Σάββατο, 16 Φεβρουαρίου 2013 08:08

Η ιστορία του Νησιώτικου Καρναβαλιού (μέρος 11ο)

Το φάντασμα του καταδρομικού "Χαμηδιέ" τρομοκράτησε τους Νησιώτες παραμονές καρναβαλιού το 1913

Το φάντασμα του καταδρομικού "Χαμηδιέ" τρομοκράτησε τους Νησιώτες παραμονές καρναβαλιού το 1913

ΤΟ 1913

Από τον Οκτώβριο του 1912 η χώρα εισέρχεται σε μια μακρά πολεμική περίοδο η οποία με διαλείμματα κράτησε 10 χρόνια. Το χειμώνα του 1913 οι ημέρες της Αποκριάς είναι δύσκολες, με τους νέους στο μέτωπο και την αγωνία στο κατακόρυφο. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Μεσσήνης πανικοβλήθηκαν, κάποιοι είδαν από την Μπούκα πολεμικό πλοίο και φοβήθηκαν ότι πρόκειται για το ιστορικό ελαφρύ θωρηκτό - καταδρομικό "Χαμηδιέ" (70) που πέρασε από τη Μαύρη Θάλασσα στο Αιγαίο χωρίς να γίνει αντιληπτό και στις 3 Ιανουαρίου προσέγγισε στο λιμάνι της Ερμούπολης το οποίο και βομβάρδισε.

Κοντά σε όλα αυτά υπάρχει μια νέα αυστηρή αστυνομική διάταξη (71) με την οποία επιχειρείται να ελεγχθεί η κατάσταση: "Εξεδόθη παρά της αστυνομικής διευθύνσεως διάταξις, διά της οποίας λαμβάνεται πρόνοια, διακανονιζομένων των μετεμφιέσεων κατά τας εορτάς των Αποκρέω ως ακολούθως:

Απαγορεύεται εις τους μετεμφιεσμένους να εισέρχωνται εις τας οικίας φέροντες προσωπεία ή άλλως έχοντες μεταμεμορφωμένον το πρόσωπον, άνευ αδείας του οικοδεσπότου.

Απαγορεύεται να φέρωσιν όπλα οιαδήποτε ή ρόπαλα δυνάμενα να επιφέρωσιν εκ κακής αυτών χρήσεως δυστυχήματα.

Απαγορεύεται να προσβάλωσι διά παραστάσεων ή εκφράσεων την κοσμιότητα και τα ήθη.

Απαγορεύεται να ρίπτωσιν εις άμαξας, οικίας και εις ανθρώπους αντικείμενα δυνάμενα να προξενήσωσι πληγάς ή ζημίας ή κηλίδας εις ενδύματα.

Απαγορεύεται να περιφέρωνται κατά την νύκτα ανά την πόλιν φέροντες προσωπεία ή έχοντες παραμεμορφωμένον το πρόσωπον, εκτός αν συνοδεύωνται παρά γνωστού προσώπου, μη φέροντος προσωπείον και μη έχοντος παραμεμορφωμένον το πρόσωπον.

Οι παραβάται θα καταγγέλονται και θα τιμωρώνται συμφώνως προς τον νόμον".

Για τις ίδιες τις εκδηλώσεις δεν υπάρχουν πληροφορίες, με δεδομένη όμως την γενικότερη κατάσταση δεν μπορεί παρά να ήταν φτωχές.

 

ΤΟ 1914

 

Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι τελείωσαν τον Ιούλιο του 1913, η κατάσταση ομαλοποιείται και στις αρχές Φεβρουαρίου του 1914 γίνονται οι πρώτες Κοινοτικές εκλογές. Αυτοί που εξελέγησαν έμειναν στο Κοινοτικό Συμβούλιο μέχρι το 1925 λόγω της πολεμικής εμπλοκής της Ελλάδας και εναλλάσσονταν κάθε χρόνο στην προεδρία αναλόγως των πολιτικών συνθηκών (72).

