Βρισκόμαστε στη Νέα Υόρκη του 1957 και την ημέρα αυτή η ζέστη είναι αφόρητη - κάτι που επιτείνει μια αίσθηση χαλαρότητας και βαρεμάρας η οποία μοιάζει να τονίζει το αυτονόητο: Ας επιβεβαιώσουν μια ώρα αρχύτερα την προφανή ενοχή του κατηγορούμενου, ώστε να γυρίσουν ο καθένας στις δουλειές του. Η ψηφοφορία ξεκινάει και όλα φαίνονται προδιαγεγραμμένα... ως τη στιγμή που ο ένορκος Νο 8 δίνει ψήφο αθωωτική.
Αυτή είναι περίπου η υπόθεση του κλασικού έργου επιχειρημάτων του Reginald Rose «12 Ενορκοι», το οποίο θα απολαύσουμε σε 4 παραστάσεις (σήμερα Τετάρτη και αύριο Πέμπτη, 7 μ.μ. και 9.30 μ.μ.) στο ΔΗΠΕΘΕΚ, στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Θεατρικοί Βηματισμοί» στην Καλαμάτα. Με την ευκαιρία αυτή, ζητήσαμε από τους βασικούς συντελεστές ένα δικό τους σχόλιο, για την τόσο επιτυχημένη τους παράσταση.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ
Σκηνοθέτρια
«Δώδεκα θυμωμένοι άντρες κλειδωμένοι σ' ένα μικρό δωμάτιο -ή αλλιώς, 12 ένορκοι με βάρος ευθύνης στα χέρια τους- αποφασίζουν για τη ζωή ενός κατηγορουμένου για φόνο. Οι 12 θα έρθουν αντιμέτωποι για ακόμη μια φορά με τη συνείδησή τους, σε ένα νέο δωμάτιο ενόρκων - και οι Καλαματιανοί θα τους παρακολουθήσουν σε απόσταση αναπνοής, ως ένορκοι κι αυτοί... Αναμένουμε την απόφαση!».
ΕΝΟΡΚΟΣ 1
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΟΥΤΑΦΤΣΗΣ
«12 ένορκοι καλούνται να συνεδριάσουν με σκοπό να αποφανθούν για την τύχη ενός παιδιού που κατηγορείται για το φόνο του πατέρα του. Αναπόφευκτα, κατά τη διάρκεια της συνύπαρξής τους στο δωμάτιο συνεδρίασης, εμπλέκονται σε ένα γαϊτανάκι συγκρούσεων - καθώς ο καθένας απ' αυτούς φέρει τις προσωπικές του πεποιθήσεις, τους φόβους και τα απωθημένα του. Ο ένορκος Νο 1 καλείται να οργανώσει την όλη διαδικασία και επιβάλλεται να δαμάσει τον εαυτό του...».
ΕΝΟΡΚΟΣ 2
ΧΑΡΗΣ ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ
«Πρόκειται για μια πολυεπίπεδη παράσταση, η οποία απευθύνεται εξίσου σε όλους τους θεατές, είτε είναι η πρώτη παράσταση που παρακολουθούν είτε είναι θεατρόφιλοι! Ο ρόλος που υποδύομαι είναι ενός τραπεζικού. Ενας άβουλος, χειραγωγημένος, δειλός άνθρωπος, έρμαιο των υπολοίπων... Είναι ένας χαρακτήρας που τον συναντάμε στην καθημερινότητά μας όλο και συχνότερα».
ΕΝΟΡΚΟΣ 3
ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΟΥΡΛΑΜΠΑΣ
«Πρόκειται για ένα έργο που γράφτηκε το 1957, αλλά νομίζεις ότι γράφτηκε την προηγούμενη εβδομάδα! Κι αυτό γιατί πραγματεύεται το δίκαιο, την αλήθεια, το ψέμα, την αντικειμενικότητα, την υποκειμενικότητα, τις προκαταλήψεις, τις συγκρουσιακές σχέσεις... Ζητήματα πανανθρώπινα και διαχρονικά».
ΕΝΟΡΚΟΣ 4
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ
«Είναι μια δυνατή ιστορία δικαίου. Οι δεύτερες ευκαιρίες, οι κοινωνικές ανισότητες, το διαφορετικό, ο ρατσισμός, η δημοκρατία, τα "κατηγορώ", οι σκεπτόμενοι άνθρωποι, οι προσωπικές μας προκαταλήψεις, οι λογικές, οι αντιπαραθέσεις, οι επιθέσεις... Και από την άλλη πλευρά οι συντελεστές όλοι: σκηνοθεσία - φωτισμοί - μουσική - σκηνικά - κοστούμια - κινησιολογία και 12 δυνατές ερμηνείες είναι που καθιστούν αυτή την υπέροχη παράσταση "talk of the town". Προσωπικά ως ορθολογιστής ένορκος Νο 4 αισθάνομαι υπέροχα που ζω αυτή τη συγκυρία!».
