Το κοστούμι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κάθε παράστασης, αφού έχει άμεση σχέση με το αποτέλεσμα που “φτάνει” στο κοινό όσον αφορά την πρόσληψη του κειμένου. Η ίδια η ενδυματολόγος εξηγεί πως τη γοητεύουν περισσότερο τα κλασικά έργα με δραματικούς ρόλους, και πως η δική της δουλειά ξεκινά με τη μελέτη του κειμένου και του ιστορικού background του έργου.
- Η πρώτη ερώτηση ακούγεται... κλισέ, όμως έχει μεγάλο ενδιαφέρον να μάθουμε πώς από τα μαθηματικά οδηγηθήκατε στο σχέδιο ρούχου και γενικότερα στην ενδυματολογία…
Από πολύ μικρή ηλικία είχα κλίση στα καλλιτεχνικά και μου τραβούσε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον ό,τι είχε σχέση με το θέατρο, είτε σε σχολική είτε σε εξωσχολική δραστηριότητα. Στην εφηβεία μου έγινε πλέον ξεκάθαρο ότι θέλω να ακολουθήσω αυτόν το δρόμο. Ταυτόχρονα επειδή προέρχομαι από οικογένεια μαθηματικών, η επιστήμη αυτή μού ήταν πολύ οικεία και λόγω των επιδόσεών μου, πέρασα στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Μαθηματικών. Ηδη από τον πρώτο χρόνο παράλληλα με το Μαθηματικό γράφτηκα και σε γνωστή σχολή ενδυματολογίας και προσπάθησα να συνδυάσω και τα δύο. Οµως η αγάπη μου για το θέατρο ήταν πλέον ξεκάθαρα μεγαλύτερη και γι’ αυτό αφοσιώθηκα στην ενδυματολογία.
- Θεωρείτε ότι είναι μια ενασχόληση, ένα κομμάτι του θεάτρου, το οποίο έχει κερδίσει την αναγνώριση που του αξίζει ή είναι κάπως παραμελημένο, σε σχέση με την προβολή που “απολαμβάνουν” π.χ. οι σκηνοθέτες;
Στο τέλος μιας παράστασης το χειροκρότηµα το παίρνει ο σκηνοθέτης ως εμπνευστής και δημιουργός, και οι ηθοποιοί για την ερμηνεία του ρόλου τους. Κάθε παράσταση είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς και η επιτυχία της εξαρτάται από μια ομάδα ανθρώπων που βρίσκονται μπροστά και πίσω από τη σκηνή. Ο ενδυματολόγος, ο σκηνογράφος, ο φωτιστής, ο κινησιολόγος και όλο το υπόλοιπο συνεργείο προβάλλονται και επιβραβεύονται μέσω της δημιουργίας τους.
- Το επάγγελμα θα πρέπει να έχει μεγάλο βαθμό επαγγελματικής ανασφάλειας, ειδικά τώρα στην πανδημία. Πώς ήταν τα πράγματα τα τελευταία χρόνια;
Τα επαγγέλματα που σχετίζονται με την τέχνη έχουν έντονο το συναίσθημα της ανασφάλειας και της μη σταθερότητας, όσοι μπαίνουμε το ξέρουμε. Τα τελευταία χρόνια βέβαια σηµειωνόταν άνθιση στο χώρο, καθώς στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές θεατρικές σκηνές και οι άνθρωποι έχουν δείξει ότι το θέατρο αποτελεί ουσιαστικό κομμάτι της ψυχαγωγίας τους. Η πανδημία εδώ και ένα χρόνο έχει παγώσει όλες τις πολιτιστικές δραστηριότητες. Ευτυχώς γίνονται live streaming παραστάσεις και έχει δοθεί η δυνατότητα σε καλλιτέχνες να παρουσιάσουν το έργο τους και στο κοινό να συνεχίσει την επαφή του με το θέατρο, σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες εγκλεισμού. Το “ζωντανό” θέατρο όμως δεν μπορεί να υποκατασταθεί από τίποτα, ελπίζω σύντομα να ανοίξουν όλες οι σκηνές και να ξαναρχίσουμε να είμαστε κοντά.
