Παρασκευή, 27 Μαϊος 2016 19:01

Βραβείο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για Μεσσήνιο καλλιτέχνη

Βραβείο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης για Μεσσήνιο καλλιτέχνη

 

Μία απρόσμενη διάκριση, το "Βραβείο Κοινού Fisher" στο πρόσφατο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ήταν αυτό που μας έκανε πρόσφατα να αρχίσουμε να συζητάμε για τον Ιωάννη Γρηγορόπουλο από τη Μεσσήνη και το φιλμ του "Viktor Ullmann: Βιογραφία μίας ηχογράφησης". 

Κατά την διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου δημιουργήθηκε στην Τσεχία ένα πειραματικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, το "Theresienstadt". Σε αυτό συγκεντρώθηκαν χιλιάδες Εβραίοι καλλιτέχνες με σκοπό, πέρα από τα καταναγκαστικά έργα, να παράγουν και “πολιτισμό” ώστε να χρησιμοποιηθεί για προπαγανδιστικούς σκοπούς από τους ναζί. Ανάμεσα στους χιλιάδες καλλιτέχνες, βρισκόταν και ο ήδη γνωστός μουσικοσυνθέτης Βίκτορ Ούλμαν. Οι 7 σονάτες για το πιάνο που έγραψε κατά την διάρκεια της φυλάκισής του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά μέσα στο "Theresienstadt" από τις πιανίστες Εντιθ Κράους και Αλις Χερτς Σόμερ. Το 2014, με αφορμή την ηχογράφηση αυτών των κομματιών από την πιανίστα Μαρία Γκαρθόν, η Αλις, η Εντιθ και πολλοί άλλοι μιλούν για τον Βίκτορ Ούλμαν σαν καλλιτέχνη, αλλά και σαν άνθρωπο. 

Η σκηνοθεσία, η παραγωγή, η διεύθυνση φωτογραφίας, το μοντάζ και το σενάριο ήταν των Ιωάννη Γρηγορόπουλου και Μιχάλη Αριστείδου. Τον ήχο επιμελήθηκε ο Γιώργος Σαγανάς. Η διάρκεια του φιλμ είναι 33'. 

- Γενικά συστήνεσαι ως σκηνοθέτης ή δημιουργός ντοκιμαντέρ; 

"Τυπικά, είμαι σκηνοθέτης. Επειδή, όμως, η κατάσταση είναι δύσκολη οικονομικά, ασχολούμαι λίγο πολύ με τα πάντα. Κάμερα, μοντάζ ή ό, τι άλλο χρειαστεί". 

- Εχεις κάνει σπουδές πάνω στο αντικείμενο; 

"Οχι, δημοσιογραφία έχω τελειώσει. Ξεκινήσαμε τότε με το Μιχάλη Αριστειδου, μια ταινία ως πτυχιακή εργασία. Πήραμε μια κάμερα και ξεκινήσαμε. Ανέκαθεν μου άρεσε η κινηματογράφηση, αλλά δεν περίμενα τότε να ασχοληθώ επαγγελματικά με αυτό". 

- Μεγαλώνοντας έβλεπες πολλές ταινίες; Είσαι φαν της 7ης τέχνης; "Ναι. Πάντα μου άρεσε να βλέπω ταινίες. Από σκηνοθέτες, μου αρέσει ο Τιμ Μπάρτον, ο Κουέντιν Ταραντίνο, ο Χίτσκοκ, ο Γουές Αντερσον και πολλοί άλλοι". 

 - Πώς αισθάνθηκες για αυτή σου τη διάκριση; 

"Ηταν απρόσμενη, δεν περιμέναμε τέτοια επιτυχία! Κι αυτό γιατί πρώτον, είχαμε απέναντί μας παραγωγούς και εταιρείες με πολύ περισσότερη εμπειρία, περισσότερα και χρήματα προς επένδυση. Εμείς, αν εξαιρέσουμε τα εισιτήρια για μετακινήσεις, κάναμε την ταινία τσάμπα. Δανειστήκαμε κάμερες και στον ήχο και σε άλλα θέματα με βοήθησαν φίλοι (Γιώργος Σαγανάς). Επίσης, όταν πήγαμε στην τελετή λήξης, στη βράβευση, οι περισσότεροι είχαν ετοιμάσει βίντεο και λόγους ευχαριστίας και φανταζόμασταν ότι ήξεραν από πριν ότι θα βραβευτούν. Πήγαμε και όταν έδιναν το Βραβείο Ταινιών Μικρού Μήκους δε δίναμε καν σημασία! Οταν ακούσαμε τον τίτλο της ταινίας μας, μας φάνηκε πολύ περίεργο". 