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στο Νησί είναι πετυχημένος και πλήθη Καλαματιανών συρρέουν στην πόλη. Τρεις αράδες οι πληροφορίες (73) αλλά χαρακτηριστικές: «Εις την γείτονα Μεσσήνην ζωηρότατα εωρτάσθησαν τα κούλουμα. Ο σιδηρόδρομος μετέφερε σωρείαν κόσμου εις το Νησί εις το οποίον ως γνωστόν πανηγυρίζεται η Καθαρά Δευτέρα. Η κίνησις εκεί εξηκολούθησεν μέχρις βαθείας νυκτός».

 

ΤΟ 1915

 

Το 1915 η Καθαρά Δευτέρα συμπίπτει με την Υπαπαντή και έτσι δεν περνάει ούτε στα… ψιλά της ειδησεογραφίας. Και όπως μπορεί να πιθανολογήσει κάποιος, ήταν και η μόνη χρονιά κατά την οποία η κίνηση έγινε αντίστροφα από το Νησί προς την Καλαμάτα καθώς ο θρησκευτικός εορτασμός κυριαρχούσε. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ (74) "η γιορτή της πολιούχου των Καλαμών ανέτρεψε όλα τα διασκεδαστικά και εύθυμα σχέδια των Καλαματιανών, οι οποίοι θεωρούν το κατά την Καθαράν Δευτέραν ξεφάντωμα ως κάτι απαραίτητον. Εν τούτοις μετά το πέρας της ιεράς λιτανείας, πολλοί συμπολίται έσπευσαν να χαλάσουν τα κούλουμα εις τας καλαματιανάς εξοχάς. Η μεγαλυτέρα συγκέντρωσις παρετηρήθη ως πάντοτε εις τον παρά τον Αγ. Κωνσταντίνον του Ζαχαράκη χώρον, όπου διεσκέδασαν τινές μέχρι της εσπέρας».

 

ΤΟ 1916

 

Λιγοστές είναι οι πληροφορίες για το Νησιώτικο καρναβάλι το 1916. Σύμφωνα με το "Θάρρος" (75) «αρκετοί Καλαματιανοί έκαμαν μιαν ωραίαν σιδηροδρομικήν εκστρατείαν μέχρι του γειτονικού Νησίου, όπου ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας είναι πάντοτε ζωηρότατος, με τον ιδιαίτερον τοπικόν χρωματισμόν του».

Ενώ η "Σημαία" (76) τονίζει ότι στη γιορτή είχαν μεταβεί πολλοί Καλαματιανοί: «Εις την Μεσσήνην κατά την χθεσινήν ημέραν η κίνησις δεν ήτο μικρά. Ο κόσμος εκεί εώρτασε τα κούλουμα εις τας εξοχάς και τα εύμορφα περιβόλια. Τον ζωηρόν εορτασμόν των κουλούμων υπεβοήθησε η θαυμάσια ημέρα, πολλοί δε μετέβησαν εντεύθεν εις το Νησί παρακολουθήσαντες τον πρωτότυπον όσον και ωραίον εορτασμόν των κουλούμων».

 

ΤΟ 1917

 

Το 1917 ο τόπος περνάει δύσκολες ώρες. Ο ναυτικός αποκλεισμός από τις δυνάμεις της Αντάντ έχει στερήσει βασικά είδη διατροφής και έχει πέσει πείνα ανάμεσα στα φτωχά στρώματα που καταφεύγουν σε λεηλασίες καταστημάτων για να επιβιώσουν. Μέχρι και οι στρατιώτες που στρατοπεδεύουν στο Νησί σπάζουν αποθήκες (77).

Καρναβάλι γίνεται αλλά η συμμετοχή είναι μικρότερη λόγω των συνθηκών. Αυτό αποτυπώνεται στο ρεπορτάζ (78) στο οποίο σημειώνεται ότι «η κίνησις της προχθεσινής ημέρας των Απόκρεω υπήρξε πολύ μικροτέρα της των άλλων ετών. Καίτοι ολόκληρος η ημέρα επλαισιώθη από λαμπρότατον ήλιον, εν τούτοις ο περισσότερος κόσμος προετίμησε άνευ αμφιέσεως να μεταβή εις τας εξοχάς […] Κατά την χθεσινήν ημέραν ελαχίστη συγκέντρωσις εσημειώθη εις τον Αγιον Κωνσταντίνον, όπου μετέβησαν διά να «χαλάσουν τα κούλουμα». Επίσης και εις την Μεσσήνην η κίνησις υστέρησε της των παρελθόντων ετών».

