Την περίοδο αυτή υπάρχει έντονη κινητικότητα στον αγροτικό χώρο, καθώς βρίσκεται σε φάση οργάνωσης το νέο αγροτικό κόμμα με τη συμμετοχή και των κομμουνιστών της υπαίθρου σε αυτό. Ο “Ριζοσπάστης” καθιερώνει ειδική σελίδα για τα αγροτικά, η οποία γεμίζει από τις δραστηριότητες αυτές, την καταγραφή προβλημάτων, αλλά και τις κινητοποιήσεις που εκδηλώνονται στο χωριό με αφορμή διάφορα προβλήματα. Ειδικό βάρος πέφτει από το ΚΚΕ στην υπόθεση του σταφιδικού, καθώς ανάμεσα στους παραγωγούς διαμορφώνεται εκρηκτικό κλίμα. Προετοιμάζοντας την παρέμβαση και αποδομώντας τις προτάσεις της “προπαρασκευαστικής επιτροπής”, ο “Ριζοσπάστης” δημοσιεύει σειρά άρθρων για το σταφιδικό που υπογράφει ο Κώστας Αυγήτας. Από τα κείμενα είναι φανερό ότι υπάρχει σοβαρή προετοιμασία και προσπάθεια τεκμηρίωσης των θέσεων που προβάλλει το ΚΚΕ και παρουσιάζονται σε αυτή την εκτενή σειρά άρθρων. Πρέπει να σημειωθεί ότι το πρώτο άρθρο δημοσιεύτηκε στις 9 Μαΐου αλλά λόγω των γεγονότων της Θεσσαλονίκης με τις μεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις και την αιματηρή επίθεση των δυνάμεων καταστολής, τα άρθρα συνεχίζονται αργότερα (1312).
Γράφει ο Αυγήτας: “Το σταφιδικό ζήτημα μπαίνει και πάλι “επί τάπητος”. Κατάντησε ένα “Ανατολικό ζήτημα” στη χώρα μας. Το χρυσοφόρο προϊόν, η σταφίδα, συγκεντρώνει αυτές τις μέρες την εξαιρετική προσοχή της πλουτοκρατίας, της κυβέρνησης και του ΑΣΟ της.
Ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Μονάχα ως τα τέλη Αυγούστου ο ΑΣΟ θα χρωστάει για κεφάλαια και τόκους στην Εθνική Τράπεζα 360 εκατομμύρια δραχμές. Αλλα 80 εκατομμύρια ζητά το κράτος για έγγειο φόρο δύο χρονών. Βάλτε καμιά 25αριά ακόμη εκατομμύρια για εγκαταστάσεις, διαχείριση κ.λπ. και 165 εκατομμύρια για την αγορά των φετινών πλεονασμάτων και θα έχουμε 630 εκατομμύρια δραχμές.
Τα ταμεία του ΑΣΟ είναι κενά. Δώδεκα χρόνια τώρα από την ίδρυση του ΑΣΟ, κι’ ιδιαίτερα από το 1933, στην περίοδο του “ηθικού ρυθμού” και της “κοσμογονίας” οργίασαν οι κομματικοί πράχτορες όλων των κομμάτων σε ρουσφέτια και σπατάλες. Εκατοντάδες εκατομμύρια έβγαλαν πίσω από τη μάσκα τους, του ΑΣΟ, εκτός από τους κομματάρχες και οι οινοπνευματοβιομήχανοι -Χαρίλαιοι, Εθνοτράπεζα- του τραστ “Βάκχος”. Εξω από τα τεράστια κέρδη που απεκόμισαν οι σταφιδέμποροι και οι εφοπλιστές.
Μπροστά στη χρεωκοπία του ΑΣΟ, η κυβέρνηση βλέποντας πιο έντονες εξεγέρσεις -από πέρσυ- στις σταφιδοφόρες επαρχίες προετοιμάζει “καινούργια” μέτρα. Οι σταφιδοπαραγωγοί δοκίμασαν από 40 χρόνια διάφορους ληστρικούς οργανισμούς: Τη Σταφιδική Τράπεζα, τη λαομίσητη “Ενιαία” και τον ΑΣΟ. Από πλούσια πείρα ξέρουν για τις καινούργιες ληστείες που προετοιμάζουν με τα κάθε φορά εξαγγελλόμενα “νέα μέτρα”. Από 45 χρόνια όλες οι λύσεις χαντάκωναν το σταφιδικό ζήτημα και χρόνο με το χρόνο έριχναν στην εξαθλίωση και τον αφανισμό τους σταφιδοπαραγωγούς. Φέτο η βασιλική κυβέρνηση Μεταξά ετοιμάζει καινούργια εξοντωτικά μέτρα.
Το πρώτο και κυριώτερο απ’ αυτά είναι η σύλληψη του Διακουμογιαννόπουλου και οι τρομοκρατικές διώξεις και εκτοπίσεις των πρωτοπόρων αγωνιστών των σταφιδοπαραγωγών που σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται να μπουν σε εφαρμογή. Με τις διώξεις επιδιώκουν να αποκεφαλίσουν τον αγώνα των αγροτών για να μπορούν να επιβάλουν δίχως αντίσταση τα παρακάτω “επιστημονικά μέτρα του πενταετούς σχεδίου” που είδε πρόωρα το φως μετά από κυοφορία “ενός εξαμήνου” στα σοφά κεφάλια των μελών της “προπαρασκευαστικής επιτροπής επί του σταφιδικού” που συστήσανε ο ΑΣΟ και η κυβέρνηση. Οι πλουτοκράτες: οινοπνευματάρχες, τραπεζίτες και σταφιδέμποροι στήνουν καινούργιες μηχανές συγχρονισμένες για να ξεγελάσουν τους σταφιδοπαραγωγούς και να συνεχίσουν τις ληστείες τους σε βάρος της σταφίδας - του μαύρου χρυσαφιού. Αυτός είνε ο αντικειμενικός σκοπός και της παραπάνω “προπαρασκευαστικής” και της τελευταίας “μεγάλης εκατονταμελούς” επιτροπής.
