Κυριακή, 17 Απριλίου 2016 07:48

H ηθοποιός Γιούλη Ζήκου στην "Ε": «Ταυτίζομαι επικίνδυνα με τους ρόλους που υποδύομαι»

Γράφτηκε από την

 

«Εγώ, η Μάρθα Φρόυντ»: Μια παράσταση για τον έρωτα, την ψυχανάλυση, τη γυναικεία σεξουαλικότητα, την τρέλα και το θάνατο, φέρνει τη γνωστή ηθοποιό Γιούλη Ζήκου αντιμέτωπη μ' ένα σωρό σημαντικές προκλήσεις. Οχι μόνο του θεάτρου, αλλά και της ψυχανάλυσης, του φεμινιστικού κινήματος, της σύγχρονης κοινωνίας...

Η ίδια έχει κάνει και τη θεατρική διασκευή από το ομώνυμο βιβλίο της κλινικής ψυχολόγου Φ. Τσαλίκογλου. Πρόκειται για ένα φανταστικό κείμενο, το οποίο συμπληρώνει με τέχνη τα κενά της γνώσης μας γύρω από την πραγματική προσωπικότητα και τη ζωή της Μάρθας Φρόυντ. Η Γιούλη Ζήκου υπογράφει επίσης τη σκηνοθεσία της παράστασης, η οποία παρουσιάζεται στο θέατρο «Τέσσερις Εποχές - Γιάννης Μόρτζος» για μία μόνο εβδομάδα ακόμη, έως την ερχόμενη Κυριακή 24 Απριλίου. Λίγο πριν πέσει η αυλαία, η πρωταγωνίστρια μιλά στην "Ε" γι' αυτές τις βαθιές της καταδύσεις στον γυναικείο ψυχισμό - οι οποίες όπως φαίνεται θα συνεχιστούν, και σύντομα: Ο ρόλος της Ελενας Βενιζέλου θα είναι για τη Γιούλη Ζήκου η 3η κατά σειρά ενσάρκωση υπαρκτών γυναικείων προσώπων, από την οικογένεια σημαντικών ανδρών...

- Ενσαρκώνετε στη σκηνή τη Μάρθα Φρόυντ, τη σύζυγο του Ζίγκμουντ Φρόυντ, για την οποία δεν γνωρίζουμε πολλά. Τι σας τράβηξε αρχικά στο βιβλίο της Φωτεινής Τσαλίκογλου; 

«Διάβασα πριν χρόνια το μυθιστόρημα της Φωτεινής Τσαλίκογλου "Εγώ η Μάρθα Φρόυντ" και βρήκα πολύ ενδιαφέροντα και σύνθετο το ρόλο της Μάρθας Φρόυντ: ένα ρόλο δύσκολο, πρόκληση για όλες τις γυναίκες ηθοποιούς που θα επιχειρούσαν να την υποδυθούν. Επίσης, οι γνώσεις που θα αποκτούσαν οι θεατές, σχετικά με το σημαντικό κεφάλαιο της ψυχανάλυσης που αποτελεί ο Φρόυντ, ταυτίζονταν άρρηκτα με το στόχο τον οποίο έχω θέσει εγώ απέναντι στο κοινό: Να θωρακιζόμαστε κι εγώ και οι θεατές, να εξελισσόμαστε και να ωριμάζουμε παρέα, προχωρώντας μαζί χέρι με χέρι, μέσα από τη γνώση και τους κραδασμούς των συναισθημάτων που προσφέρει η θεατρική μαγεία». 

- Σας ενδιαφέρει γενικότερα η επιστήμη της ψυχολογίας, και μάλιστα σε σχέση με την τέχνη του θεάτρου;

«Η υποκριτική και όλο το σύστημα του Στανισλάβσκι βασίζεται στην ψυχολογία. Εχω τελειώσει Θεατρολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και έκανα το διδακτορικό μου στη Δραματοθεραπεία. Η επιστήμη της ψυχολογίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τέχνη του θεάτρου».

