εφημερίδες- οι οποίοι κατέβηκαν απ τα γύρω χωριά μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους.

Προς τους συγκεντρωμένους μίλησαν από μέρους της οργανωτικής επιτροπής οι αγροτοφασίστες Νινιός και Δεληγιάννης δικηγόροι καθώς και ο διευθυντής της Ενωσης των Συνεταιρισμός Π. Βενιζέλος οι οποίοι αφού δημοκόπησαν επί πολύ τόνισαν ότι “το συλλαλητήριον πρέπει να είνε ξένον προς πάσαν πολιτικήν ιδεολογίαν”. Κατόπιν δε ενεκρίθη ψήφισμα προταθέν από αγροτοφασίστες με το οποίο ζητείται ν' ανασταλούν οι εκτελέσεις επί ενυποθήκων δανείων, να καθορισθή η πληρωμή των χρεών κατά δόσεις κλπ.

Μετά την έγκριση του ψηφίσματος οι χωρικοί εν διαδηλώσει τράβηξαν προς τη Νομαρχία για την επίδοσή του. Εκεί ο Νομάρχης επιχείρησε να μιλήσει προς αυτούς, οι χωρικοί όμως ξέσπασαν σ ομαδικές αποδοκιμασίες ενάντια σ αυτόν και την κυβέρνηση και τον ανάγκασαν να παραιτηθεί του λόγου.

Οι αρχειοφασίστες έδειξαν ανάγλυφα τον προδοτικό τους ρόλο φωνάζοντες στους χωρικούς να παύσουν τις αποδοκιμασίες και να διαλυθούν “ησύχως”. Οι χωρικοί όμως όχι μόνον δεν διαλύθηκαν αλλά ζήτησαν να πάνε εν διαδηλώσει στο Τηλεγραφείο για ν απαιτήσουν να επικοινωνήσουν με τον Βενιζέλο. Οι αγροτοφασίστες τότες εξαντλήσαντες όλη τη δημαγωγία τους και μ' ένα σωρό παραπλανητικές υποσχέσεις κατώρθωσαν ν' αποτρέψουν τους χωρικούς από του να πραγματοποιήσουν τη διαδήλωση προς το Τηλεγραφείο και να διαλυθούν» (639).

Στο ίδιο φύλλο και με βάση αυτές τις πληροφορίες δημοσιεύεται κύριο άρθρο όπου στοχοποιείται για μια ακόμη φορά ο Τσικλητήρας και επιχειρείται να προωθηθεί η ιδέα των ενόπλων συλλαλητηρίων με επιτροπές από τα κάτω και επικεφαλής “επαναστάτες φτωχούς αγρότες”: 

«Οσο και αν οι διάφοροι εκμεταλλευτές δικηγόροι, διευθυντές συνεταιρισμών, αντιπρόσωποι των πλούσιων σταφιδοκτηματιών, προσπάθησαν να συγκρατήσουν την αγανάκτηση των εργαζομένων παγετοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών, οι αγροτικές μάζες που συγκεντρώθηκαν στην Καλαμάτα εξέφρασαν την απόφαση να επανέλθουν όχι πλέον ειρηνικά, σε περίπτωση που δεν γίνουν δεχτά τα αιτήματα από την κυβέρνηση. Αυτή είναι η άγραφη απόφαση της μάζας σε αντίθεση με την απόφαση που έγραψαν οι οργανωτές της συγκέντρωσης υποστηριχτές της “κοινωνικής ισορροπίας”.

Οι εκμεταλλευτές δικηγόροι ετύλιξαν τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς μέσα σε μια κόλλα χαρτί, αλλά η συγκεντρωμένη μάζα τα είπε σταράτα: Ή τα αιτήματά μας ή θα ξανάρθουμε με τα όπλα! Και είχε δίκηο.

Η κυβέρνηση κοροϊδεύει αναίσχυντα τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς. Νέες εκτιμήσεις και κόντρα εκτιμήσεις της ζημίας, ώσπου η εγκρινόμενη ζημιά να απέχη παρασάγγες από την πραγματική. Καθορισμό της αποζημίωσης μόνο σε 1200 δρχ. το χιλιόλιτρο. Και τέλος αφαίρεση απ αυτή των χρεών της Αγροτικής.

Εκείνα τα οποία περιλαμβάνει η απόφαση της προχθεσινής συγκέντρωσης δεν αντιπροσωπεύουν ούτε το ελάχιστο απ' ό,τι δικαιούνται και έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί.

