Από την εμφάνισή του στη γη ο άνθρωπος αναγνώρισε την αξία του νερού που έρρεε στους ποταμούς ως στοιχείο μονάκριβο, αναγκαίο για την επιβίωσή του, το σεβάστηκε ως δώρο των θεών, το λάτρεψε ως πηγή ζωής. Αγωνίστηκε σκληρά να αναπτύξει τεχνικές για να το τιθασεύσει, να το μεταφέρει κοντά του, να το αποθηκεύσει, να κατασκευάσει κρήνες, να κτίσει το σπίτι του δίπλα τους. Εθιμα, μύθοι και θρύλοι, άσματα και καθαρμοί, μυήσεις, λουτρά και θεραπείες, νύμφες και αερικά συνδέονται άρρηκτα με τις κρήνες και τις στάμνες όχι μόνο στη χώρα μας αλλά στον κόσμο ολόκληρο.
Στον νεοελληνικό λαϊκό πολιτισμό του νερού επιβιώνουν πανάρχαιες δοξασίες που αποτυπώνονται σε διακοσμητικά κρηναία λιθανάγλυφα, όπως δράκοι, αετοί, λιοντάρια, κυπαρίσσια, γλάστρες, ρόδακες, αντικριστά ζώα και άλλα συμβολικά θέματα. Περίφημες κρήνες της παλιάς Αθήνας ήταν του Ψυρρή, η Μπουμπουνίστρα, η Καλλιρρόη, των Αέρηδων και πολλές άλλες, που εξυπηρετούσαν γειτονιές της πόλης. Με πόση χαρά, αλήθεια, έτρεχα μικρός να γεμίσω τη στάμνα μας με κρύο νερό τα καλοκαίρια από την κρήνη της γειτονιάς και να συναντήσω εκεί φίλους και φίλες.
Φημισμένες στην αρχαιότητα οι δημόσιες ιερές κρήνες, όπως για παράδειγμα η Εννεάκρουνος των Αθηνών, η Κασταλία των Δελφών, η Κλεψύδρα της Αρχαίας Μεσσήνης. Στην αρχαία πλούσια αυτή κρήνη Κλεψύδρα, τεράστιο δώρο της Ιθώμης και του Δία Ιθωμάτα οφείλει την ύπαρξή της η αρχαία πόλη του Επαμεινώνδα, αλλά και το σημερινό χωριό Μαυρομμάτι της Ιθώμης. Ευλογία να κατοικείς δίπλα στην κρήνη αυτή, να ακούς τον ήχο του γάργαρου νερού της, να ευφραίνεσαι καθώς το πίνεις, να την αγαπάς, να την φροντίζεις ως πηγή της ίδιας της ζωής σου.
Πώς να χαρακτηρίσω τους ανθρώπους που παρκάρουν τα οχήματά τους μπροστά, μέσα και πάνω στην Κλεψύδρα, που βλέπουν τη γλίτσα να συσσωρεύεται στους λίθους της και αδιαφορούν, που χώνουν πλαστικά και λάστιχα χρωματιστά στις οπές των αρχαίων κρουνών (όπου υπήρχαν υδρορρόες λεοντοκεφαλές!), που συνδέουν στο αρχαίο «βασανισμένο» κορμί της κρήνης βρομερά λάστιχα και ποτίζουν τους κήπους και τα χωράφια τους, που δυστροπούν, όταν τους κάνεις παρατήρηση για αυτή την ασεβή τους συμπεριφορά προς το αρχαίο μνημείο του νερού, προς την πηγή ετούτη της ζωής.