 

1918 - 1919

 

Από τα τέλη Ιουνίου του 1917 η Ελλάδα έχει μπει στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, την περίοδο της Αποκριάς το 1918 οι πολεμικές επιχειρήσεις είναι σε πλήρη εξέλιξη και ως εκ τούτου η ειδησεογραφία προσπερνάει τις ημέρες χωρίς αναφορές σε καρναβαλικές εκδηλώσεις. Οι οποίες και αν έγιναν θα ήταν υποτονικές μόνο και μόνον για να διατηρηθούν στοιχεία της παράδοσης.

Το 1919 η ατμόσφαιρα είναι πολεμική και το "Θάρρος" γράφει χαρακτηριστικά (79) ότι «λόγω της καταστάσεως, αραιά και σχεδόν ανεπαίσθητος εσημειώθη εφέτος εις την πόλιν μας η αποκρηάτικη κίνησις». Για να προσθέσει ότι «την Καθαράν Δευτέραν εν τούτοις εσημειώθη κάποια ζωηρά κίνησις εις τα εξοχάς» χωρίς να κάνει αναφορά στο Νησιώτικο καρναβάλι.

 

ΤΟ 1920

 

Αυτό που υποψιαζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια, επιβεβαιώνεται στην είδηση που δημοσιεύτηκε στη "Σημαία" (80) από την οποία πληροφορούμαστε ότι το έθιμο της κρεμάλας είχε διακοπεί λόγω των πολέμων: «Επαναλαμβάνεται εν Μεσσήνη την Καθαράν Δευτέραν το προ ολίγων ετών διακοπέν, λόγω της ανωμάλου καταστάσεως, παιγνίδιον της ιστορικής κρεμάλας, στηνόμενον εν τω συνήθει τόπω. Το έθιμον τούτο επικρατεί από πολλών ετών και τελείται μετά περισσής χάριτος και κωμικότητος. Οθεν εις απλούς περίπατος μέχρις αυτής θέλει ευχαριστήσει τα μέγιστα τον επισκέπτην. Αι αμαξοστοιχίαι αι αναχωρούσαι εκ Καλαμών την 12.15’, εκ Νησίου την 6ην μ.μ. επιτρέπουσι εις τους εκ Καλαμών επισκέπτας να διασκεδάσωσι τα κούλουμα διότι μόνον εις Νησίον εορτάζονται μετ’ αφαντάστου μεγαλοπρεπείας».

Στις ειδήσεις που ακολουθούν τον εορτασμό η "Σημαία" γράφει (81): «Μεγάλη συγκέντρωσις κόσμου εκ Καλαμών και εκ διαφόρων μεσσηνιακών χωριών εσημειώθη χθες το απόγευμα εις την γείτονα Μεσσήνην. Πολλοί ανήλθον εις την ιστορικήν "κρεμάλαν" κατά το επικρατούν εν Μεσσήνη έθιμον».

Ανάλογη είναι και η είδηση που δημοσιεύεται στο "Θάρρος" (82): «Πολύς κόσμος μετέβη εις την Μεσσήνην όπου τα κούλουμα εωρτάσθησαν με περισσήν ζωηρότητα. Η πλατεία των αλωνίων έβριθε πάσης τάξεως κόσμου, η δε ιστορική κρεμάλα εθαυματούργησε και πάλιν. Γύρω από αυτήν διεπράχθησαν τα πλέον έξυπνα αλλά και αποκρουστικά καλαμπούρια. Τα τραίνα μετέφερον εις την Μεσσήνην πολύν κόσμον όστις την νύκτα επανήλθεν εκείθε με τας καλλιτέρας των εντυπώσεων διά τον εορτασμόν της Καθαράς Δευτέρας».

 

1921 - 1922

 

Το 1921 το "Θάρρος" διαπιστώνει (83) στην Καλαμάτα "ακινησίαν" κατά τις Αποκριές, ενώ την Καθαρά Δευτέρα «ο κόσμος επέπεσε κατά των σαρακοστιανών αλλά διά να φάγη κανείς έπρεπε να έχει βαλάντιον εφοπλιστού». Αναφορά γίνεται μόνον για τα κούλουμα στον Αγιο Κωνσταντίνο όπου «η κίνησις ήτο όχι η των παρελθόντων ετών και τούτο χάρις εις τον απελπιστικόν βορηάν».

Οπως φαίνεται όμως από την περιγραφή για το Νησιώτικο καρναβάλι το 1922 ήδη σε αυτό εμφανίζονται όλα τα στοιχεία που το έκαναν δημοφιλές: η κρεμάλα, οι χοροί και το γλέντι (84): «Οπως κατ’ έτος και χθες πολύς κόσμος εξέδραμε εις Μεσσήνην. Είχε προηγηθή προπαρασκευή διά τον μεγαλοπρεπέστερον εορτασμόν των κουλούμων και η ιστορική κρεμάλα εθαυματούργησεν, ενώ κάτω απ’ αυτήν διεπράττοντο τα πλέον ώμορφα αλλά και τα πλέον αποκρουστικά καλαμπούρια. Τα πλησιόχωρα της Μεσσήνης είχαν εκεί συγκεντρωθή και η πλατεία των Αλωνίων με τας πολυχρώμους των χωρικών αμφιέσεις, απετέλει αληθές μωσαϊκόν. Παντού χοροί, φουστανελλάδες, τραγούδια ενθυμίζοντα βουνό και θυμάρι. Οι γείτονες Νησιώται υπεδέχοντο πάντας. Οι ξένοι απήλθον εκ Μεσσήνης με τας καλυτέρας των εντυπώσεων».

 

ΤΟ 1923

 

Το 1923 παρά τα όσα συνέβησαν με την Μικρασιατική Καταστροφή, ο εορτασμός γίνεται ακόμη πιο οργανωμένα και διαπιστώνεται ότι το Νησί κρατάει τα σκήπτρα στον εορτασμό της Καθαράς Δευτέρας σύμφωνα με τη "Σημαία" (85): «Ωραιότατα επανηγυρίσθη η Καθαρά Δευτέρα εις την Μεσσήνην όπου εξέδραμον πολλοί συμπολίται. Εκεί η λαϊκή χαρά είναι ζωηροτέρα. Ομιλοι φουστανελλοφόρων γραφικότατα και κομψότατα ενδεδυμένοι, διασχίζουν την πόλιν και χορεύουν και εν γένει δίδουν εις την εορτήν τόνο ευθυμίας ζωηρότατον. Η γείτων πόλις εις τον εορτασμόν της Καθαράς Δευτέρας απεδείχθη ότι έχει πάντοτε τα σκήπτρα».

Ενώ το "Θάρρος" γράφει το ίδιο ακριβώς κείμενο με αυτό της προηγούμενης χρονιάς (86): «Οπως κατ’ έτος και χθες αρκετός κόσμος εξέδραμε εις Μεσσήνην. Είχε προκληθή προπαρασκευή διά τον μεγαλοπρεπέστερον εορτασμόν των κουλούμων και η ιστορική κρεμάλα εθαυματούργησε, ενώ κάτω απ’ αυτήν διεπράττοντο τα πλέον ώμορφα αλλά και τα πλέον αποκρουστικά καλαμπούρια. Τα πλησιόχωρα της Μεσσήνης είχον εκεί συγκεντρωθεί και η πλατεία Αλωνίων με τας πολυχρώμους των χωρικών αμφιέσεις απετέλει αληθές μωσαϊκόν. Παντού χοροί, φουστανελλάδες, τραγούδια ενθυμίζοντα βουνό και θυμάρι. Οι γείτονες Νησιώται υπεδέχοντο πάντας. Οι ξένοι απήλθον εκ Μεσσήνης με τας καλυτέρας των εντυπώσεων».


