Οι προετοιμασίες αποτελούν αντικείμενο του ρεπορτάζ που για μια ακόμη φορά προβάλλει τη συμβολή του δημάρχου Δ. Κούτσικα στην προσπάθεια που γίνεται (210): «Οι Νησιώτες προετοιμάζονται για την Καθαράν Δευτέραν, να μας υποδεχθούν εν χορδαίς και οργάνοις προκειμένου να διαιωνίσουν το πατροπαράδοτον έθιμον της Κρεμάλας από την οποίαν θα περάσουν εκόντες ακόντες, όλοι οι επισκέπται της γείτονος. Προς τούτο ο ρέκτης δήμαρχός των κ. Δ. Κούτσικας καταβάλλει από της πλευράς του κάθε προσπάθειαν, ώστε το γλέντι στην περιοχήν της πόλεώς του, να προσλάβη την μορφήν γενικού ξεφαντώματος».
Η Περιηγητική Λέσχη (211) οργανώνει και αυτή το χορό της (212):
«Στη Μεσσήνη εξ άλλου δίνει απόψε χορευτική βραδυά το εκεί τμήμα της Περιηγητικής Λέσχης, με γλέντι τρικούβερτο και πολλές ατραξιόν, μία των οποίων θα είναι, ως φημολογείται, και η εμφάνισις του Μπαρμπα-Σίμου και του φιλολογούντος υποδηματοποιού σε διαγωνισμό... πολυφαγίας και κρασοκατανύξεως. Παραλλήλως οι Νησιώτες έχουν ανασκουμπωθεί για το μεγάλο πανηγύρι του Καρναβάλου, που εφέτος θα υπερβή κάθε προηγούμενο σε χιούμορ, μασκαράτες κι’ αποκρηάτικο ξεφάντωμα».
Οι εφημερίδες της Καλαμάτας βλέποντας ότι δεν γίνεται τίποτε στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα αναπολούν την εποχή του καρνάβαλου στην πόλη (213): «Ενώ στη Μεσσήνη, στην Πύλο και σε άλλα μεσσηνιακά κέντρα γίνονται μεγάλες προετοιμασίες για την υποδοχή του καρναβάλου μετά... βεγγαλικών και άλλων ξεφαντωμάτων, οι καλαματιανοί κατά πάσαν πιθανότητα θα περάσουμε το καρναβάλι... στεγνά, περιοριζόμενοι στους δημόσιου χορούς μόνον. Κρίμα, γιατί άλλοτε το Καρναβάλι, με την αλησμόνητο Δημήτρη Ντάβο - τον ποιητή του... κάρου όπως αυτοαπεκαλείτο, εόρταζαν με πολύ κέφι, με παρελάσεις μασκαράδων και αποκρηάτικων αρμάτων, από τα οποία άκουαν όλοι οι επίσημοι και οι σοβαροί συμπολίτες τα... εξ αμάξης με καυστικούς, αλλά και πικάντικους σατυρικούς στίχους. Οι παλιοί καλαματιανοί με νοσταλγία θυμούνται τα ωραία εκείνα χρόνια».
Η πληροφόρηση για το καρναβάλι είναι συνεχής (214): «Η Μεσσήνη ετοιμάζεται πυρετωδώς για τον φετεινό εορτασμό της Καθαράς Δευτέρας με πρόβλεψι ότι η καθιερωμένη πια Νησιώτικη Καθαροδευτέρα τη φορά αυτή θα ξεπεράση κάθε προηγούμενο.
Τόσο ο Δήμος Μεσσήνης όσο και η συσταθείσα ειδική επιτροπή καμμία δεν παραλείπουν λεπτομέρεια στην οργάνωσι της γιορτής αυτής προκειμένου να δώσουν την ευκαιρία στα πλήθη του κόσμου που θα κατακλύσουν την ημέρα εκείνη τη γείτονα να γλεντήσουν με την ψυχή τους».
Η Φιλαρμονική ετοιμάζει και αυτή το χορό της όπως φαίνεται από τη διαφήμιση (215): «Ο Χορός της Φιλαρμονικής Μεσσήνης, Σάββατο 18-2-1961. Αίθουσα κινηματογράφου "Τιτάνια" ο χορός της Φιλαρμονικής Μεσσήνης - Κέφι μέχρι πρωίας - πλούσια δώρα - καλλιτεχνικό πρόγραμμα. Συμμετέχει και η Μανδολινάτα Μεσσήνης».
Ο δε χορός της Μανδολινάτας σημειώνει μεγάλη επιτυχία (216):
«Μεσσήνη (Του ανταποκριτού μας) - Ανευ προηγουμένου επιτυχίαν είχε ο χορός της Χορωδίας και Μανδολινάτας της πόλεώς μας που εδόθη το παρελθόν Σάββατον 11 τρεχ. εις την αίθουσαν του καφενείου "Λέσχη". Η αίθουσα καταλλήλως διακεκοσμημένη εδέχθη το πλήθος του κόσμου το οποίο αγαπά και συντρέχει τας προσπαθείας του καλλιτεχνικού αυτού συγκροτήματος της Χορωδίας και Μανδολινάτας Μεσσήνης. Παρέστησαν άπασαι οι πολιτικαί και στρατιωτικαί αρχαί, επιστήμονες όλων των κλάδων και πλήθος εκλεκτού κόσμου.