- H παράσταση είναι σχεδόν... one woman show - καθώς πρωταγωνιστείτε, ενώ έχετε κάνει επίσης τη θεατρική διασκευή και τη σκηνοθεσία. Τι ανακαλύψατε σ' αυτόν τον στενό εναγκαλισμό με την ηρωίδα σας;

«Ανέθεσα τη συγγραφή του θεατρικού κειμένου σε αξιόλογους θεατρικούς συγγραφείς, όμως αντιμετώπισαν δυσκολίες με τα διαλογικά μέρη και κατέληγαν στη συγγραφή ενός θεατρικού μονόλογου, οπότε αποφάσισα να αναλάβω η ίδια το κομμάτι της συγγραφής, το οποίο μου πήρε 4 ολόκληρα χρόνια. Βέβαια η Μάρθα της Φωτεινής Τσαλίκογλου είναι μια γυναίκα η οποία σπάει τη σιωπή της, αλλά μιλάει μόνο στους αναγνώστες του βιβλίου και ποτέ στον ίδιο τον Φρόυντ. Η δική μου Μάρθα πεθαίνει 12 χρόνια μετά τον  Φρόυντ, επιστρέφει στη ζωή καλεί και τον Φρόυντ, και διευθετεί όλα τα θέματα που έχουν μείνει ανοιχτά από τον συζυγικό τους βίο. Ξαπλώνει για πρώτη φορά στο ντιβάνι του Φρόυντ και του μιλά για τα όνειρα και τις απαγορευμένες σκέψεις που δεν τόλμησε να του εκμυστηρευτεί στη διάρκεια της συζυγικής τους ζωής. Την ψυχαναλύει επί σκηνής για πρώτη φορά, η ίδια ψυχαναλύει τον Φρόυντ, κι έτσι δίνεται η ευκαιρία να ψυχαναλυθεί και ο θεατής. 

Ενώ έγραφα το έργο, έχτιζα τις σκηνές, τις εικόνες. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν στη σκηνοθεσία μου και οι επιρροές που έχω από τον κινηματογράφο, την όπερα και τα εικαστικά. 

Την έχω αγαπήσει πολύ τη Μάρθα, τόσο βαθιά, έτσι όπως αγαπώ όλες τις γυναίκες που έχουν υποφέρει, που έχουν καταπιεστεί, που δεν τόλμησαν ποτέ στη ζωή τους να μιλήσουν γιατί δεν τους το ζήτησε κανείς, γιατί δεν υπήρχε κάποιος να τις ακούσει. 

Οι θεατές όπως κι εγώ συναντούμε και αναγνωρίζουμε δικά μας κομμάτια μέσα από τη ζωή της Μάρθας, τόσο στα διαλογικά μέρη όσο και στις σκηνές των ονείρων. Είναι μαγεία για μένα κάθε βράδυ, μέσα από τη Μάρθα, να επικοινωνώ με τον ίδιο μου τον εαυτό αλλά και με τους θεατές. Νιώθω μια πληρότητα, μια ικανοποίηση όταν οι θεατές βλέπουν την παράσταση δυο-τρεις και τέσσερις φορές, και αποκτούν μια οικεία σχέση με την ψυχανάλυση».

- Ο προηγούμενος θεατρικός σας ρόλος ήταν επίσης απαιτητικός: Η ηλικιωμένη μητέρα του γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, η οποία διαδραμάτισε τραγικό ρόλο στη ζωή του. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; 

«Υπήρξε για μένα ακόμα ένας δύσκολος και σύνθετος ρόλος-πρόκληση η μητέρα του Χαλεπά. Δυστυχώς για μένα, ταυτίζομαι σε επικίνδυνο βαθμό με τους ρόλους που υποδύομαι. Να σκεφτείτε ότι όταν έπαιζα την μάνα του Χαλεπά πήγαινα σε καθημερινή βάση φαγητό στο θέατρο για τον ηθοποιό που έπαιζε το ρόλο του Χαλεπά. Οι φίλοι μου παρατηρούσαν ότι και στη ζωή μου αποκτούσα τα χαρακτηριστικά μιας μεγάλης γυναίκας και στο πρόσωπό μου ήταν εμφανή τα σημάδια της κόπωσης... Το ίδιο και με τη Μάρθα Φρόυντ: Παρατηρώ ότι κουβαλάω δικά της κομμάτια μέσα στην καθημερινότητά μου. Θα φροντίσω σε μια επόμενη παράσταση να υποδυθώ μια όμορφη νέα κοπέλα ώστε να γυρίσω πίσω την ηλικία μου και να ομορφύνω! Αστειεύομαι... 

