Δευτέρα, 02 Νοεμβρίου 2020 12:14

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (Μέρος 255ο)

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (Μέρος 255ο)

 

Ο “Νεολόγος” συνεχίζει να δίνει πληροφορίες για κινήσεις των σταφιδοπαραγωγών: «Την 10 π. μ. συνεκεντρώθησαν εις Μεσοχώριον αρκετοί σταφιδοπαραγωγοί έφιπποι προκειμένου να βαδίσουν προς την Πύλον.

Μέχρι στιγμής δεν εγνώσθη αν έφθασαν ή όχι εκεί». Παράλληλα δημοσιεύει τηλεγράφημα του συνταγματάρχη Βεργογιαννόπουλου από την Κυπαρισσία: «Απόλυτος τάξις επικρατεί καθ’ άπασαν την περιφέρειαν. Συγκεντρωθέντες από χθες εσπέρας μεταξύ του χωρίου Αρμενιών και Κυπαρισσίας σταφιδοπαραγωγοί εγκαταλειφθέντες υπό της επιτροπής των φαίνονται διατεθειμένοι να επιστρέψουν εις τα χωρία των. Από σήμερον ενεργούνται τα δέοντα κατά των υπαιτίων. Ισχυρόν τμήμα αστυνομικής δυνάμεως μετέβη το απόγευμα εις το χωρίον Αρμενίων, εις τα Φιλιατρά και τους Γαργαλιάνους προς διάλυσιν των συγκεντρώσεων και πρόληψιν νέων τοιούτων».