Ολως ιδιαιτέραν εντύπωσιν και ευμενή σχόλια προεκάλεσεν η εμφάνισις της ορχήστρας του Συλλόγου εις την οποίαν εκτός των μεγάλων εις ηλικίαν εκτελεστών υπήρχον και λιλιπούτειοι εκτελεσταί αγόρια και κορίτσια από 7 ετών και άνω. Ητο ωραίο θέαμα να βλέπη κανείς τα χεράκια τους να χαϊδεύουν απαλά το όργανο με ρυθμό σαν να επρόκειτο για μια καθημερινή τους απασχόλησι. Εύγε τους!
Η συμμετοχή των επαγγελματιών διά των δώρων των υπήρξε μεγάλη. Πολλά και πλούσια ήσαν τα δώρα που εκληρώθησαν εις την κληρωτίδα της βραδυάς. Συμμετείχε και η σοκολατοποιία Λουμίδη, διαφημιστικές σοκολάτες της οποίας εδωρήθησαν εις τους προσκεκλημένους. Γενικώς η βραδυά υπήρξε υπέροχη απ’ όλας τας απόψεις. Το γλέντι δε εκράτησεν έως τας πρωινάς ώρας της Κυριακής».
Το Νησιώτικο καρναβάλι συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των καλαματιανών εφημερίδων (217):
«Οι τελευταίες αποκρηές βρίσκονται ενόψει και ο κόσμος ετοιμάζεται να τις περάση όσο μπορεί καλύτερα.
Πανάρχαια συνήθεια το καρναβάλι, ευκαιρία ξεγνοιασιάς και γλεντιού που την τήρησαν πιστά οι πρόγονοί μας ως περίοδο προετοιμασίας για την μακράν νηστείαν της σαρακοστής αλλά και περίοδος γλεντιού, ξεσκάσματος μετά τα δωδεκαημεριάτικα πανηγύρια.
Σοφοί οι πρόγονοι. Είχαν δημιουργήσει χαρούμενα διαλείμματα στη μακρά περίοδο της σκληρής δουλειάς. Αλλά κι' εμείς σήμερα παρά το γεγονός ότι υπάρχει ο τρόπος για όσους θέλουν και έχουν τα μέσα να γλεντήσουν, δεν θάταν σωστό να περιφρονήσωμε τις συνήθειες αυτές. Είναι χαρούμενα ανανεωτικά διαλείμματα της μες στον ταχύ εκνευριστικό ρυθμό μηχανικής ζωής που ζούμε.
Αλλωστε το καρναβάλι δίνει την ευκαιρία για ομαδικό γλέντι και τούτο δημιουργεί πλεονεκτήματα οργανώσεως ευθύμων εκδηλώσεων. Και δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο κόσμος που αποζητά ευκαιρίες για ξέσκασμα, άλλος λιγώτερο άλλος περισσότερο τιμά την αποκρηά. Οικογενειακοί δημόσιοι χοροί θα δώσουν και θα πάρουν το Σαββατοκύριακο. Και την Καθαροδευτέρα οι συμπολίτες θα εκδράμουν συν γυναιξί και τέκνοις για την γείτονα. Για την γείτονα Μεσσήνη που περισσότερο από μια εκατονταετία κρατάει το Καθαροδευτεριάτικο έθιμο του πλούσιου γλεντιού.
Χρόνια τώρα στο Νησί αρχίζει από το βράδυ της Κυριακής το γλέντι που κρατάει μέχρι τις πρωινές ώρες της Καθαρής Τρίτης.
Τεράστιες φωτιές στα σταυροδρόμια, χοροί γύρω απ’ αυτές, μασκαράτες, μεζές και άφθονη εκλεκτή ρετσίνα δίνουν τον παραμονιάτικο τόνο στο μέχρι τρέλλας γλέντι της Καθαροδευτέρας.
Ομάδες φουστανελλοφόρων, μασκαράδες, ντομινοφόροι συνοδεία λαϊκών οργάνων φέρνουν γύρα τις Νησιώτικες ρούγες και περνοδιαβαίνουν από την πλατεία. Ο Καρνάβαλος εισέρχεται θριαμβευτικά στην πόλι και απαγγέλλει τον περίφημο... παράλογο λόγο του. Κι’ έπειτα η "κρεμάλα" συνεχίζει το κρέμασμα από όρθρου βαθέως μέχρι βαθείας νυκτός! Το έθιμο της κρεμάλας λέγεται ότι έχει την αρχή του σε τραγικά γεγονότα αλλά οι παλιοί Νησιώτες έδωσαν και στην... κρεμάλα εύθυμο χαρακτήρα.
Αλλά οι άνθρωποι όσο παν και εκλεπτύνουν τα γούστα τους και οι σημερινοί δεν... ευκολοσυγκινούνται από παλιά κακότεχνα κατασκευάσματα. Θέλουν όμορφα και πικάντικα αστεία, εντυπωσιακές παρελάσεις, ραφιναρισμένη σάτιρα. Στις σύγχρονες λοιπόν απαιτήσεις περί γέλιου, αστείου και εκδηλώσεων γενικά προσαρμοσθείσα η... καρναβαλική επιτροπή της Μεσσήνης, παρουσίασε πέρυσι ένα πρόγραμμα αξιόλογο, καθ’ όλα απαλλαγμένο από την τσαπατσουλιά.
Εφέτος αν και δεν υπάρχει μέχρι στιγμής το επίσημο πρόγραμμα των εορταστικών εκδηλώσεων της Καθαροδευτέρας στη Μεσσήνη, υπάρχουν βάσιμες ελπίδες -από τα μέχρι τούδε γνωστά- ότι θα παρουσιασθή ένα εκπληκτικό πρόγραμμα.