- Υπάρχουν στιγμές που σκέπτεστε να συνδυάσετε και τα μαθηματικά με κάποιο τρόπο στην καθημερινότητά σας; Να τα διδάξετε ως παράλληλο επάγγελμα;
Στο παρελθόν είχε χρειαστεί παράλληλα να κάνω και άλλες δουλειές. Πλέον όμως έχω τη χαρά να εργάζομαι στο επάγγελμα που έχω επιλέξει και να βιοπορίζομαι από αυτό, έπειτα από σκληρή δουλειά και αφοσίωση. Θεωρώ ότι όταν έχεις πάθος για μια δουλειά, δίνεις ολοκληρωτικά το χρόνο σου και την ενέργειά σου εκεί, διαφορετικά κινδυνεύεις να μην είσαι αποδοτικός. Οπως λέει και ο σοφός ελληνικός λαός: “Δε χωράνε δυο καρπούζια στην ίδια μασχάλη”.
- Πώς δημιουργείται λοιπόν ένα κοστούμι; Πώς ξεκινάει η διαδικασία της δουλειάς σας; Φτάνει στα χέρια σας πρώτα το θεατρικό κείμενο, ψάχνετε ιστορικά στοιχεία;
Το πρώτο στάδιο είναι να μελετήσω το θεατρικό κείμενο από ιστορική, κοινωνιολογική, γεωγραφική σκοπιά και να επικοινωνήσω με το σκηνοθέτη και την υπόλοιπη ομάδα για να διαµορφώσουµε το όραμα και να ανταλλάξουμε ιδέες για την παράσταση. Στη συνέχεια προχωράω στο σχεδιασμό των κοστουμιών, αντλώντας έμπνευση από τη μόδα, την κουλτούρα, την τέχνη, τη μουσική, την ιστορία της εκάστοτε εποχής, και στην υλοποίησή τους, επιλέγοντας χρώματα, υφάσματα, υλικά κλπ... σύμφωνα με τις ανάγκες και το μπάτζετ της κάθε παραγωγής.
- Ποια θεατρικά κείμενα είναι αυτά που σας δυσκολεύουν περισσότερο ή αυτά που σας γοητεύουν; Τα τραγικά έργα; Τα κλασικά; Το αρχαίο δράμα;
Ολα τα θεατρικά κείμενα -κλασικά και σύγχρονα- μπορούν να αποτελέσουν πρόκληση για εμένα, καθώς σε όλους τους χαρακτήρες και τις ιστορικές περιόδους υπάρχει ενδυματολογικό ενδιαφέρον. Οµως με αγγίζουν περισσότερο τα κλασικά έργα με δραματικούς ρόλους. Για παράδειγμα, στα έργα του Φ.Γ. Λόρκα με γοητεύει η αισθητική του σουρεαλιστικού λυρισμού, σε συνδυασμό με την ανδαλουσιανή κουλτούρα. Ομολογώ όμως ότι η ενδυματολογική προσέγγιση σε ρόλους με έντονα και υπερβολικά χαρακτηριστικά είναι συχνά ευκολότερη, σε σύγκριση με πιο διακριτικούς και εσωστρεφείς ρόλους.
- Αυτό τον καιρό είστε σε ένα πρότζεκτ της Λυρικής Σκηνής μαζί με την Πατρίσια Απέργη. Πείτε μας περισσότερα πράγματα για αυτό.
Οι “36 Ελληνικοί χοροί για ορχήστρα” αποτελούν τη βάση για τη νέα συνεργασία του Μπαλέτου της Λυρικής με τη διακεκριμένη χορογράφο Πατρίσια Απέργη. Η “Εθνική Ενηλικίωση” είναι μια παράσταση χορού πάνω σε μουσική Νίκου Σκαλκώτα, η οποία αποτελεί το πρώτο μέρος της σπονδυλωτής παράστασης όπερας και χορού “Δέσπω του Καρρέρ και Ελληνικοί Χοροί του Σκαλκώτα” με την οποία η Εθνική Λυρική Σκηνή γιορτάζει την επέτειο της Επανάστασης του 1821. Τα κοστούμια τα συνυπογράφω με την Πατρίσια Απέργη, το σκηνικό ανέλαβε ο Δημήτρης Νασιάκος, τους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος, χορευτές είναι τα μέλη του μπαλέτου της ΕΛΣ. Είναι μεγάλη μου χαρά να συνεργάζομαι με τους συγκεκριμένους διακεκριμένους Ελληνες καλλιτέχνες, με την ορχήστρα και το μπαλέτο της ΕΛΣ, με αφορμή αυτό το ιστορικό γεγονός. Η παράσταση αναμένεται να προβληθεί στο κανάλι της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, GNO TV, στις αρχές Μαΐου.