 

Σημειώσεις

 

(70) Θάρρος 1/2/1913:  Με τίτλο «Το φάντασμα του "Χαμηδιέ"

εις Νησίον» η εφημερίδα γράφει: «Χθες την πρωίαν ώφθη από της παραλίας Μπούκας θαλασσοπορούν εις το βάθος του Μεσσηνιακού πελάγους εν πολεμικόν σκάφος. Οι κάτοικοι Μεσσήνης, φόβω συσχεθέντες μη τι πλοίον εκείνο ήτο το «Χαμηδιέ» ηξίωσαν παρά των αρμοδίων αρχών, όπως προς αποσόβησιν επικινδύνου κατοπτεύσεως εκ μέρους αυτού της πόλεως, ποιούμεναι διασταλτικήν ερμηνείαν της περί κατασβέσεως των εν τοις Μεσσηνιακοίς παραλίοις φάρων διαταγή του υπουργείου διατάξωσι την επί τίνας ημέρας αναστολήν του φωτισμού της πόλεως Μεσσήνης μέχρις ου ο κίνδυνος ήθελε κριθή ως αποσβεσθείς τουθ' όπερ και εγένετο. Ούτω παρά τον κρατούντα άλλοτε άπλετον φωτισμόν η Μεσσήνη διά πρώτην φοράν ήδη διέρχεται ημέραι σκότους τόσον ερεβώδους, ώστε να πιστεύηται ότι όχι μόνον το «Χαμηδιέ» αλλά ολόκληρος η Τουρική Αρμάδα γνωμένη αν επεχείρει κατόπτευσιν της πόλεως διά των ηλεκτρικών αυτής προβολέων να είναι αδύνατον να την ανεύρης. Οι κάτοικοι κατόπιν του ληφθέντος τούτου δραστικωτάτου μέτρου θεωρούντες εαυτούς εξασφαλισθέντας επανέκτησαν την γαλήνην των».

 

(71) "Θάρρος" 13/2/1913

(72) Τα ονόματα των εκλεγέντων δημοσιεύονται στο "Θάρρος" στις 12/2/1914 και μεταξύ αυτών βρίσκεται ο πρωταγωνιστής των καρναβαλιών Θεόδωρος Γούνας που είναι πλέον δικηγόρος: Κατά την διενεργηθείσαν προχθές εκλογήν επέτυχον ως κοινοτικοί σύμβουλοι της γείτονος Μεσσήνης οι κ.κ. Φ. Βακαλόπουλος, Θ. Γούνας, Χ. Μερλόπουλος, Π. Κορκονικήτας, Κ. Πάστρας, Π. Καλαμαριώτης, Εμμ. Φεσσάς, Γ. Βαλσαμάκης, Β. Ποτηρόπουλος, Π. Μαρκάκης, Ιω. Οικονομάκης, Επ. Λυμπερόπουλος, Ι. Ζαχαράκης, Ι. Μουρίκης, διά την τελευταίαν δε θέσιν ισοψήφησαν οι κ.κ. Αρισ. Φωτόπουλος και Ν. Ρούτσης.