Χοροί, παρελάσεις, βραβεία, ντομινοφόροι και φουστανελλοφόροι, εντυπωσιακά άρματα θα δώσουν στη φετεινή Καθαροδευτέρα χαρακτήρα στην κυριολεξία πανηγυρικό. Κι’ είναι ευτύχημα γιατί οι Καλαματιανοί -αφού είναι μια πηδηξιά τόπος- θάχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις αυτές που είναι αποτέλεσμα της φιλότιμης προσπάθειας του κ. Δημάρχου, επαγγελματιών και του τμήματος Περιηγητικής Μεσσήνης. Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι το φετεινό καρναβάλι της Μεσσήνης θα έχη διπλή λαμπρότητα από το περυσινό. Θάναι κάτι που κανένας δεν πρέπει να το χάση.
Ζ.»
Στο Νησιώτικο καρναβάλι πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει η Περιηγητική Λέσχη και εμφανίζεται ως συνδιοργανωτής των εκδηλώσεων (218): «Συνεχίζονται οι προετοιμασίες για τον εφετεινό γιορτασμό της Καθαράς Δευτέρας στη Μεσσήνη. Τόσο ο Δήμος της γείτονος όσο και η Περιηγητική Λέσχη που έχουν αναλάβει την οργάνωσι της γιορτής αυτής λαμβάνουν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα ώστε και τάξις απόλυτος να επικρατήση και ο εορτασμός να διατηρηθή μέσα στα πλαίσια του κεφιού και του πολιτισμού. Οπως πληροφορούμεθα εφέτος μεταξύ των άλλων θα γίνη και παρέλασις αρμάτων σατυρικών διαφημιστικών που θα προκαλέσουν ζωηρή εντύπωσι και θα ενισχύσουν το κέφι και την ευθυμία των εορταστών».
Το καρναβάλι υποστηρίζεται και διαφημιστικά (219): «Ελάτε όλοι. Πού αλλού παρά στη Μεσσήνη. Την Καθαρά Δευτέρα θα διασκεδάσετε όσο ποτέ στη ζωή σας. Παρέλασις αρμάτων όλων των βιομηχανιών, απονομή βραβείων σοκολατοπόλεμος-παστελοπόλεμος-καπνοπόλεμος. Χοροί, ξεφάντωμα, διασκέδασις και η περίφημη κρεμάλα. Ολοι στη Μεσσήνη».
Και τα δημοσιεύματα προετοιμασίας συνεχίζονται (220 ): «Δεν πρόκειται ασφαλώς την ερχομένη Δευτέρα η οποία και Καθαρά αποκαλείται, να μείνει Καλαματιανός που να μην επισκεφθή τη γειτονική μας Μεσσήνη και να γιορτάση τον ερχομό της Σαρακοστής με γέλοια, τραγούδια, κέφι και... μασκαροσύνη που θα εξασφαλίση για όλους ο Δήμος της γείτονος και το τμήμα της Περιηγητικής Λέσχης που έχουν αναλάβει την οργάνωσι και τη διεξαγωγή της γιορτής του αποχαιρετισμού της Αποκρηάς και την είσοδο στη νηστεία και την προσευχή».
Αυτή τη χρονιά γίνεται οργανωμένη προσπάθεια για την κάθοδο αποδήμων στις εκδηλώσεις, και ο Νίκος Χούλιαρης γράφει στα "Μεσσηνιακά Νέα" (περιοδική έκδοση του Μίμη Φερέτου στην Αθήνα) (221):
«Η άρτια οργάνωσις, αλλά και η άριστη επιτυχία που εσημείωσε πέρυσι η γιορτή της "Καθαρά Δευτέρας" στην πόλιν μας, που έγινε με πρωτοβουλία του Δήμου Μεσσήνης και του Τμήματος Περιηγητικής Λέσχης Μεσσήνης, μας πείθει ότι εφέτος η τοπική αυτή γιορτή θα σημειώση ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία. Ο Δήμος και οι εκπρόσωποι της ΕΛΠΑ Μεσσήνης κατήρτισαν ήδη το πρόγραμμα των εορταστικών εκδηλώσεων και εφέτος μας υπόσχονται αληθινές εκπλήξεις. Ηδη παντού παρατηρείται ζωηρός εορτασμός, που αποβαίνει στην αρτιότατη οργάνωσιν της γιορτής, Μέσα σε καθαρώς ελληνικό πλαίσιο οργανώνονται οι ομάδες φουστανελλοφόρων, ντομινοφόρων, ομάδες με στολές Αμαλίας κ.λπ. που θα λάβουν μέρος στις εκδηλώσεις.
Παράλληλα ετοιμάζει πλούσιο πρόγραμμα η Φιλαρμονική και Μαντολινάτα. Ετοιμάζεται ακόμη και ο Καρνάβαλος σε διάφορα άρματα καταστόλιστα που θα παρελάσουν. Προετοιμάζονται ακόμη ομάδες κοριτσιών που θα χορέψουν από τους ήχους της Φιλαρμονικής μας τους αθάνατους ελληνικούς χορούς μας. Ετοιμάσθηκε ήδη και ο περίφημος για το σπινθηροβόλο πνεύμα του, τη λεπτή αλλά και ολίγον καυστική, τσουχτερή όπως επιβάλλει το καρναβάλι, σάτιρα, λόγος που θα "εκφωνήση" από εξώστη της κεντρικής πλατείας, ο "Καρνάβαλος".