Το περιστατικό όπου μια γυναίκα θεατής κατά τη διάρκεια της παράστασης για το Χαλεπά ανέβηκε στη σκηνή  και με γρονθοκόπησε, έμεινε ανεξίτηλο στη μνήμη μου. Ποτέ στην ιστορία του θεάτρου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, δεν συνέβη παρόμοιο γεγονός! Το σοκ ήταν μεγάλο... Οι μηχανισμοί της αντίδρασης δεν λειτούργησαν. Ευτυχώς τα αντανακλαστικά του τεχνικού της παράστασης λειτούργησαν στο έπακρον και ανέβηκε στη σκηνή, της έπιασε τα χέρια και την ταρακουνούσε, φωνάζοντάς της: «Κυρία μου ηρεμήστε. Ρόλος είναι! Ηθοποιός είναι...» Εκείνη, αφού συνήλθε, κλαίγοντας ζήτησε από τους θεατές να τη συγχωρήσουν - και αφού ο τεχνικός την απομάκρυνε από τη σκηνή, επέμενε να με δει να μου ζητήσει συγγνώμη, κάτι που μετά το τέλος της παράστασης έγινε και το συμβάν θεωρήθηκε λήξαν. Της άνοιξα την αγκαλιά μου, έκλαψε στον ώμο μου, τη συγχώρησα, όμως τις επόμενες ημέρες τίποτα δεν ήταν ίδιο πια για μένα επάνω στη σκηνή. Μετά από ένα αρκετά μεγάλο διάστημα κατάφερα να ξεπεράσω τις φοβίες και τον πανικό που με ταλάνιζαν».

- Η καλλιτεχνική σας στέγη είναι το «Θέατρο 4 Εποχές» του Γιάννη Μόρτζου, το οποίο πρόσφατα... μεταστεγάστηκε σε ένα νεοκλασικό της πλατείας Αμερικής. Θέλετε να μας ξεναγήσετε λίγο στη φιλοσοφία του;

«Είναι ένα νεοκλασικό κτήριο του 1930, το αρχοντικό των Στρέφηδων, όπου έχουμε προβάλει όλα τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της εποχής του κι έχουμε στόχο να προσφέρουμε στους θεατές μας ποιοτική φιλοξενία. Το "Θέατρο Τέσσερις Εποχές - Γιάννης Μόρτζος" είναι ένα θέατρο που στοχεύει σε παραστάσεις οι οποίες σέβονται το θεατρικό κοινό, το εξελίσσουν - και δεν κάνει ιδεολογικές και ποιοτικές εκπτώσεις». 

- Εκτός από την τέχνη, ασχολείστε ενεργά και με τον εθελοντισμό, με την προσφορά στον συνάνθρωπο. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η στάση ζωής και πώς σχολιάζετε τη σημερινή κατάσταση με τους πρόσφυγες;

«Τη συγκεκριμένη στάση ζωής την έχω κληρονομήσει από τους γονείς μου, έχει περάσει στα κύτταρά μου από παιδί κι έχει γίνει τρόπος ζωής για μένα. Πονάω βαθιά όταν βλέπω τους συνανθρώπους μου να υποφέρουν, πρόσφυγες και μη, και θυμώνω με το ανύπαρκτο κράτος πρόνοιας». 

- Ποια είναι τα σχέδιά σας για το άμεσο μέλλον; Τι σας φέρνει καλλιτεχνικά η άνοιξη και το καλοκαίρι που ακολουθεί; 

«Θα υποδυθώ την Ελενα Σκυλίτση-Βενιζέλου στην παράσταση "Ελευθέριος Βενιζέλος: ο πολιτικός, ο άνθρωπος" που έγραψε ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος και σκηνοθετεί ο δάσκαλός μου Γιάννης Μόρτζος, ο οποίος ερμηνεύει και τον ομώνυμο ρόλο». 

 

Η Γιούλη Ζήκου είναι ηθοποιός - θεατρολόγος. Σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή Αθηνών και θεατρολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Πρωταγωνιστεί στο θέατρο αλλά και σε πολλές ποιοτικές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου και της τηλεόρασης. Εργάζεται ως ηθοποιός και σκηνοθέτρια στο θέατρο «Τέσσερις Εποχές - Γιάννης Μόρτζος» (Μοσχονησίων 36, πλατεία Αμερικής).

Εχει σκηνοθετήσει πάνω από 80 παραστάσεις και έχει βραβευτεί από το υπουργείο Παιδείας. Εργάστηκε ως καθηγήτρια στο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Γέρακα και σε δραματικές σχολές, καθώς επίσης ως δραματοθεραπεύτρια στις γυναικείες φυλακές Κορυδαλλού και στον ΟΚΑΝΑ. Ιδρυσε τη Θεατρική Ομάδα Δήμου Αλίμου. Εχει διδάξει θεατρικό παιχνίδι σε σχολεία, ενώ παραδίδει επίσης σεμινάρια σε ηθοποιούς αλλά και φιλολόγους.