Δεν χωράει όμως καμία αμφιβολία ότι η κυβέρνηση ούτε κι αυτές τις ελάχιστες απαιτήσεις δεν θα κάνει δεκτές. Κυβέρνηση κεφαλαιοκρατική που κυτάζει να ξεπεράσει την κρίση σε βάρος των εργαζομένων και αποφασίζει το κατέβασμα μισθών των δημοσίων υπαλλήλων δεν παίρνει χαμπάρι από παρακλήσεις και από “ειρηνικές” εκδηλώσεις. Ο,τι επέτυχαν οι αυτοκινητιστές με τη βουβή απεργία τους, άλλο τόσο θα πετύχουν και οι σταφιδοπαραγωγοί με “ήσυχα” συλλαλητήρια.

Χρειάζεται μαχητικώτερη κινητοποίηση των σταφιδοπαραγωγών για να υποχωρήση ο Βενιζέλος. Χρειάζονται ένοπλα ακόμα συλλαλητήρια. Τέτοια όμως κινητοποίηση δεν θέλει η επιτροπή της προχθεσινής συγκέντρωσης που υπεραμύνεται για την “κοινωνική ισορροπία” και απειλεί να λυντσάρει τους κομμουνιστές θαρραλέους υπερασπιστές των χωρικών. Δεν θέλουν οι Τσικλητήρηδες και το Αγροτοφασιστικό Κόμμα που έχει τάξει για σκοπό του τη “συγκράτηση της αγανάκτησης των χωρικών”. Τα δέχονται καμιά φορά στα λόγια όταν δεν μπορούν πια να συγκρατήσουν τους χωρικούς και να τα μεταβάλουν σε συλλαλητήρια υπέρ των εκμεταλλευτών πλούσιων χωρικών.

Για να πραγματοποιηθεί μια αποτελεσματική κινητοποίηση για τα συμφέροντα των εργαζομένων και όχι των πλούσιων χωρικών, οι εργαζόμενοι χωρικοί πρέπει να βάλουν επικεφαλής τους επαναστάτες φτωχούς χωρικούς. Σε συγκεντρώσεις χωριών πρέπει να εκλέξουν επιτροπές από επαναστάτες φτωχούς χωρικούς κι όχι εκμεταλλευτές πλούσιους σταφιδοχτηματίες. Κι αυτές οι επιτροπές να αναλάβουν να καλέσουν νέο μαχητικώτερο συλλαλητήριο» (640).

Την πληροφόρηση έρχεται να “διορθώσει” ο ανταποκριτής από του Ασλάναγα (Αρι). Στο κείμενο αναφέρονται περιστατικά στα οποία πρωταγωνίστησαν ο Τσικλητήρας και οι αγρότες που τον ακολουθούσαν χωρίς να γίνεται αναφορά σε αυτόν, αλλά ούτε και αρνητικές κρίσεις: 

«Ο “Ριζοσπάστης” έγραψε ήδη για το παμμεσσηνιακό συλλαλητήριο των παγετοπλήκτων που έγινε στην Καλαμάτα. Παρελήφθησαν όμως ωρισμένα στοιχεία, τα οποία πρέπει να τονισθούν.

Απ την παραμονή του συλλαλητηρίου, η αστυνομία φοβισμένη μήπως την ηγεσία του την πάρουν οι κομμουνιστές προέβη σε προληπτικές συλλήψεις συντρόφων. Παράλληλα και οι αγροτοφασίστες με τις προκηρύξεις τους ξερνούσαν ένα σωρό συκοφαντίες ενάντια στο Κ.Κ. Φροντίζοντας έτσι να παρασύρουν τους φτωχούς αγρότες απ το δρόμο που τους δείχνει αυτό για την διεκδίκηση των ζητημάτων τους και τραβώντας τους κάτω απ την επιρροή τους να προδώσουν τον αγώνα τους.

Οι σκοποί των αγροτοφασιστών να προδώσουν το συλλαλητήριο, αφαιρώντας απ αυτό κάθε μαχητικότητα φάνηκε απ την πρώτη στιγμή.

Οταν επρόκειτο να γίνει η εκκίνηση απ το Ασπρόχωμα, ο αγροτοφασίστας Δεληγιάννης, μέλος της οργανωτικής επιτροπής, πρότεινε να βαδίσουν οι αγρότες κατά τετράδες και σε αρκετή απόσταση η μια τετράδα από την άλλη.