Το πρόγραμμα της παμμεσσηνιακής αυτής γιορτής αρχίζει από το βράδυ της 19 Φεβρ. με τις περίφημες φωτιές που θα ανάψουν σ’ όλην την πόλι. Με χαρές και τραγούδια που συνεχίζονται όλη τη νύχτα. Μασκαρεμένοι και μη νέοι χορεύουν, πηδούν, τραγουδούν, ξεσηκώνουν με αφάνταστο κέφι και χωρίς τελειωμό. Η μαντολινάτα της Μεσσήνης θα κάμη αμέσως μετά τις φωτιές το γύρο της πόλεως παίζοντας τραγούδια για χορό. Δηλ. για Καλαματιανό και τσάμικο. Πίπιζες, ροκάδες, ταμπούρλα δίνουν και παίρνουν και ηχούν σε χαρούμενο και γιορταστικό τόνο.
Με το ξημέρωμα της Καθαρής Δευτέρας η πόλις εμφανίζεται με την γιορταστική της όψη. Σημαιοστολισμένη με μεγάλες και μικρές σημαίες, με λογής λογής φιγούρες και μασκαράδες σ’ επίκαιρα σημεία, δίδει την εντύπωση ότι κάτι το σοβαρό πρόκειται να γίνη. Κι έτσι είναι. Μετά από λίγη ώρα από διάφορα σημεία εξορμάνε με κατεύθυνσι την κεντρική πλατεία ομάδες νέων και νεάνιδων με φουστανέλλες, ντόμινα, στολές Αμαλίας κ.λπ. με επικεφαλής μικρές "ορχήστρες" από λαϊκά όργανα, που είναι πιο κατάλληλα για την ημέρα της ελληνικής λεβεντιάς, του κεφιού, του ξεφαντώματος. Παντού χαρά, γλέντι, ευθυμία. Η Φιλαρμονική περιφέρεται στην πόλι και καλεί τους "καθυστερημένους" να λάβουν μέρος στο ξεφάντωμα στην πλατεία, που είναι ήδη κατάμεστη από χιλιάδες των επισκεπτών, που έχουν έλθει από την Καλαμάτα, το εσωτερικό της Μεσσηνίας, ακόμη και από αυτήν την Αθήνα. Κατά το μεσημέρι θα αρχίση η παρέλασι που εφέτος θα είναι κάτι το καταπληκτικό. Τεράστια και ωραιότατα διακοσμημένα άρματα θα διασχίσουν τους δρόμους με επικεφαλής την Φιλαρμονική και κατεύθυνσιν την πλατείαν, αφού θα γίνη στάσις για να παίξη το ρόλο του ο ήρως της ημέρας, ο Καρνάβαλος, που θα εκφωνήση το "βαρυσήμαντο" λόγο του. Πρέπει να έχη κανείς αφάνταστα γερή καρδιά για να αντέξη και να μην "κλατάρη" από τα ασυγκράτητα γέλια που προκαλεί στους ακροατές του ο Καρνάβαλος.
Μετά το "λόγο" συνεχίζεται η παρέλασις. Και μετά το μεσημέρι θα γίνη η τελική παρέλασις της Φιλαρμονικής, φουστανελλοφόρων, Αμαλιών, ντομινοφόρων, μασκαράδων, αρμάτων, Μαντολινάτας, κ.λπ. προ της Ελλανοδίκου επιτροπής που θα απονείμη τα βραβεία στα καλύτερα οργανωμένα συγκροτήματα. Επακολουθούν χοροί και γλέντι στα διάφορα κέντρα της Μεσσήνης που διαρκούν μέχρι της πρωίας της Καθαρής Τρίτης για να μείνη αξέχαστη η γιορτή σ’ όσους θα έχουν την τύχη να την χαρούν.
Από της πρωίας εξ άλλου της Καθαρής Δευτέρας αρχίζει η λειτουργία της περίφημης "Κρεμάλας" σ’ ανάμνησι ιστορικού γεγονότος του 1821.
Με πρωτοβουλία της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης οργανώνονται εκδρομές με πούλμαν από την Αθήνα κ.λπ. για τη Μεσσήνη. Ετσι παρουσιάζεται η ευκαιρία και στους απόδημους Μεσσηνίους των Αθηνών κ.λπ. να κατέβουν στη Μεσσήνη για να χαρούν και γιορτάσουν το Καρναβάλι τους».
• Στην ανταπόκριση παρατηρούμε ότι μετά από πολλά χρόνια γίνεται μια νύξη για τη σχέση της κρεμάλας με "ιστορικό γεγονός του 1821".
Ακολουθεί το επίσημο πρόγραμμα από το οποίο προκύπτει ότι πλέον δεν γίνεται τίποτε αυθόρμητα και όλα ελέγχονται από την επιτροπή, η οποία ορίζει και τους κανόνες καθώς αναγράφεται ότι «οι επιθυμούντες να μετάσχουν της παρελάσεως υποχρεούνται όπως συμμορφωθώσι με τας υποδείξεις της Επιτροπής» (222):
«Απόκρηες στην Μεσσήνη
Κυριακή 19 Φεβρουαρίου
Εύθυμοι χοροί φουστανελλοφόρων, ντομινοφόρων, Αμαλιών κλπ. γύρω από τις φωτιές μέχρι πρωΐας.