- Σου έδωσε όμως αυτό δύναμη για να συνεχίσεις; 

"Σίγουρα. Είναι αυτή, η 3η μας ταινία με το Μιχάλη. Οι άλλες δύο είναι η πρώτη μας, η πτυχιακή. Αυτή δεν είναι τόσο καλή από τεχνικής άποψης, δεν είχαμε ιδέα τοτε,  αφορά τη φοιτητική εστία της Πάτρας ("Για μια χούφτα δωμάτια"). Η δεύτερη ήταν μια συνεργασία με έναν Ιρανό σκηνοθέτη, τον Μορτεζά Τζαφάρι, πολιτικό μετανάστη. Συχνάζαμε στο "Κοινωνικό Κέντρο Στέκι Μεταναστών" στην  Θεσσαλονίκη και ρωτήσαμε ποιος είχε γνώσεις σχετικά με ταινίες. Ενας Ελληνας φωτογράφος μας ενημέρωσε ότι υπήρχε εκεί ένας σκηνοθέτης. Αυτός έφυγε από τη χώρα του, γιατί τον καταδίκασαν σε θάνατο για πολιτικούς λόγους. Αυτός ο άνθρωπος ήταν μεγάλο «σχολείο». Ηταν πολεμικός ανταποκριτής, έχει κάνει εξαιρετικές ταινίες στο Ιράν, με πολλά βραβεία. Μας έδωσε κατευθύνσεις, παρ’ όλο που ήταν πολύ δύσκολη η συνεννόηση".  

- Πώς έμαθες για την προσωπικότητα του Βίκτωρ Ούλμαν; 

"Γνώρισα την πιανίστα που έκανε την ηχογράφηση του Ούλμαν. Της έδειξα το ντοκιμαντέρ που κάναμε με τον Ιρανό σκηνοθέτη της άρεσε και μας πρότεινε συνεργασία. Ξεκινήσαμε να ψάχνουμε και είδαμε πως ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η ιστορία του. Μόλις μάθαμε ότι οι 2 πιανίστες που ηχογράφησαν μαζί του ήταν ζωντανές, κάναμε τα πάντα για να τις βρούμε και να τους πάρουμε συνέντευξη. Ηταν ρίσκο, όταν ξέρεις ότι κάποιος είναι 109 χρονών! Μας εξέπληξαν όμως, πολύ ευχάριστα, μιλούσαν και οι 2, από 3 γλώσσες, η μία ακόμα έπαιζε πιάνο! Ηταν απίστευτες και οι δύο τους γλυκύτατες και γεμάτες ζωντάνια και είχαν τρομερές γνώσεις".

- Πώς καταφέρατε να καλύψετε τα έξοδα του ταξιδιού για Λονδίνο και Ισραήλ, ώστε να συναντηθείτε μαζί τους; 

"Δεν είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Κλείσαμε εισιτήρια φθηνά, αρκετό καιρό πριν. Τα χρήματα τα μαζέψαμε από περιστασιακές δουλειές. Εγώ π.χ.  βοηθώ στις γιορτές και το καλοκαίρι τον φίλο μου, τον Τάκη Λυμπερόπουλο, που έχει το καφέ "Ημίωρο" στη Μεσσήνη". 

- Υπήρξε κάποια ανταπόκριση από το Δήμο Μεσσήνης ή το Δήμο Καλαμάτας, αφότου πήρατε το Βραβείο; 

"Προσπαθούμε να οργανώσουμε μια προβολή ντοκιμαντέρ και ένα κονσέρτο πιάνου της Μαρίας (που ηχογράφησε τις σονάτες του Ούλμαν), το οποίο θα θέλαμε να γίνει στην Καλαμάτα. Κατά τα άλλα, δεν υπήρξε κάποια προσέγγιση από τις δημοτικές αρχές". 

- Τι μελλοντικά σχέδια έχεις; 

"Εχουμε ένα ντοκιμαντέρ στα σκαριά για το Νίκο Παπάζογλου. Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν, μαζί τον Μιχάλη, πάλι, με τον Γιώργο Δορλή και τον Κωνσταντίνο Σαλή. Ο Γιώργος είναι μπουζουξής και ο Κώστής αν και δάσκαλος στο επάγγελμα, είναι πολύ καλός κιθαρίστας και τραγουδιστής και παίζαν πολλά τραγούδια του Παπάζογλου. Σε κάποια φάση έπεσε η ιδέα να κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ για τον Παπάζογλου και κατά τύχη βρήκαμε στη Θεσσαλονίκη τον Κουτσούρα, έναν μπουζουξή και φίλο του Παπάζογλου. Του μιλήσαμε και μας έφερε σε επαφή με την Βαρβάρα, την γυναίκα του Νίκου Παπάζογλου. Αφού πήραμε την άδεια από την οικογένεια, μας έδωσαν μια λίστα με φίλους και συνεργάτες του Νίκου, από όπου και αρχίσαμε την έρευνά μας. Μετά από ένα χρόνο έρευνα, ξεκινήσαμε τα γυρίσματα σε Αθήνα, Νίσυρο, Κω και Θεσσαλονίκη. Τώρα είμαστε στην διαδικασία του μοντάζ, αλλά θέλει πολύ δουλειά ακόμα και αρκετά χρήματα, οπότε σκεφτόμαστε να "ζητήσουμε την βοήθεια του κοινού" και κάνουμε μία καμπάνια με κάποιο crowdfunding.

- Τώρα πού κατοικείς; 

"Γεννήθηκα στην Ιταλία, από όπου είναι και η μητέρα μου, αλλά ήρθαμε οικογενειακώς στην Μεσσήνη όταν ήμουν 6 ετών και εκεί μεγάλωσα. Από το 2008 όμως , μένω μόνιμα στη Θεσσαλονίκη και κατεβαίνω στη Μεσσήνη, στους δικούς μου, για διακοπές" .