Ο ίδιος με άλλο τηλεγράφημα διαμαρτύρεται για πληροφορίες αιχμαλωσίας του διοικητή Χωροφυλακής Κυπαρισσίας.
«Διαμαρτύρομαι σφοδρώς δι’ αναγραφείσας φαντασιοπληξίας περί συλλήψεως και αιχμαλωσίας του διοικητού Χωροφυλακής Κυπαρισσίας και περί εμπρησμού του υποκαταστήματος Κυπαρισσίας της Εθνικής Τραπέζης. Καθ’ όλην την περιφέρειαν μου επικρατεί απόλυτος τάξις. Περί τους 300 κατοίκους χωρίου Αρμενίων επιχειρήσαντες να εισέλθουν εις Κυπαρισσίαν διελύθησαν υπό των οργάνων της τάξεως. Συνελήφθησαν περί τους 50. Τόσιν εις τας Καλάμας όσον και καθ’ άπασαν την περιφέρειαν απόλυτος τάξις επικρατεί. Εις την ύπαιθριν συνεχίζονται αι συλλήψεις των πρωταιτίων οίτινες μεταφέρονται ενταύθα».
Η ροή πληροφοριών για την προσπάθεια των σταφιδοπαραγωγών Αρμενιών είναι διαρκής και γίνεται γνωστό ότι υπάρχει τραυματίας από τους πυροβολισμούς στον αέρα από στρατιωτικό απόσπασμα που είχε κλείσει το δρόμο προς Κυπαρισσία:
«Ο εγκατασταθείς ενταύθα Α.Δ.Χ. κ. Βεργογιαννόπουλος εδήλωσε προς τους δημοσιογράφους ότι μετά την μεσημβρινήν διάλυσιν των χωρικών υπό του χωρίου Αρμενίων απόλυτος τάξις επικρατεί εις ολόκληρον την περιφέρειαν Τριφυλίας και Πυλίας. Εκ Κυπαρισσίας ανεχώρησε το απόγευμα διά Φιλιατρά δύναμις 100 ανδρών ήτις έφθασε άνευ επεισοδίων και θα παραμείνει εκεί μέχρι νεωτέρας διαταγής. Τα μέλη της επιτροπής των σταφιδοπαραγωγών μετά την μεσημβρινήν σύγκρουσιν έξωθι της Κυπαρισσίας εξηφανίσθησαν προς άγνωστον κατεύθυνσιν οι δε χωρικοί διέρρευσαν προς τα χωρία των. Αι αρχαί ήρχισαν ανακρίσεις δια τα επεισόδια και προέβησαν εις συλλήψεις επτά ατόμων εκ Κυπαρισσίας. Αι αρχαί είναι αποφασισμέναι να ανεύρουν τους πρωταιτίους των ταραχών και παραπέμψουν αυτούς εις Στρατοδικεία. Σχετικώς με την διάλυσιν των συγκεντρωθέντων χωρικών ήτις απέβλεπεν εις κάθοδον μέχρι Κυπαρισσίας εγνώσθη ότι ερίφθησαν αρκετοί πυροβολισμοί εις τον αέρα κατά διαταγήν του υπολοχαγού Μπαρούχα εκ παρεκκλίσεως δε μιας των σφαιρών ετραυματίσθη εις την χείρα ο χωρικός Οικονομόπουλος. Οι συγκεντρωθέντες είχον φθάσει εις απόστασιν 4 χιλιομέτρων από της Κυπαρισσίας, απετράπη δε η είσοδος εις αυτήν χάρις εις την αντίστασιν των στρατιωτικών δυνάμεων, αι οποίαι απετέλεσαν φραγμόν ασφαλείας πέριξ της πόλεως».
Ο υπουργός Εσωτερικών ανακοινώνει στρατοδικεία και εκτοπίσεις με στόχο τους κομμουνιστές και τους πρωταγωνιστές της κινητοποίησης:
«Ο υπουργός Εσωτερικών ανεκοίνωσεν ότι απόλυτος τάξις επικρατεί εις την περιφέρειαν Μεσσηνίας διενεργουμένων ήδη υπό των αστυνομικών αποσπασμάτων των συλλήψεων των υπαιτίων και των πρωτοστατησάντων εις τα γεγονότα. Ο υπουργός ανεκοίνωσε σχετικώς ότι οι συλλαμβανόμενοι θα παραπέμπωνται ενώπιον του εκτάκτου στρατοδικείου, το οποίον συνέρχεται αύριον επί τη βάση του στρατιωτικού νόμου. Ενώπιον του στρατοδικείου θα παραπεμφθούν κυρίως οι κομμουνισταί και οι πρωτοστατήσαντες εις τα γεγονότα. Οσον αφορά τους λοιπούς δράσαντας κατά τας σκηνάς ο υπουργός ανεκοίνωσεν ότι ούτοι θα εκτοπισθούν υπό των επιτροπών ασφαλείας, αίτινες άρχισαν λειτουργούσαι. Εάν έως αύριον συμπληρωθούν αι συλλήψεις των αναρχικών στοιχείων και γίνη η παραπομπή αυτών εις το στρατοδικείον θα γίνη η παραπομπή αθτών εις το στρατοδικείον, θα αρθή ο στρατιωτικός νόμος. Εξ άλλου δι’ αύριον ανηγγέλθη η συγκρότησις συλλαλητηρίων διαμαρτυρίας εις διαφόρους σταφιδοπαραγωγούς περιφερείας τα οποία επετράπησαν υπό των αρχών, υπό τον όρον της παρακολουθήσεως των αστυνομικών οργάνων» (1221).
Οι πληροφορίες στο “Νεολόγο” της επόμενης ημέρας είναι αντιφατικές και υποδηλώνουν ότι ο τόπος είναι σε αναβρασμό:
«Ο Νομάρχης Μεσσηνίας ανεκοίνωσε την μεσημβρίαν ότι ησυχία και τάξις επικρατεί καθ’ άπασαν την περιφέρειαν. Κατόπιν τούτου τα τμήματα του στρατού, τα οποία ευρίσκοντο εις την ύπαιθρον διετάχθησαν να επιστρέψουν ενταύθα. Εξ άλλου την πρωίαν απέπλευσε το αντιτορπιλλικόν “Πάνθηρ”, επιστρέφον εις Ναύσταθμον.
Κατ’ άλλας πληροφορίας η κατάστασις εις την ύπαιθρον δεν ηρέμησε εισέτι εντελώς. Εις τα περίχωρα της Κυπαρισσίας εξακολουθούν να ήναι συγκεντρωμένοι σταφιδοπαραγωγοί, ενώ συγχρόνως οι των Γαργαλιάνων και των Φιλιατρών δεικνύουν τάσεις ανασυγκροτήσεως. Αι αυταί διαθέσεις υπάρχουν και μεταξύ των σταφιδοπαραγωγών Πυλίας, ως επίσης και μεταξύ των αγροτών των χωρίων Πήδασος, Κορώνη, Ταβέρνα, Κυνηγός, Λαχανάδα και Χαρακοπιός.
Την πρωίαν ο Νομάρχης απηύθυνε τηλεγράφημα προς το υπουργείον Εσωτερικών, διά του οποίου αναφέρει ότι κατά πληροφορίας των υπευθύνων αστυνομικών αρχών, η κατάστασις θα αποσαφηνισθή μετά τινας ημέρας. Εν συνεχεία ο Νομάρχης κάμνει λόγον περί απειλουμένης πανεργατικής απεργίας. Αι ομοσπονδίαι επαγγελματιών Κυπαρισσίας και Καλαμών διά μακρών ανακοινωθέντων των τονίζουν ότι εάν εντός ωρισμένης προθεσμίας δεν γίνουν δεκτά τα αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών θα κλείσουν τα καταστήματά των κηρύσσοντες απεργίαν. Διά την Κυριακήν τέλος προαναγγέλλονται μικτά συλλαλητήρια σταφιδοπαραγωγών, εργατών και επαγγελματιών».
Παράλληλα γίνεται γνωστό ότι ο υπαρχηγός Χωροφυλακής κάνει ανακρίσεις για ευθύνες αστυνομικών ενώ απομακρύνονται κάποιοι αστυνομικοί από τη θέση τους για άγνωστο λόγο:
«Ο υπουργός των Εσωτερικών επεκοινώνησε με τον στρατιωτικόν διοικητήν Μεσσηνίας, ο οποίος του ανέφερεν ότι απόλυτος τάξις επικρατεί καθ’ άπασαν την περιφέρειαν. Ο Νομάρχης Ηλείας διά τηλεγραφήματός του επίσης προς το υπουργείον ανέφερε ότι ουδέν έκτροπον εσημειώθη εις την περιφέρειαν. Τηλεγράφημα προς τούτοις από την Καλαμάτα αναφέρει ότι απόλυτος τάξις επικρατεί εκεί και ότι ο υπαρχηγός της Χωροφυλακής Γκεσερλής αφιχθείς ήρχισε τας ανακρίσεις διά τον καταμερισμόν των ευθυνών των αστυνομικών. Εν μεταξύ διετάχθη η αντικατάστασις των αστυνομικών αρχών Φιλιατρών, Θουρίας και Κυπαρισσίας».
Και καθώς στρατός και χωροφυλακή φαίνεται ότι ελέγχουν την κατάσταση, γίνεται η άρση του στρατιωτικού νόμου:
«Κατόπιν των καθησυχαστικών πληροφοριών περί της καταστάσεως εν Μεσσηνία το υπουργείον Εσωτερικών κατήρτισε το διάταγμα της άρσεως του στρατιωτικού νόμου το οποίον και εδημοσιεύθη εις την “Εφημερίδα της Κυβερνήσεως”. Δι’ αυτού αίρεται ο στρατιωτικός νόμος εις την Μεσσηνίαν από του μεσονυκτίου της σήμερον 29ης Αυγούστου» (1222).
Στο μεταξύ οργανώνεται κινητοποίηση σταφιδοπαραγωγών στην Κεφαλλονιά και πληροφορίες θέλουν να μεταβαίνουν εκεί ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις και το πολεμικό “Πάνθηρ”:
«Υπήρχον την νύκτα πληροφορίαι εξ Αργοστολίου, καθ’ ας σημειούται και εκεί ζωηρά κίνησις των σταφιδοπαραγωγών Κεφαλληνίας της αυτής μορφής με των Μεσσηνίων, αποσκοπούσα δηλαδή εις την αναθεώρησιν των αποφάσεων του ΑΣΟ. Κατά τας πληροφορίας αυτάς, η εξέγερσις των σταφιδοπαραγωγών πρόκειται να εκδηλωθεί αύριον Κυριακήν, οπότε συγκροτείται εις Ληξούριον μέγα συλλαλητήριον εις ένδειξιν διαμαρτυρίας αφ’ ενός διά τα μέτρα του ΑΣΟ και προς εκδήλωσιν αλληλεγγύης αφ’ ετέρου προς τους παραγωγούς της Μεσσηνίας. Συγκεκριμένως εγνώθη ότι κατά το συλλαλητήριον θα ζητηθή η αναθεώρησις των αποφάσεων του ΑΣΟ, ο καθορισμός ανωτέρας τιμής εξαγοράς των πλεονασμάτων, η κατάπαυσις της τρομοκρατίας και των διωγμών εις Μεσσηνίαν, η τιμωρία των υπευθύνων διά τας αιματηράς σκηνάς οργάνων της τάξεως κλπ.
Την νύκτα εκυκλοφόρησαν φήμαι ότι λόγω της ανησυχητικής καταστάσεως η οποία παρουσιάζεται εν Κεφαλληνία και προς πρόληψιν ενδεχομένης διασαλεύσεως της τάξεως αποστέλλεται σήμερον την πρωΐαν ισχυρά δύναμις στρατού εκ των τμημάτων τα οποία επέστρεψαν εκ Πύργου το εσπέρας χθες. Αι ανωτέρω φήμαι έφερον ως επικείμενον και τον κατάπλουν εις Αργοστόλιον του αντιτορπιλικού “Πάνθηρ”» (1223).

(1221) “Νεολόγος” 29/8/1935
(1222) “Νεολόγος” 30/8/1935
(1223) “Νεολόγος” 31/8/1935