Καθαρά Δευτέρα
Ωρα 10.30 π. μ. Μεγαλοπρεπής παρέλασις του καρνάβαλου προπορευομένης της Φιλαρμονικής και πλασιουμένου διά διαφημιστικών αρμάτων, φουστανελλοφόρων, Αμαλιών κλπ. Εκφώνησις του πανηγυρικοσατυρικού λόγου της ημέρας από εξώστην της κεντρικής πλατείας 11/30.
Κατά την διάρκειαν της παρελάσεως θα γίνει πόλεμος σκοκολάτας - σιγαρέττων - παστελιών - οδοντοπαστών και άλλων χρήσιμων προϊόντων των κάτωθι βιομηχανιών: 1) Παστελοποιΐα Αφών Παπαδοπούλου, 2) Καπνοβιομηχανία Αφων Γ. Καρέλια, 3) Σοκολατοποιΐα "Λουμίδη", 4) Σοκολατοποιΐα "Ιον", 5) Καπνοβιομηχανία Κεράνη (Εθνος), 6) Οδοντόπασται και ξυριστικαί λεπίδες "Αστορ", 6) Γάλατα (Βλάχας)
Ωρα 3 μ.μ. Παρέλασις φουστανελλοφόρων, ντομινοφόρων, Αμαλιών, Καρναβάλου, διαφημιστικών αρμάτων, χιουμοριστικών και σατυρικών ομάδων κλπ. υπό τους ήχους της Φιλαρμονικής και λαϊκών οργάνων, ενώπιον της Ελλανοδίκου Επιτροπής προς βράβευσιν.
Ωρα 7.30 μ. μ. Καύσις φαντασμαγορικών πυροτεχνημάτων και εν συνεχεία χοροί εις τα διάφορα Κέντρα της πόλεως.
Καθ’ όλην δε την Καθαράν Δευτέραν θα λειτουργή και η ιστορική κρεμάλα.
Οι επιθυμούντες να μετάσχουν της παρελάσεως υποχρεούνται όπως συμμορφωθώσι με τας υποδείξεις της Επιτροπής.
Ολοι στην Μεσσήνην
Διά να περάσετε ευχάριστα το "Καρναβάλι", να κρεμασθήτε και να γελάσετε μέχρι δακρύων
Η Οργανωτική Επιτροπή
Οργάνωσις Τμήματος Περιηγητικής».
Και μια ακόμη αναγγελία για το χορό της Φιλαρμονικής (223): «Εις την Μεσσήνην δίδεται απόψε ο χορός της Φιλαρμονικής, ο οποίος κάθε χρόνο αποτελεί κοσμικόν γεγονός για την γείτονα και συγκεντρώνει πάντοτε τον καλύτερο κόσμο που θέλει να περάση μια ευχάριστη βραδυά με μουσική και χορό».
Το δημοσίευμα της εφημερίδας "Τα Νέα" εκθειάζει την επιτυχία των εκδηλώσεων, στις οποίες φαίνεται ότι κυριαρχεί η συμμετοχή των εταιρειών με άρματα και προϊόντα (224 ):
«Ανώτεραι πάσης προσδοκίας υπήρξαν οι εορταστικές εκδηλώσεις του Καρναβάλου εις την γείτονα. Η οργανωτική επιτροπή εκμεταλλευομένη την πατροπαράδοτη τοπική συνήθεια και μη φειδομένη κόπων αλλά και θυσιών κατώρθωσε να παρουσιάση μια χαρούμενη γιορτή που ικανοποίησε τις χιλιάδες των ξένων που επεσκέφθησαν χθες την Μεσσήνη. Φαίνεται λοιπόν ότι ο πειθαρχημένος εορτασμός του Καρνάβαλου καθιερώθηκε στη γείτονα. Η επιτυχία της γιορτής ανήκει στο τμήμα της Περιηγητικής Λέσχης Μεσσήνης που είχε την ευθύνη της οργανώσεως, στο Δήμαρχο κ. Κούτσικα που παρέσχε αμέριστη την υποστήριξί του και στους επαγγελματοβιοτέχνες της πόλεως.
Ετσι η Μεσσήνη απέκτησε εκτός από το περίφημο πανηγύρι της, μια ακόμη εκδήλωσι δική της, το... Φεστιβάλ του γέλιου, τον Καρνάβαλο.
Από την Κυριακή το βράδυ άρχισαν οι γιορτές με χορούς φουστανελλοφόρων γύρω από τεράστιες φωτιές, για να φθάσουν στο αποκορύφωμά τους την Καθαροδευτέρα.
Την 11 π.μ. εισήλθε στο χώρο της κεντρικής πλατείας ο Καρνάβαλος προπορευομένης της Φιλαρμονικής του Δήμου και φουστανελλοφόρων οι οποίοι χόρευαν καθ’ οδόν τον ιδιότυπο πηδηχτό βακχικό χορό τους, συνοδεία λαϊκών οργάνων.
Το επιβλητικό άρμα του καρναβάλου ηκολούθη, αμέσως καλλιτεχνικότατο άρμα της εις Ζευγολατιό Μεσσηνιακής βιομηχανίας παστελιών Παπαδοπούλου που μοίρασε πράγματι χιλιάδες τεμαχίων εκλεκτών προϊόντων της για διαφημιστικούς σκοπούς.
