Μέσα από τη ματιά του Λάζαρου, ενός γάτου που κινείται ελεύθερα σε μια αυλή, ξετυλίγει με νοσταλγία, χιούμορ και συγκίνηση τις ιστορίες των ανθρώπων που έζησαν εκεί. Ενα έργο που μας καλεί να αναστοχαστούμε, να θυμηθούμε και, κυρίως, να εκτιμήσουμε τις απλές, καθημερινές στιγμές που συνθέτουν τη ζωή μας.

Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σκάλα Λακωνίας και με καταγωγή από τον Κότρωνα, ο Παναγιώτης Καραμούζης αποφοίτησε με άριστα από το Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Κρήτης και εργάζεται ως δάσκαλος στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Σκάλας. Παράλληλα με το εκπαιδευτικό του έργο, έχει αφιερωθεί στη συγγραφή ποιημάτων, δοκιμίων, διηγημάτων και μυθιστορημάτων. Η συγγραφική του πορεία τον έχει οδηγήσει σε 64 βραβεύσεις, ενώ με τους μαθητές του έχει κατακτήσει 47 βραβεία σε πανελλήνιους διαγωνισμούς γραπτού λόγου. Ο Παναγιώτης Καραμούζης, έχει κερδίσει την εκτίμηση των αναγνωστών και της κριτικής με τα έργα του, αποδεικνύοντας πως η λογοτεχνία μπορεί να συνδυάσει τη φαντασία με την πραγματικότητα, την παιδεία με την τέχνη. Η ρητορική του τέχνη και το ενδιαφέρον του για την παιδεία και τις κοινωνικές αξίες τον έχουν καταστήσει έναν αγαπητό δάσκαλο και ένα ενεργό μέλος της τοπικής κοινωνίας. Ως κριτής σε πανελλήνιους διαγωνισμούς, ο ίδιος έχει συμβάλει στην εξέλιξη της ελληνικής λογοτεχνίας και έχει οργανώσει εκδηλώσεις που προάγουν τον πολιτισμό και την κοινωνική ευαισθησία.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Διαγωνισμός με δώρο βιβλία!!

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου 

Τι σας ενέπνευσε να γράψετε αυτό το βιβλίο;

Η νοσταλγία για τα χρόνια της παιδικής μου ηλικίας και οι αναμνήσεις μιας πιο αγνής, πιο ανέμελης εποχής στην Αθήνα και συγκεκριμένα στον Βύρωνα, αποτέλεσαν το έναυσμα να υπενθυμίσω σε συνομήλικους και να γνωρίσω στους νεότερους πτυχές της ζωής στην αυλή, όπως τη ζήσαμε τότε. Εκείνα τα χρόνια ήταν τα ομορφότερα της ζωής μου.

Ο αφηγητής της ιστορίας είναι ένας γάτος, ο Λάζαρος. Πώς προέκυψε αυτή η επιλογή;

Ο γάτος ήταν η έμπνευσή μου. Ξεκινά από την αγάπη μου για τις γάτες, αλλά ήταν και ένα αφηγηματικό εύρημα που κάνει πιο ζωντανή και ίσως πιο πρωτότυπη την αφήγηση. Δεν ήθελα έναν άνθρωπο να εξιστορεί το παρελθόν, αλλά κάποιον πιο απρόσμενο! Έτσι ο γάτος έγινε ο οδηγός μου, καθώς μπορεί να πηγαίνει παντού, να παρατηρεί τα πάντα και με χιούμορ να αφηγείται όλες τις καταστάσεις. Επιπλέον δίνει και μια αίσθηση παιδικότητας, μιας και όλοι μας κρύβουμε ένα παιδί μέσα μας όσο κι αν περνούν τα χρόνια.

Το βιβλίο περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. Πόσο κοντά είναι η αφήγηση στις δικές σας αναμνήσεις;

Η αφήγηση είναι πολύ κοντά στις προσωπικές μου μνήμες. Κινείται σε έντονα αυτοβιογραφικά μονοπάτια, με ελάχιστες φανταστικές προσθήκες, απαραίτητες για τις ανάγκες της ροής. Ουσιαστικά πρόκειται για μια εξομολόγηση ζωής.

Πώς αποτυπώνεται η καθημερινότητα της δεκαετίας του 1970 μέσα από τις ιστορίες της αυλής;

Η αυλή ήταν το κέντρο της κοινωνικής ζωής στις πόλεις τη δεκαετία του ’70. Εκεί ενσαρκωνόταν η κοινωνική συμβίωση των ανθρώπων, ο αγώνας της επιβίωσης, η ανιδιοτελής αγάπη, το νοιάξιμο για τον συνάνθρωπο∙ ακόμα και οι διαφωνίες και αντιπαραθέσεις άφηναν μια γλυκιά επίγευση. Ηταν πιο αγνές εποχές.