Οι αγρότες όμως, νοιώθοντας το σκοπό της πρότασης αυτής, ξέσπασαν στο άκουσμά της σε αποδοκιμασίες και προχώρησαν ομαδικά προς την Καλαμάτα.

Η μάζα των αγροτών, φθάνοντας έξω απ την Καλαμάτα, στο γήπεδο του Απόλλωνος, έκανε προσπάθεια να προχωρήσει κατ' ευθείαν μέσα στην πόλη και διαδηλώνοντας ν απαιτήσει την ικανοποίηση των αιτημάτων της.

Οι αγροτοφασίστες όμως κινήθηκαν σύντονα για να συγκρατήσουν τη μάζα στο γήπεδο του Απόλλωνος και να καλμάρουν τη μαχητικόητά της. Ετρεχαν δεξιά, αριστερά. Η οργανωτική επιτροπή φωνασκούσε εξαντλώντας όλα τα δημαγωγικά μέσα, κι έτσι κατώρθωσαν να αναχαιτίσουν μια μαχητική πορεία των φτωχών αγροτών προς την πόλη.

Προς τους συγκεντρωμένους στο γήπεδο του Απόλλωνος, μίλησε από μέρους της οργανωτικής επιτροπής ο δικηγόρος Νινιός ο οποίος αποδοκιμάστηκε μαζικά, ώστε τα έχασε και... λιποθύμησε. Κατόπιν επιχειρεί να μιλήσει ο Δεληγιάννης, κι αυτός όμως αποδοκιμάζεται απ την συγκεντρωμένη μάζα. Ο Π. Βενιζέλος, διευθυντής τη Ενωσης Συνεταιρισμών, διαβάζει ένα ψήφισμα. Η μάζα φωνάζει να τεθεί μια προθεσμία στην κυβέρνηση για την ικανοποίηση των περιλαμβανομένων σ αυτό αιτημάτων. Ο Βενιζέλος από μέρους της οργανωτικής επιτροπής αρνείται. Η μάζα επιμένει. Οι αποδοκιμασίες δυναμώνουν. Στο τέλος η επιτροπή αναγκάζεται να δηλώσει ότι θα βάλει μια προθεσμία 8 ημερών. Την προθεσμία όμως αυτή όπως απεδείχθη αργότερα, δεν την έβαλε στο ψήφισμα.

Η μάζα αγανακτισμένη τραβάει εν διαδηλώσει προς την πόλη, χωρίς να τολμήσουν ν' αντιδράσουν οι αγροτοφασίστες. Οι διαδηλωτές περικυκλώνουν τη Νομαρχία και ζητούν να γίνουν δεκτά τα αιτήματά τους. Η οργανωτική επιτροπή με το Νομάρχη βγαίνουν στον εξώστη της Νομαρχίας και προσπαθούν να καλμάρουν την εξέγερση των διαδηλωτών.

Στην εμφάνισή τους η μάζα ξεσπά σε αποδοκιμασίες. Κυριαρχούν τα συνθήματα του κομμουνιστικού κόμματος που ρίχνουν επαναστάτες χωρικοί. Η επιτροπή και ο Νομάρχης αναγκάζονται να φύγουν (Σημείωση “Ριζοσπάστη”: Ο ανταποκριτής δεν αναφέρει συγκεκριμένα τι συνθήματα έριχναν).

Οι αποδοκιμασίες συνεχίζονται. Η αστυνομία επιτίθεται ενάντια στους χωρικούς για να τους διαλύσει. Αυτοί αντεπιτίθενται. Επακολουθεί σύγκρουση κατά την οποία οι χωρικοί ανάγκασαν την αστυνομία να υποχωρήσει, διέσπασαν μια ζώνη εφίππων χωροφυλάκων και άρχισαν να προχωρούν προς το Ταχυδρομείο.

Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις που ήρθαν εν τω μεταξύ, έφραξαν το δρόμο, παράλληλα δε οι αγροτοφασίστες έριξαν το σύνθημα να διαλυθεί επί τόπου το συλλαλητήριο, πράγμα που κατώρθωσαν οι προδότες των αγροτών» (641).

(637) "Θάρρος" 12/10/1931

(638) “Σημαία” 13/10/1931 – Από το ψηφιοποιημένο αρχείο της “Σημαίας” λείπει το φύλλο της 12ης Οκτωβρίου που περιγράφει την κινητοποίηση.

(639) “Ριζοσπάστης” 13/10/1931

(640) “Ριζοσπάστης” 13/10/1931

(641) “Ριζοσπάστης” 17/10/1931