Εις την βιοτεχνίαν αυτήν αλλά και στις ξένες -ήταν η μοναδική Μεσσηνιακή- που συνέβαλε διά της εμφανίσεως άρματος στην επιτυχία της εκδηλώσεως σε μια Μεσσηνιακή πόλη, αξίζει κάθε έπαινος.
Μετά το άρμα της βιομηχανίας Παπαδοπούλου ηκολούθη το αυτοκίνητο της ενταύθα αντιπροσωπείας σιγαρέττων Κεράνη (Παπαχρίστου) που μοίρασε πακετάκια "Αρωμα" και "Εθνος". Το επόμενο άρμα ήταν ένα τεράστιο βαρέλι με μερικούς πιστούς της ρετσίνας που έπιναν εν πορεία τα ποτηράκια τους. Ηκολούθη το καλλιτεχνικόν άρμα της βιομηχανίας καφέδων Λουμίδη "Παπαγάλος", των κλωστών "Πεταλούδας" και της "Αστορ" που έσπερνε... στα κεφάλια του κόσμου οδοντόπαστα, της σοκολατοβιομηχανίας "Ιον" που έβαλε σε πειρασμό τον κόσμο με της αρτύσιμες σοκολάτες που σκόρπισε κι’ ύστερα ένα καλλιτεχνικό άρμα της Χορωδίας και Μανδολινάτας Μεσσήνης, με τμήμα γλεντοκόπων του έξοχου αυτού καλλιτεχνικού σωματείου.
Φυσικά οι κάτοικοι της γείτονος με την πλούσια χιουμοριστική διάθεσι δεν παρέλειψαν να παρουσιάσουν και τον περίφημο "Μαχαραγιά" τους με τα χανουμάκια, τους τσιφτετέλικους χορούς τους και τον... ναργιλέ τους.
Η παρέλασις των αρμάτων έκλεινε με χαρακτηριστικόν άρμα των αγροτών και των πατατοπαραγωγών Μεσσήνης ενώ την ουρά της κατείχον και πάλι ομάδες ντομινοφόρων.
Περί την 11.30 ο Καρνάβαλος ανήλθεν εις εξώστην της Κεντρικής Πλατείας από όπου έψαλε τον... αναβαλλόμενον εις τους πάντας και τα πάντα.
Την 3.30 απογευματινήν εις την Κεντρικήν Πλατείαν ήρχισαν λαϊκοί χοροί και ενώπιον της ελλανοδίκου επιτροπής αποτελούμενης εκ του Δημάρχου Μεσσήνης κ. Κούτσικα, του Διοικητού του ΚΕΝΚ, του Δ/ντου του 107 στρατολογικού γραφείου, του Προέδρου της Περιηγητικής και Επαγγελματοβιοτεχνών Μεσσήνης κ. Κ. Διαμαντάκου, του εφόρου κλπ., δευτέρα παρέλασις των αρμάτων και βράβευσις. Την εσπέρα εκάη πληθώρα πυροτεχνημάτων και η πόλις έλαβε όψιν φαντασμαγορικήν.
Αξίζει να σημειωθή ότι οι κάτοικοι της γείτονος τόσον διά του σατυρικού λόγου του καρναβάλου όσον και διά παραστατικών αρμάτων, βρήκαν την ευκαιρία να εκφράσουν μεταξύ αστείου και σοβαρού την πικρία τους, έναντι ωρισμένων αρχών και οργανισμών.
Ζ.»
Στο ίδιο κλίμα κινείται και το ρεπορτάζ της εφημερίδας "Σημαία" (225 ):
«Με εντελώς ανοιξιάτικον καιρό η Μεσσήνη εώρτασε την καθιερωμένη πια γιορτή της Καθαράς Δευτέρας, το σ’ όλη τη Μεσσηνία γνωστό Νησιώτικο καρναβάλι που αυτήν τη φορά συνεκέντρωσε περισσότερον κόσμο, επεκράτησε μεγαλυτέρα τάξις από άλλοτε και προ πάντων διεπιστώθη μια διάχυτος απόφασις τόσο των οργανωτών όσον και των κατοίκων ν’ αναδειχθή η γιορτή αυτή σε μεγαλύτερο πολιτιστικό επίπεδο και ν' αποτελέση μια καλή ευκαιρία δημιουργίας τουριστικής κινήσεως. Για όλα αυτά που επετεύχθησαν χάρις στο αμέριστο ενδιαφέρον και την κατανόησι την οποία επέδειξεν η Δημοτική αρχή με επικεφαλής τον Δήμαρχον κ. Κούτσικα και τις μεγάλες και κοπιώδεις προσπάθειες του τμήματος της Περιηγητικής Λέσχης είναι όλοι άξιοι συγχαρητηρίων.
Ο εορτασμός άρχισε την Κυριακή το βράδυ όταν μετά την αποκρηάτικη ευωχία όλος ο κόσμος ξεχύθηκε στις πατροπαράδοτες αποκρηάτικες φωτιές που είχαν αναφθή σε κάθε γειτονιά και γύρω από τις οποίες άνδρες, γυναίκες και παιδιά εχόρευσαν μέχρι τις πρωινές ώρες με συνεχείς σπονδές στο Βάκχο.