Η νοσταλγία είναι κυρίαρχο στοιχείο του βιβλίου. Πιστεύετε ότι το παρελθόν έχει κάτι πολύτιμο να μας διδάξει για το παρόν;

Πιστεύω ότι το παρελθόν είναι οδοδείκτης για το παρόν και το μέλλον. Συγκεκριμένα, τα βιώματα της παιδικής ηλικίας παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συνέχεια της ζωής ενός ανθρώπου. Ο τρόπος που μεγάλωσε, η γειτονιά που μεγάλωσε, οι άνθρωποι που συναναστράφηκε, οι συνθήκες ζωής είναι οι ρίζες του, είναι τα θεμέλια της ζωής του. Επομένως, είτε ως νοσταλγία είτε ως μάθημα ζωής το παρελθόν πάντα διδάσκει για ένα καλύτερο παρόν.

Εχετε λάβει πάνω από 60 βραβεύσεις. Πώς επηρεάζουν τη συγγραφική σας πορεία  αυτές οι διακρίσεις;

Οι διακρίσεις λειτουργούν ενθαρρυντικά. Δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά προσφέρουν ηθική ικανοποίηση και επιβεβαίωση ότι το έργο μου φτάνει στους ανθρώπους. Είναι κινητήριος δύναμη για να συνεχίσω να γράφω και να επικοινωνώ το συναίσθημά μου.

Πώς επηρεάζουν τα παιδιά και οι μαθητές σας τη συγγραφική σας σκέψη;

Τα παιδιά και η συναναστροφή μαζί τους, λόγω της εκπαιδευτικής μου ιδιότητας, δεν με επηρεάζουν απλώς, αλλά είναι η πηγή έμπνευσης για μένα. Οταν γράφω παιδικά βιβλία, έχω στο μυαλό μου «τα παιδιά μου», τους μαθητές μου, και ανυπομονώ να ακούσω τη γνώμη τους, να αξιοποιήσουμε τα βιβλία μου διδακτικά, να επινοήσουμε παιχνίδια σκέψης μέσα απ᾽ αυτά, να τα κάνω να αγαπήσουν το βιβλίο.

Εχετε συμμετάσχει σε ημερίδα για τον εκφοβισμό. Πιστεύετε ότι η διδασκαλία αξιών όπως η ενσυναίσθηση και η συνεργασία, μπορεί να συμβάλει στη μείωση του εκφοβισμού στο σχολείο;

Αυτές οι αξίες είναι αυτές που προβάλλω μέσα απ᾽ τα βιβλία μου. Όλα στοχεύουν στην ανάδειξη  της ενσυναίσθησης και της συνεργασίας, της υποστήριξης και της αποδοχής της διαφορετικότητας. Ως εκπαιδευτικός αισθάνομαι χρέος να εμφυσήσω αυτές τις αξίες στα παιδιά και ποιο θα ήταν καταλληλότερο μέσο από ένα βιβλίο με τέτοια μηνύματα;

Θεωρείτε ότι τα social media και η ψηφιακή επικοινωνία έχουν αλλάξει τον τρόπο έκφρασης των παιδιών στον γραπτό λόγο;

Σίγουρα έχουν επηρεάσει τον τρόπο έκφρασης των παιδιών. Αυτό, όμως, που με θλίβει περισσότερο είναι ότι έχουν στερηθεί το να φτιάχνουν εικόνες με τη φαντασία τους. Αυτές τους προσφέρονται έτοιμες και δεν προσπαθούν να φτιάξουν κόσμους φανταστικούς, ιδανικούς για να ταξιδεύει το παιδικό μυαλό και η φαντασία τους. Σαν να τους κλέβει κάποιος τη σκέψη...

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν εκπαιδευτικό σήμερα, όταν τα παιδιά έχουν τόσο έντονη αλληλεπίδραση με τις οθόνες;

Η μεγαλύτερη πρόκληση του εκπαιδευτικού είναι να πείσει τα παιδιά να περιορίσουν την ενασχόλησή τους μ᾽ αυτά, να τους μάθει να τα βλέπουν ως εργαλεία μάθησης και να τους δώσει το εναλλακτικό μέσο σκέψης και ψυχαγωγίας, το βιβλίο. Δεν μπορείς να το επιβάλλεις, πρέπει να τους μάθεις να το επιζητούν εκείνα και να το αγαπούν. Δύσκολο εγχείρημα, γιατί ο ανταγωνιστής του, η οθόνη, είναι πανίσχυρος. Αξίζει όμως, να προσπαθήσουμε με πάθος.

Πού μπορεί κάποιος να βρει το βιβλίο σας και πώς μπορεί να επικοινωνήσει μαζί σας;

Το βιβλίο «Βύρωνας, οδός Νέας Ελβετίας, Αριθμός;» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ενΤΥΠΩΣΗ και είναι διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία.