Εχουμε, λένε, 310-320 εκατομμύρια ενετικές λίτρες παραγωγή και εξάγουμε στο εξωτερικό 140 περίπου εκατομμύρια. Κι’ έτσι παραμένουν στο εσωτερικό 170 εκατομμύρια λίτρες. Απ’ αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βιομηχανοποίηση (κρασί, οινόπνευμα κλπ. βιομηχανικά προϊόντα) 90 εκατομμύρια λίτρες και μένουν αδιάθετα 60 εκατομμύρια. Για να μην υπάρχουν λοιπόν τα πλεονάσματα αυτά οι “ειδικοί” προτείνουν να γίνει “εκρίζωση” των σταφιδοφυτειών. Με την ίδια νοσηρή λογική θα πρέπει και οι αμπελοφυτείες να εκριζωθούν, γιατί και στο κρασί υπάρχει κρίση, με το σταμάτημα της παραγωγής του.
Η “ειδική” Επιτροπή όλα τα αίτια της κρίσης τα αποδίδει στο συναγωνισμό των ξένων ομοειδών προϊόντων που είναι και φτηνότερα. Προπολεμικά η Ελλάδα είχε το μονοπώλιο της παραγωγής και εξαγωγής. Υστερα από τον πόλεμο, χρόνο με το χρόνο η εξαγωγή έπεσε στα μισά. Από το 1928 μέχρι τώρα έχουμε κατά μέσο όρο παραγωγή 270-290 εκατομμύρια λίτρες και εξαγωγή 170 εκατομμύρια λίτρες για την κατεβάσει στα 1928 σε παραγωγή 296 εκατομμύρια λίτρες και εξαγωγή 146 εκατομμύρια.
Πού είναι οι υποσχέσεις του; Ο ΑΣΟ φυσικά διοικείται στην ουσία από το κράτος, τις τράπεζες, τους σταφιδεμπόρους και ο τραστ του “Βάκχου”. Και οι λίγοι αντιπρόσωποι των παραγωγών που βρίσκονται στο συμβούλιό του, ασχολούνται με τις αποζημιώσεις τους, τα κομματικά συμφέροντα και τους διορισμούς “ημετέρων”, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα του κράτους των οινοποιητικών εταιρειών και των σταφιδεμπόρων.
Ρωτάμε την επιτροπή: Γιατί οι ξένες σταφίδες και ιδιαίτερα η Αυστραλιανή, συναγωνίζονται τη δική μας; Γιατί η σταφίδα της Αυστραλίας δεν έχει καμία επιβάρυνση. Και στην Καλιφόρνια δίνουν μακροπρόθεσμα άτοκα – αγύριστα στην ουσία – δάνεια στους παραγωγούς σουλτανίνας κλπ.
Η επιτροπή δεν κριτικάρει τα μέτρα που πήρε το κράτος και ο ΑΣΟ για τη σταφίδα. Μέτρα που περιώρισαν την εξαγωγής της και κατέστρεψαν τους σταφιδοπαραγωγούς.
Από την ανάλυσή τους θα βγάλουμε και τις επιβαλλόμενες λύσεις. Ποια μέτρα πάρθηκαν πριν τον ΑΣΟ; Η πλουτοκρατία με το κράτος της από το 1896 που ξέσπασε η κρίση στη σταφίδα και έπεσε απότομα η εξαγωγή και η τιμή, στα μέτρα που πήρε δε σκέφθηκε ποτέ; Βασικά όλα τα μέτρα απέβλεπαν πάντα στην εξυπηρέτηση και ενίσχυση των σταφιδεμπόρων και ιδιαίτερα των βιομηχάνων οινοπενυματοποιίας.
Ετσι το κράτος ύστερα από τη χρεωκοπία της “Σταφιδικής Τράπεζας” (1899-1904), βοήθησε τους ξένους (Γάλλους) και ντόπιους (Πεσμαζόγλου) τραπεζίτες και τοκογλύφους της Τράπεζας Αθηνών να ιδρύσουν την “Προνομιούχο Εταιρεία-Ενιαία”.
Στην “Ενιαία” παραδόθηκαν σαν κούληδες οι σταφιδοπαραγωγοί, για να της δώσουν 35% παρακράτημα τσάμπα-δωρεάν. Μπήκε και έγγειος φόρος 4 εκατομμύρια δραχμές. Η “Ενιαία” έχοντας τσάμπα τη σταφίδα – φτηνή πρώτη ύλη – δημιούργησε τις οινοποιητικές εταιρείες με ειδικές συμβάσεις που έκανε.
Το ευκολοαγόραστο της πρώτης ύλης της παρακρατούμενης σταφίδας ενίσχυσε κατά πολύ την εγχώρια μεγάλη οινοπνευματοποιία και έκτοτε έχει να επιδείξει αυτή “καταπληκτικάς προόδους”. Μ’ αυτά τα λόγια άθελά του επιβεβαίωνε το Σεπτέμβρη του 1909 στη Βουλή ο τότε Υπουργός των Οικονομικών Αθ. Ευταξίας τις ληστείες των βιομηχάνων της σταφίδας. Ξεχωριστά απ’ όλες μεγάλωσε και αναπτύχθηκε η εταιρεία Οίνων και Οινοπνευμάτων του Χαρίλαου-Κανελλόπουλου και της Εθνοτράπεζας που είνε μέτοχος.