Το πρωί της Κυριακής άρχισε ο καθ’ αυτό εορτασμός με τις μασκαράτες και τις ομάδες των φουστανελλοφόρων και των ντυμένων με λαϊκές στολές γυναικών που με την συνοδεία λαϊκών οργάνων εχόρευσαν σ’ όλους τους δρόμους και τις πλατείες της πόλεως. Στις 11 έγινε η θριαμβευτική παρέλασις του καρναβάλου ο οποίος επί κεφαλής φάλαγγος διαφημιστικών και σατυρικών αρμάτων παρήλασε από το κέντρο της πόλεως, Προηγείτο η Φιλαρμονική της γείτονος και εν συνεχεία ο Καρνάβαλος ακολουθούμενος από το ωραιότατα διακοσμημένο άρμα της Βιομηχανίας Παστελιών Ζευγολατειού Παπαδοπούλου, τους διαφημιστικού αυτοκινήτου της αντιπροσωπείας Καπνοβιομηχανίας Κεράνη, ενός άρματος με ένα τεράστιο βαρέλι που υπεσημείωνε την ανάγκη καταναλώσεως του Μεσσηνιακού κρασιού, του διαφημιστικού άρματος της Βιομηχανίας Καφέ Λουμίδη, της Βιομηχανίας κλωστών "Πεταλούδα", της εταιρείας ξυριστικών λεπίδων "Αστορ", της Σοκολατοβιομηχανίας "ΙΟΝ", άρματα της Μανδολινάτας Μεσσήνης με μικρούς εκτελεστάς εκτελούντας διάφορα μουσικά κομμάτια. Η όλη πομπή έκλεινε με ομάδες ντομινοφόρων.
Ο Καρνάβαλος από εξώστου έψαλε τον... αναβαλλόμενον σε ντόπιους και ξένους και ο πρωινός εορτασμός έληξε μέσα σ’ ένα πρωτοφανές κέφι και ξεφάντωμα.
Ο απογευματινός εορτασμός περιελάμβανε παρέλασιν της καρναβαλικής πομπής κατά την ιδίαν τάξιν προς της επιτροπής κρίσεως διά την χορήγησιν των βραβείων. Κατά το διάστημα αυτό ο συνωστισμός υπερέβη κάθε προηγούμενο και το κέφι ντόπιων και ξένων έφθασε στο κατακόρυφο.
Τόσο κατά την πρωινή όσο και την απογευματινή παρέλασι τα διαφημιστικά άρματα έρριψαν χιλιάδες τεμάχια των διαφημιζομένων προϊόντων στα πλήθη των εορταστών. Η Καπνοβιομηχανία Κεράνη έρριψε χιλιάδες διαφημιστικά πακετάκια των πέντε σιγαρέτων "Εθνος" και "Αρωμα", η Παστελοβιομηχανία Παπαδοπούλου παστέλι σε χιλιάδες κομμάτια, η "Αστορ" οδοντόπαστες κλπ., η Βιομηχανία Λουμίδη σοκολάτες κλπ.
Ο θαυμάσιος αυτός εορτασμός έληξε με την καύσιν του Καρναβάλου και με ωραιότατα πυροτεχνήματα».
Εκτενής και ενθουσιώδης η περιγραφή που έκανε ο Χρήστος Αλειφέρης (226) στα "Μεσσηνιακά Νέα" (227):
«Το Τμήμα της Περιηγητικής Λέσχης Μεσσήνης πρόσθεσε στο ενεργητικό του μια ακόμη επιτυχία. Εδωσε για δεύτερη χρονιά επίσης στον προγραμματισμό, οργάνωση και εκτέλεση των γιορτών του Καρναβαλιού στην πόλη μας και πήρε άριστα.
Αυτή θα ήταν η απάντηση εάν έβλεπε κανείς τους 25.000 περίπου επισκέπτες που ήλθαν στη Μεσσήνη γλέντησαν σ' ένα πολιτισμένο περιβάλλον κι έφυγαν ευχαριστημένοι.
Οι γιορτές του καρναβαλιού άρχισαν από την Κυριακή το μεσημέρι, 50 ομάδες φουστανελλοφόρων και αμαλιών με ισάριθμες ζυγιές λαϊκών οργάνων, αφού χόρευαν στην πλατεία, σκορπίσθηκαν στην πόλη και χορεύοντας εκάλεσαν σε συναγερμό όλους τους κατοίκους, για να λάβουν μέρος στον ολονύχτιο χορό, γύρω από τις γιγάντιες φωτιές, που σε κάθε σταυροδρόμι, λαμπαδιασμένες από νωρίς εφώτιζαν παράξενα τα ξεφαντώματα.
Η Καθαρά Δευτέρα ξημέρωσε και το γλέντι αδιάκοπο συνεχιζόταν.
Λίγο πριν το μεσημέρι η μεγάλη σαν αεροδρόμιο, πλατεία της Μεσσήνης, ήταν κυριολεκτικά γεμάτη από τις χιλιάδες των ντόπιων και ξένων επισκεπτών, που περίμεναν την παρέλαση. Σε λίγο πέρασε η Φιλαρμονική παίζοντας αποκριάτικα εμβατήρια και σκορπώντας τη χαρά. Σε λίγο φάνηκε ο Καρνάβαλος επάνω σ' ένα τεράστιο καμιόνι περιστοιχιζόμενος από τ' αλλόκοτα μασκαρεμένο επιτελείο του, πίσω του 12 άρματα πετούσαν σοκολάτες, ξυραφάκια, παστέλια Ζευγολατειού, τσιγάρα και από ένα τεράστιο βαρέλι κερνούσαν τον κόσμο ρετσίνα ντόπια σε χάρτινα κύπελλα.