Στη συνέχεια όμως ("Θάρρος" 13/2/1914) γίνεται γνωστό ότι έχουν υποβληθεί ενστάσεις: «Εις την Εφορευτικήν Επιτροπήν Μεσσήνης, πληροφορούμεθα ότι υπεβλήθησαν ενστάσεις κατά του κύρους της εκλογής των εκλεγέντων Κοινοτικών Συμβούλων της Κοινότητος Μεσσήνης κ.κ. Κ. Πάστρα, Χ. Μερλοπούλου, Εμμ. Δ. Φεσσά, Επ. Λυμπεροπούλου, Γ. Βαλσαμάκη και Αρ. Φωτοπούλου. Και διά μεν τον κ. Κ. Πάστραν προεβλήθη η ένστασις ότι δεν δύναται να διατελή σύμβουλος αφού τυγχάνει και μέλος της Λιμενικής Επιτροπής Μεσσήνης και δεν υπέβαλε παραίτησιν από του αξιώματός του τούτου προ της υπό του νόμου τασσομένης προθεσμίας. Διά τους κ.κ. Εμμ. Φεσσάν και Επαμ. Λυμπερόπουλον, ότι ο μεν πρώτος τυγχάνει οφειλέτης της κοινότητος ως κληρονόμος του πατρός του, ο δε δεύτερος έχει λαμβάνειν παρ' αυτής εξ ωρισμένης προς αυτόν οφειλής, απαγορεύοντος του νόμου να διατελώσι σύμβουλοι είτε οφειλέται και δανεισταί. Διά τον κ. Γ. Βαλσαμάκην ότι τυγχάνει οφειλέτης της Κοινότητος εξ εγγυήσεως και διά τους λοιπούς διά άλλους λόγους οι οποίοι προβάλλονται εις τας ενστάσεις. Μας μεταδίδεται η πληροφορία ότι και διά τον εκλεγέντα σύμβουλον της ιδίας Κοινότητας κ. Φώτ. Βακαλόπουλον υποβάλλεται ένστασις κατά του κύρους της εκλογής του. Επί των υποβληθεισών ενστάσεων θ' αποφανθή ο Ειρηνοδίκης Παμίσου παρ' ου κατά τον νόμον επικυρούνται αι εκλογαί.

Οσον αφορά την ένστασιν κατά του κύρους της εκλογής του συμβούλου κ. Πάστρα, δεν δύναται να επιδράση, κατά την κρατούσαν γνώμην, διότι αιρετόν μέλος τυγχάνον ούτο του Εμπορικού Συλλόγου Μεσσήνης παρά τη Λιμενική Επιτροπή δεν υποχρεούται εις παραίτησιν».

Λίγες ημέρες αργότερα γίνονται εκλογές στον Εμπορικό Σύλλογο και έτσι έχουμε μια πληρέστερη εικόνα για τα πρόσωπα που έπαιζαν σημαντικό ρόλο εκείνη την εποχή στη ζωή της πόλης: «Την παρελθούσαν Κυριακήν ενηργήθησαν εν Μεσσήνη αι Αρχαιρεσίαι του εκεί Εμπορικού Συλλόγου. Διά το αξίωμα του προέδρου υποψήφιοι ήσαν οι κ.κ. Αναστ. Βακαλόπουλος, Ιωάν. Ζαχαράκης και Κ. Πάστρας. Εκ τούτων οι μεν δύο πρώτοι έλαβον ανά τρεις ψήφους έκαστος, ο δε κ. Κωνστ. Πάστρας ψήφους 25, ούτως δε εξελέγη πρόεδρος ο κ. Κωνστ. Πάστρας. Αντιπρόεδρος εξελέγη ο κ. Κ. Μιχαλόπουλος διά ψήφων 25 του κ. Αν. Βακαλόπουλου λαβόντος ψήφους 7. Γραμματεύς εξελέγη ο κ. Σπήλιος Μιχαλόπουλος, ταμίας ο κ. Θεόδ. Πανόπουλος και σύμβουλοι οι κ.κ. Δημ. Αλμπάνης, Πούλος Μαρκάκης και Νικ. Τζώρτζης.

Υπό το Διοικητικόν τούτο Συμβούλιον, απαρτιζόμενον εκ των υγιεστέρων και δραστηριωτέρων στοιχείων του εμπορικού κόσμου της Μεσσήνης ελπίζεται, ότι ο Εμπορικός Σύλλογος Μεσσήνης θέλει συνεχίσει μετ' εξαιρετικού ζήλου τον υπέρ των εμπορικών συμφερόντων και του κοινού εν γένει αγαθού της πόλεως Μεσσήνης, δράσιν του. Η ακαταπόνητος δε επιμέλεια και η ειδική μόρφωσις του εκλεγέντος προέδρου κ. Πάστρα είναι η σταθεροτέρα εγγύησις περί της ευδοκίμου σταδιοδρομίας του συλλόγου εν τω πολυμερεί αυτού έργω». ("Θάρρος" 25/2/1914).