Ας ρίξουμε μια ματιά στο εξαμηνίτικο πεντάχρονο σχέδιο. Τα κυριώτερα μέτρα που προτείνει η επιτροπή είναι:
1. “Η εφαρμογή χαμηλών τιμών”: Δηλαδή εξαγορά των πλεονασμάτων με 2.035 δραχμές στο χιλιόλιτρο. Αυτό θα πει: Πείνα, εξαθλίωση και θάνατος για τους σταφιδοπαραγωγούς. Γιατί;
Γιατί είνε γνωστό ότι με τους μετριώτερους υπολογισμούς τα καλλιεργητικά έξοδα δεν είναι δυνατό καμία φορά να πέσουν κάτω από δύο χιλιάδες δραχμές. Πολλές φορές φτάνουν και τις 2.200-2.300 δραχμές. Τι λένε οι ειδικοί κονδυλοφόροι και τα όργανα του ΑΣΟ, των οινοβιομηχάνων και της Εθνοτράπεζας; Είνε ψέματα;
Πώς λοιπόν θέλουν να καταδικάσουν δεκάδες χιλιάδες σταφιδοπαραγωγικό πληθυσμό να δουλεύουν 10 μήνες -300 μέρες- σαν κούληδες των αποικιών για να μην βγάζουν ούτε τα έξοδά τους; Με το μέτρο λοιπόν αυτό ο ΑΣΟ θέλει να πάρει τη σταφίδα κάτω από το κόστος για τα καζάνια των καρχαρίλαων.
Σύμφωνα με το “πενταετές σχέδιον” της επιτροπής, χρόνο με το χρόνο θα αυξάνεται η τιμή των πλεονασμάτων κατά 140 δραχμές περίπου. Και στο τέλος του πεντάχρονου θα φτάσει τις 2.584 δραχμές. Μονάχα σε νοσηρούς εγκεφάλους εγκληματιών θα μπορούσε να κυοφορηθεί τέτοιο σχέδιο που ρίχνει στην φτώχεια και την πείνα τους σταφιδοπαραγωγούς.
2. “Η αγορά των πλεονασμάτων να γίνεται μόνον εις το τέλος του έτους”. Ο ΑΣΟ ως τώρα αγόραζε τα πλεονάσματα ύστερα από τον Οχτώβρη. Και όμως οι σταφιδοπαραγωγοί ξεσηκώνονται να τα πάρει από την 1η Σεπτέμβρη. Με το καινούργιο μέτρο ο ΑΣΟ θέλει να παραδώσει τους σταφιδοπαραγωγούς χειροπόδαρα στους τοκογλύφους, μεσίτες και ιδιαίτερα στους σταφιδέμπορους. Γιατί οι αγρότες έχοντας ανάγκες θα υποχρεωθούν να πέσουν στα δίχτυα των εκμεταλλευτών πουλώντας φθηνά τη σταφίδα τους. Ο ΑΣΟ πάει να εξαναγκάσει ακόμα τους σταφιδοπαραγωγούς να ρίξουν τη σταφίδα τους στο παρακράτημα, για τα καζάνια του τραστ των οινοπνευματοβιομηχάνων “Βάκχος”. Ποιος φτωχός σταφιδοπαραγωγός είναι σε θέση να περιμένει ένα χρόνο για να πάρει ο ΑΣΟ τη σταφίδα του;
3. “Η τιμή αγοράς δελτίων να ορίζεται κατωτέρα της καταβαλλομένης” για τα πλεονάσματα. Δηλαδή να ενισχυθούν πάλι οι σταφιδέμποροι μ’ άλλα κέρδη.
4. “Να παύση η παραλαβή χλωράς σταφίδος από τον ΑΣΟ”. Και μόνο να τ’ ακούσουν αυτό οι σταφιδοπαραγωγοί, θα ξεσηκωθούν οι τρίχες τους από αγανάχτηση. Το μέτρο αυτό χτυπά χιλιάδες σταφιδοπαραγωγών στην Ανω Μεσσηνία, Τριφυλλία κ.λπ. Πέρσυ στο Κακόβατο (Τριφυλίας) οι αγρότες σταμάτησαν το τραίνο και εξανάγκασαν να πάρει χλωρή σταφίδα. Στο Ζευγολατιό κάθε χρόνο ξεσηκώνονται για το ίδιο ζήτημα. Στις περιφέρειες αυτές δεν έχουν αλώνια να ξηράνουν τη σταφίδα, ούτε άλλα μέσα (σταφιδόπανα κ.λπ.) για να την προφυλάξουν από τη βροχή. Για τους σταφιδοπαραγωγούς αυτούς η παραλαβή χλωρής σταφίδας είνε κυριολεχτικά ζήτημα ζωής ή θανάτου.
Η “προπαρασκευαστική” επιτροπή προτείνει κι’ άλλα μέτρα. Το πιο σπουδαίο είναι η εκρίζωση. Οι ειδικοί και “σοφοί” επιστήμονες αυτοί καταφεύγουν στα πιο εμπειρικά γιατροσόφια των πλανόδιων οδοντογιατρών: "Πονάει δόντι, βγάζω δόντι"”.
(1312) “Ριζοσπάστης” 9/5, 15-20/5, 22/5/1936