Στην κρίση που προκάλεσαν στη σταφίδα τα μέτρα του κράτους και της “Ενιαίας”, μεγάλωσαν και οι δεκάχρονοι πόλεμοι. Επιασε η παραγωγή και η εξαγωγή πολύ. Ακόμα το κράτος στα 1920-1923 με το Συνδικάτο Τραπεζών (Κονσόρτσιουμ) έπαιρνε το σταφιδικό συνάλλαγμα υποχρεωτικά, ρίχνοντας έτσι τις τιμές στο εσωτερικό σε βάρος των σταφιδοπαραγωγών. Οι παραγωγοί πληρώνονταν μονάχα 95-140 δραχμές, ενώ η λίρα είχε τιμή 165-400 δραχμές. Συνολικά αφαίρεσε από τη σταφίδα, καπνό, λάδι, σύκα κλπ. συνάλλαγμα 15 εκατομμύρια λίρες […] Από τους σταφιδοπαραγωγούς βγήκαν πάνω από δύο δισεκατομμύρια δραχμές.
Η “προστατευτική” πολιτική βοήθησε ώστε η σταφίδα από 220 εκατομμύρια λίτρες εξαγωγή στα 1919, να πέσει στα 1920-1924, χρόνο με το χρόνο, στα 178 εκατομμύρια, 161 και 179 εκατομμύρια. Από την άλλη πλευρά οι οινοβιομήχανοι έτρωγαν στο 1/3 της τιμής τη σταφίδα, έχοντας την “Ενιαία” στα χέρια τους. Ετσι βρήκαν καιρό και οι ξένοι συναγωνιστές της ελληνικής σταφίδας και χρόνο με το χρόνο, την εχτόπισαν από την αγορά της Αγγλίας.
Οι σταφιδοπαραγωγοί ξεσηκώθηκαν κατά της “Ενιαίας”. Η πλουτοκρατία μαζί με τους “ειδικούς” της άλλαξε τότε ταμπέλα. Εφτιασε τον ΑΣΟ που 11 χρόνια τώρα είναι ο μεσάζοντας για τις ληστείες των εκμεταλλευτών, τροφοδοτώντας τους με φτηνή πρώτη ύλη.
Οι “ειδικοί” και πολιτικάντες δε μιλούν για τις κλεψιές της “Ενιαίας”, ούτε για τις ληστείες του ΑΣΟ και των οινοποιητικών εταιρειών. Γιατί είναι όλοι συνυπεύθυνοι. Πρώτα το κράτος από το μεγάλο “ενδιαφέρον” του για την παραγωγή, τα 4 εκατομμύρια έγγειο φόρο, χρόνο με το χρόνο τα ανέβασε στα 5, 12 και 16 εκατομμύρια (1924-1926). Στα 1927 το έφτασε 40 εκατομμύρια, τον άλλο χρόνο 50, στα 1929 στα 70 εκατομμύρια δραχμές και στα 1930 ανέβηκε στα 75 ολόκληρα εκατομμύρια. Δηλαδή επιβάρυνε την εξαγωγή με 500 δραχμές το χιλιόλιτρο. Αυτή είνε η προστασία του κράτους. Εκανε τον ΑΣΟ για να αυξήσει τον έγγειο φόρο. Ακόμη το κράτος από το οινόπνευμα που βγαίνει από τη σταφίδα παίρνει κατά μέσο όρο 200-220 εκατομμύρια δραχμές. Κι’ αυτό γιατί έχει στα χέρια του τη φτηνή πρώτη ύλη, τη σταφίδα. Ο ΑΣΟ από τη βιομηχανοποιημένη σταφίδα παίρνει κατά μέσο όρο 1.100 δραχμέ, ενώ το κράτος παίρνει 8.206 δραχμές στο χιλιόλιτρο. Γιατί το κράτος, αφού λέει πως ενδιαφέρεται για τον παραγωγό, δεν παραχωρεί το φόρο αυτί για την αύξηση της τιμής των πλεονασμάτων;
Ο κ. Ι. Κούλας ομολογεί ότι στην τετραετία 1929-1933 το κράτος είσπραξε από το φόρο πόσιμου και φωτιστικού οινοπνεύματος 575, 5 εκατομμύρια δραχμές (“Ελληνική Αμπελουργία 1934). Το κράτος παίρνει και 120 δραχμές στο χιλιόλιτρο της σταφίδας, επιβαρύνοντας την εξαγωγή το χρόνο 17,5 εκατομμύρια δραχμές. Συνολικά το κράτος παίρνει κάθε χρόνο από έγγειο φόρο, συναλλαγματικό παρακράτημα και φόρο οινοπνεύματος πάνω από 250 εκατομμύρια. Με δύο λόγια το κράτος με την πολιτική όλων από το 1920 μέχρι τώρα κυβερνήσεων πήρε από τους σταφιδοπαραγωγούς με το κονσόρτσιουμ και τους λογής-λογής φόρους πάνω από 5,5 δισεκατομμύρια δραχμές.
Οι “ειδικοί” δεν μιλάνε γι’ αυτά. Που είναι λοιπόν το ενδιαφέρον για τη σταφίδα; Ποιοι άλλοι φταίνε για την κρίση της σταφίδας; Θα τους βρούμε κι’ αυτούς. Μονάχα εξετάζοντας τα αίτια της αρρώστιας, θα υποδείξουμε και τα κατάλληλα γιατρικά. Ας πάψουν τα γιατροσόφια και οι κομπογιαννίτες.