(73) "Θάρρος" 18/2/1914

(74) "Σημαία" 3/2/1915

(75) "Θάρρος" 23/2/1916

(76) "Σημαία" 23/2/1916

(77) Στο "Θάρρος" (4/2/1917) δημοσιεύεται η είδηση για σύλληψη των πρωταγωνιστών της επίθεσης σε καταστήματα τροφίμων: «Υπό των αρχών αίτινες μετέβησαν εντεύθεν εις Μεσσήνην, ενηργήθησαν αυστηρόταται ανακρίσεις προς αποκάλυψιν των πρωταιτίων των προχθεσινών σκηνών και διαρπαγών των καταστημάτων. Αι ανακρίσεις ενηργήθησαν εποπτεύοντος αυτού τούτου του Εισαγγελέως κ. Γαρέζου, επετεύχθη δε η αποκάλυψις των πρωταιτίων των σκηνών, συλληφθέντων των Γεωργ. Ηλιοπούλου, Γεωργ. Μουραφέτη, Παν. Κόκαρη, Ιω. Ψαρρά, Γεωργ. Μαρκοπούλου ή Τριμόρφη, Γρηγ. Πανταζή ή Παρασκευοπούλου και Παν. Παντζή, οίτινες διά νυκτός υπό στρατιωτικήν συνοδείαν μετεφέρθησαν ενταύθα. Κατά των συλληφθέντων υπό τακτικού ανακριτού θα συνεχισθούν αι ανακρίσεις».

Την επομένη οι έμποροι προχωρούν σε μια κίνηση κατευνασμού των πνευμάτων, συμφωνώντας να πουλήσουν τρόφιμα με δελτίο χωρίς κέρδος: «Οι έμποροι της γείτονος πόλεως Μεσσήνης προέβησαν εις γενναίαν απόφασιν, πολύ πρακτικήν και πολύ σκόπιμον, απόφασιν η οποία τιμά και αυτούς και τους σχόντας την πρωτοβουλίαν κ.κ. Π. Στυλιανόπουλον, Δ. Αλμπάνην, Π. Κρασσακόπουλον, Π. Ζαλμάν, Π. Δουβόγιαννην και Λ. Πολυχρονέαν. Κατάς τας πληροφορίας μας οι Μεσσήνιοι έμποροι απεφάσισαν να καταθέσουν 35.000 δραχμάς, δι' ων ν' αγοράσουν διάφορα τρόφιμα τα οποία θα πωλούν εις τους πολίτας άνευ ουδενός κέρδους. Το Εταιρικόν Συμβόλαιον θα γίνη σήμερον ή αύριον. Η πώλησις των αγορασθησομένων τροφίμων θα γίνεται επί τη βάσει δελτίων» ("Θάρρος" 5/2/1917).

Στο Νησί έχει εγκατασταθεί έμπεδο και για την ίδια περίοδο πληροφορούμαστε ότι «την νύκτα εις Μεσσήνην τινές των στρατιωτών του 45ου Συντάγματος διαρρήξαντες την αποθήκην του εμπόρου Θ. Τρουπάκη έκλεψαν ποσότητα σύκων. Εκ των δραστών της κλοπής ταύτης συνελήφθη ο στρατιώτης Εμ. Μπροΐτης». ("Θάρρος" Πριν 94 χρόνια 13/2/2011).

(78) "Θάρρος" Πριν 94 χρόνια 13/2/2011

(79) Θάρρος 19/2/1919

(80) "Σημαία" 9/2/1920

(81) "Σημαία" 11/2/1920

(82) "Θάρρος" 11/2/1920

(83) "Θάρρος" 2/3/1921

(84) "Θάρρος" 15/2/1922

(85) "Σημαία" 7/2/1923

(86) "Θάρρος" 7/2/1923

 

Η συνέχεια την Τρίτη