Ολη αυτή η εξωφρενική συνοδεία έκανε το γύρο της Αγοράς, και ο Καρνάβαλος ανέβηκε στο μπαλκόνι του Κατσή και από εκεί εσατύριζε από τους πολιτικούς μέχρι το Δήμαρχο, και από το Δημοτικό Συμβούλιο μέχρι την… κουτσή Μαρία - εν μέσω δε αλαλαγμού είπε στο δήμαρχο, που περιμένοντας τις οριστικές πινακίδες των οδών, έχει γράψει με λουλάκι προσωρινά τα ονόματα στους δρόμους.
- Μάζεψε ο Δήμαρχος τους οπλαρχηγούς κι ονόμασε τους δρόμους, κι άφησε ξεβούλωτους όλους τους υπονόμους.
- Σήκω μωρέ Νικηταρά και κοίταξε λιγάκι να ειδείς που σε γεμίσανε στους τοίχους με λουλάκι.
- Και συ Κολοκοτρώνη μου να θέσεις ορισμό, οι σύμβουλοι να βραβευθούν από τον τουρισμό.
- Αλείφτε με λουλάκι τον Πάνο τον ελαιοχρωματιστή που τα έγραψε, με τ' όμορφο μουστάκι».
(208) Η Χορωδία και Μανδολινάτα ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 από το μουσικό Νίκο Χούλιαρη, ο οποίος είχε σπουδάσει στο Ωδείο Αθηνών. Για αρκετά χρόνια παρέδιδε ιδιαίτερα μαθήματα μουσικής και είχε οργανώσει την ομάδα από μαθητές του. Πέραν της συμμετοχής στις καρναβαλικές εκδηλώσεις και τους αποκριάτικους χορούς, είχαν δοθεί συναυλίες (έχει μείνει ιστορική η συναυλία στο "Σινέ Παρκ" στις αρχές της δεκαετίας του 1960), ενώ η χορωδία έψελνε εκ περιτροπής στις εκκλησίες της πόλης. Οταν πέθανε ο δάσκαλος της Φιλαρμονικής Γιάννης Στεφόπουλος (Νάσος) κάπου στα 1960, ο Χούλιαρης ανέλαβε για 1-2 χρόνια τη Φιλαρμονική και στη συνέχεια διορίστηκε καθηγητής στη μέση εκπαίδευση. Ενα πλήθος στοιχείων με ονόματα και φωτογραφίες για την ιστορία της Χορωδίας και Μανδολινάτας φιλοξενείται στο βιβλίο του Δημήτρη Ι. Κούτη "Μια ζωή γεμάτη μουσική".
(209) Σημαία 5/2/61
(210) Θάρρος 8/2/61
(211) Το Τμήμα της Ελληνικής Περιηγητικής Λέσχης Μεσσήνης ιδρύθηκε το 1959 γιατί από στα υπάρχοντα βιβλία του αρχείου της τη χρονιά αυτή εμφανίζεται προσωρινή Διοικούσα Επιτροπή αποτελούμενη από τον Κώστα Διαμαντάκο πρόεδρο, τον Τρύφωνα Πανουσόπουλο γενικό γραμματέα και το Μιχάλη Γεωργιόπουλο ταμία. Στις εκλογές που έγιναν τον Αύγουστο του 1961 αναδείχθηκε Διοικητικό Συμβούλιο με πρόεδρο το Γιάννη Πλεμμένο, γενικό γραμματέα το Νίκο Χούλιαρη και ταμία το Μιχάλη Γεωργιόπουλο. Το Δεκέμβριο του 1965 έγιναν εκλογές και επανεξελέγη πρόεδρος ο Γιάννης Πλεμμένος με γενικό γραμματέα το Μάκη Τσερπέ και ταμία τον Αργύρη Στασινάκη. (Πληροφορίες από το φυλλάδιο που εξέδωσε η Περιηγητική Λέσχη Μεσσήνης το 2008 και στο οποίο γίνεται αναλυτική αναφορά σε όλα τα διοικητικά συμβούλια).
(212) "Σημαία" 9/2/1961
(213) "Σημαία" 13/2/1961
(214) "Σημαία" 14/2/1961
(215) "Τα Νέα" 14/2/61
(216) "Σημαία" 14/2/1961
(217) "Τα Νέα" 14/2/1961
(218) "Σημαία" 15/2/1961
(219) "Θάρρος" 16/2/1961
(220) "Σημαία" 16/2/1961
(221) "Μεσσηνιακά Νέα" 9/2/1961
(222) "Θάρρος" 17/2/1961, "Τα Νέα" 18/2/1961, "Σημαία" 19/2/1961
(223) "Τα Νέα" 18/2/1961
(224) "Τα Νέα" 21/2/1961
(225) "Σημαία" 22/2/1961
(226) Ο Χρήστος Αλειφέρης γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1913 και φοίτησε στην Εμπορική Σχολή Καλαμάτας. Διορίστηκε το 1937 στην Τράπεζα Ελλάδος και υπήρξε ερασιτέχνης φωτογράφος με συμμετοχή σε πλήθος εκθέσεων. Ενα μεγάλο μέρος του αρχείου έχει παραχωρηθεί από συγγενείς του στα ΓΑΚ Μεσσηνίας, και σε αυτό υπάρχουν πολλές φωτογραφίες της Μεσσήνης. Διετέλεσε πρώτος πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης στην Καλαμάτα.
(227) "Μεσσηνιακά Νέα" 28/2/1961