- Ποια είναι τα πράγματα εκείνα τα πιο σημαντικά, τα οποία σας δίδαξε η συνεργασία σας με τους σκηνοθέτες ή τους ηθοποιούς;
Μου έχει διδάξει την αφοσίωση, την καλλιτεχνική ελευθερία και τη βαθιά πίστη στις ανθρώπινες αξίες. Θα κλείσω με ένα απόφθεγμα του Οσκαρ Ουάιλντ: “Θεωρώ το θέατρο τη μεγαλύτερη τέχνη όλων, τον πιο άμεσο τρόπο με τον οποίο ένας άνθρωπος μπορεί να μοιραστεί με κάποιον άλλον την αίσθηση του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος”.
Βιογραφικά στοιχεία της Ειρήνης Γεωργακίλα
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καλαμάτα. Σπουδές: Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Fashion Design And Construction στην Pansik Scuola Di Moda, Theatre Costume Design And Construction στο Central Saint Martins - University Of The Arts London, Σκηνογραφία - Ενδυματολογία στο Εθνικό Θέατρο Ελλάδος, πρακτική εργασία στο Εθνικό Θέατρο Ελλάδος στο Τμήμα Κατασκευής και Υλοποίησης Κοστουμιών για τις τρέχουσες παραστάσεις (2016 - 2017).
Παραστάσεις: Ως βοηθός ενδυματολόγου: “Top girls” Κάρυλ Τσέρτσιλ (σκηνοθεσία Αλέξης Ρίγλης) Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου 2016. “Αλκηστη” Ευριπίδη (Κατερίνα Ευαγγελάτου) Εθνικό Θέατρο Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου 2017. “Λυσσασµένη γάτα” Tenessee Williams (Νικορέστης Χανιωτάκης) Θέατρο “Θησείον” 2017. “Η γυναίκα με τα μαύρα” Susan Hill (Νικορέστης Χανιωτάκης), Θέατρο “Κάτια Δανδουλάκη” 2017. “Τα παραμύθια του Αντερσεν” (Γιώργος Νανούρης) Μέγαρο Μουσικής 2017. “Σαλώμη” Οσκαρ Ουάιλντ (Λίλλυ Μελεµέ) Θέατρο “Αλφα” 2018. “Ζ” (Κατερίνα Ευαγγελάτου) Εθνική Λυρική Σκηνή 2018. “Η κωμωδία των παρεξηγήσεων” W. Shakespeare (Κατερίνα Ευαγγελάτου) Θέατρο Βασιλάκου 2018. “Ο ήχος του όπλου” Λούλας Αναγνωστάκη (Μάνος Καρατζογιάννης) Θέατρο Σταθμός 2018. “Το δείπνο” Herman Koch (Λίλλυ Μελεμέ) Σύγχρονο Θέατρο 2018. “Βόυτσεκ” Γκέοργκ Μπύχνερ (Κατερίνα Ευαγγελάτου) Δημοτικό Θέατρο Πειραιά 2019. “Κατάδικος” Κωνσταντίνου Θεοτόκη (Βασίλης Μαυρογεωργίου) ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης 2019. “Ορέστεια”, “Χοηφόροι” Αισχύλου (Λίλλυ Μελεµέ) Εθνικό Θέατρο, Φεστιβάλ Αθηνών - Επιδαύρου 2019. “Αµλετ” (Κατερίνα Ευαγγελάτου) Αμφιθέατρο Σπύρου Ευαγγελάτου 2019. “Το τρίτο στεφάνι” Κ. Ταχτσή (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) Θέατρο Παλλάς 2020.
Ως ενδυματολόγος: “Το θαύμα της Αννυ Σάλιβαν” W. Gibson (Νικαίτη Κοντούρη) Θέατρο Μεταξουργείο 2019. “Η δημιουργία των Ολυμπιακών Αγώνων” (Πάρης Μαντόπουλος) Θέατρο Skrow 2019. “Γράµµατα από τον Αη Βασίλη” (Πάρης Μαντόπουλος) Θέατρο Skrow 2019. “Μάρτυρες των Αθηνών” (Μάνος Καρατζογιάννης) “Σταθµός” Θέατρο 2020. “Ο επιθεωρητής” Ν. Γκόγκολ (Κώστας Φιλίππογλου) Θέατρο “Αλφα” 2020. “Καλιφόρνια ντρίμιν” Βασίλης Κατσικονούρης (Λευτέρης Πλασκοβίτης) ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων 2020. “Οι χοροί του Σκαλκώτα - Εθνική Ενηλικίωση” 2021 (Χορογραφία: Πατρίσια Απέργη).
Ειδικές κατασκευές κοστουμιών: “Χριστούγεννα στο Μουσείο Γουλανδρή” (Ομάδα Τέχνης Πάροδος), Μουσείο Γουλανδρή 2017. “Μεταμορφώσεις” του Οβίδιου (C For Circus) Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2019.