ΕΝΟΡΚΟΣ 5
ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΟΥΜΟΥΛΟΣ
«Ο ένορκος Νο 5 είναι ένας σκληραγωγημένος άνδρας κι ένα ευαίσθητο παιδί. Εχει μεγαλώσει δύσκολα, έχει κερδίσει τη ζωή που ζει, έχει ψηθεί από τους άγραφους νόμους της - και τώρα έρχεται αντιμέτωπος με τη συνείδησή του...»
ΕΝΟΡΚΟΣ 6
ΜΑΝΩΛΗΣ ΙΩΝΑΣ
«Είμαι απλά ένας εργάτης, δεν είμαι συνηθισμένος να κάνω υποθέσεις. Σήμερα όμως πρέπει να κάνω μία! Και μάλιστα μια υπόθεση που θα οδηγήσει έναν άνθρωπο στο θάνατο ή θα του χαρίσει τη ζωή. Ζω με ήθος, αξίες, σεβασμό και ντομπροσύνη. Σήμερα, θα αποφασίσω έτσι».
ΕΝΟΡΚΟΣ 7
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΕΡΡΟΣ
«Το όνομά μου είναι Τζον Σμιθ. Γεννήθηκα στη Νέα Υόρκη το 1927 και είμαι ένας από τους καλύτερους πωλητές της εταιρείας "Σμιθ εντ Σέιλ". Λατρεύω το μπέιζμπολ, μόνο όταν παίζουν οι Yankees! Proud to be an American!».
ΕΝΟΡΚΟΣ 8
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
Ενας άνθρωπος... μια ιδέα... είναι μερικές φορές αρκετά για να πάρει φωτιά ο κόσμος. Να τινάξει την προκατάληψη, τη μισαλλοδοξία και ό,τι τον βαραίνει... Θάρρος θέλει!»
ΕΝΟΡΚΟΣ 9
ΤΡΥΦΩΝ ΚΑΡΑΤΖΑΣ
«Οι προσωπικές προκαταλήψεις του καθενός εξ αυτών των ανδρών αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια, με αποτέλεσμα οι δυνατές συγκρούσεις που δημιουργούνται να κάνουν τους θεατές σχεδόν να θέλουν να συμμετάσχουν στη διαδικασία της καταδίκης ή της αθώωσης ενός παιδιού. Ο ρόλος-άνθρωπος που υποδύομαι δίνει την ευκαιρία σε έναν ηθοποιό να νιώσει θεατρική ομορφιά, αγαλλίαση - και κατά κάποιον τρόπο λύτρωση μέσα από την τέχνη του θεάτρου».
ΕΝΟΡΚΟΣ 10
ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Εγώ κάνω το νούμερο 10, τον ρατσιστή. Οι άνθρωποι στο έργο δεν έχουν ονόματα. Η επιτυχία του έργου, του ρόλου και των χαρακτήρων είναι ότι μέσα απ’ τη συζήτηση αλλάζουν όλα... Αυτό είναι το "μήνυμα", αυτό είναι το μεγαλείο: ότι όλα αλλάζουν σ' αυτή τη ζωή, ότι πρέπει να είμαστε ανοιχτοί στα ακούσματα, στις θεωρίες, στις ματιές. Πρέπει να είμαστε ανοιχτοί ως προσωπικότητες. Η ομορφιά της ζωής βρίσκεται στο να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε και να οσμιζόμαστε τη διαφορετικότητα».
[Από συνέντευξη στην "Ε" και στη Γ. Σαρδέλη στις 10/5]
ΕΝΟΡΚΟΣ 11
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΛΙΑΝΟΣ
«Οι "12 Ενορκοι'' θίγουν όλα τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν μια σύγχρονη κοινωνία... Η δε λιτή και με συναίσθημα σκηνοθεσία αγγίζει τον θεατή. Τον ένορκο 11 που ερμηνεύω, τον απασχολεί πολύ η στάση του πολίτη στη δημοκρατία, που πρέπει να είναι η ευθύνη, η υπευθυνότητα. Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης για την απόφαση, πάντως, φωτίζονται όλες οι σχέσεις του σημερινού κόσμου».
ΕΝΟΡΚΟΣ 12
ΑΠΟΛΛΩΝ ΜΠΟΛΛΑΣ
«Ολοι έχουμε δικαίωμα σε μια δεύτερη ευκαιρία, αυτό μας διδάσκει το έργο. Το τεκμήριο της αθωότητας είναι ξεκάθαρο: η αδυναμία του κατηγορουμένου ν’ αποδείξει την αθωότητά του, σε καμία περίπτωση δε δίνει το δικαίωμα στο δικαστήριο να τον καταδικάσει και δε σημαίνει ότι είναι ένοχος για κάποιο έγκλημα. Χαίρομαι πολύ που η Καλαμάτα θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει αυτή τη δουλειά η οποία έγινε με αγάπη, σεβασμό... αγάπη και πάλι αγάπη».
ΦΥΛΑΚΑΣ
ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ
«Εχει ζέστη... Αυτοί κλειδωμένοι εκεί μέσα... Εγώ διαβάζω την εφημερίδα μου και περιμένω. Ακούω φωνές. Νόμος και τάξη. Πρέπει να υπάρξει ομοφωνία...».
