Ολες οι πόλεις έχουν κοινά γνωρίσματα. Δρόμους, πλατείες, φως, νερό, τηλέφωνο, τώρα πια Ιντερνετ, υπηρεσίες, ανθρώπους που ζουν ο ένας δίπλα στον άλλο, αυτοκίνητα. Οσο διαφορετικές και να ‘ναι, τα κοινά αγαθά προσφέρονται σε όλους, μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες. Μπορεί αυτά που σου παρέχουν να είναι καλύτερα ή χειρότερα σε σύγκριση με κάποιες άλλες. Είναι φυσικό να γίνονται συγκρίσεις και είναι σύνηθες να ακούς ότι η τάδε πόλη είναι καλύτερη, αν μπορούσα θα πήγαινα να ζήσω εκεί κ.λπ.
Μια πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός που έχει υποχρεώσεις απέναντι στους πολίτες της. Μπορεί αυτό να φαντάζει οξύμωρο διότι η πόλη είναι οι πολίτες που την απαρτίζουν ως σύνολο, αλλά τελικά επειδή αυτό το σύνολο δρα σαν αυτόνομος οργανισμός, αρκετές φορές δεν λειτουργεί με γνώμονα το κοινό καλό και την προσπάθεια ευημερίας των μερών που το αποτελούν.
Η πόλη πρέπει να τους κάνει να νιώθουν ότι το να ζουν μέσα στα «τείχη» της, τους μετατρέπει εξ ορισμού σε συμμέτοχους στα τεκταινόμενα, τους κάνει κοινωνούς της αλήθειας για τα ζητήματα που ανακύπτουν, τους θέτει την υποχρέωση να πάρουν αποφάσεις για τις πιθανές αλλαγές που πρόκειται να δρομολογηθούν. Μια πόλη πρέπει να σχεδιάζει με όραμα για τα επόμενα χρόνια και να προσπαθεί να μην μετατραπεί σε συνάθροιση γερόντων. Είναι απαραίτητο να βρίσκει λύσεις ώστε να κρατήσει τους νέους ανθρώπους και να φέρει κι άλλους. Η εισροή νέων σε μια πόλη θα της δώσει φρεσκάδα, ομορφιά, δυναμικότητα, αλλά κυρίως θα δώσει σε όλους την αίσθηση της προοπτικής. Η εγκατάλειψη της υπαίθρου χώρας, αλλά ακόμα και οι μεταναστεύσεις που έχουμε ζήσει κατά καιρούς σε τούτο τον τόπο, οφείλονται ακριβώς και μόνο στην αίσθηση που αποκτά σιγά σιγά ο πληθυσμός ότι εκλείπει η προοπτική. Είναι κυριολεκτικά αυτό που λαϊκά λέγεται : «…δεν ξέρεις τι σου ξημερώνει αύριο».
Προοπτική είναι να ξέρεις ότι μπορείς βελτιώσεις της καθημερινότητά σου. Προοπτική είναι να έχεις δουλειά που δεν θα κινδυνεύεις να την χάσεις.
Προοπτική είναι να έχεις τη δυνατότητα να βγαίνεις απ’ την πόρτα σου και να μην αντικρίζεις τη δυστυχία να πλανιέται στον αέρα γύρω σου. Προοπτική, δηλαδή, είναι ο παράγοντας που κάνει τους ανθρώπους να δουλεύουν με όρεξη, να μην φοβούνται μπροστά στις δυσκολίες, να βλέπουν ότι τα πράγματα μπορούν να πάνε καλύτερα κι ότι μπορούν να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής τους.
Σε ποιον πέφτει το βάρος της ευθύνης να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για όλα τα παραπάνω, ώστε να δίνει στους πολίτες της το μεγάλο αγαθό που λέγεται προοπτική; Είναι ηλίου φαεινότερο: Ελεύθεροι πολίτες που ζουν σε κοινότητες σε μια ελεύθερη, δημοκρατική χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης εκλέγουν τα όργανα που τους εκπροσωπούν και τους δίνουν την εντολή να σχεδιάσουν και να φέρουν προτάσεις βελτίωσης της ποιότητας ζωής, σε βάθος χρόνου. Από τον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης μέχρι την κεντρική κυβέρνηση, οι εκλεγμένοι είναι εντελλόμενοι κι όχι ηγέτες -όπως πολλοί τους θεωρούν- έχουν δε την υποχρέωση από τους εντολείς τους, να προσπαθήσουν να υλοποιήσουν το όραμά τους (που πρότειναν προεκλογικά κι έγινε αποδεκτό) για τα επόμενα χρόνια, ώστε όταν παραδώσουν την διακυβέρνηση στους επόμενους, ο απολογισμός να είναι θετικός. Εχουν την υποχρέωση να ακούσουν τις απόψεις και τις ανησυχίες των πολιτών και να πορεύονται με γνώμονα τον ορθολογισμό και το κοινό συμφέρον. Πρέπει να χρησιμοποιούν την επιστημονική γνώση που είναι πια εύκολα προσβάσιμη, να προσκαλούν ειδικούς για κάθε θέμα, να βλέπουν τι συμβαίνει σε άλλες πόλεις ή χώρες που πρωτοπορούν και να συνθέτουν προτάσεις και λύσεις στοχεύοντας απαρέγκλιτα στην βελτίωση των συνθηκών ζωής.
Η εποχή των αυθεντιών έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους, πολίτες και εκπροσώπους τους. Το μοντέλο σύμφωνα με το οποίο έπιανε το τιμόνι μια φωτισμένη προσωπικότητα και οι υπόλοιποι εμπιστεύονταν τυφλά τις ικανότητες του και την κρίση του για να τους οδηγήσει παραπέρα, στις σημερινές συνθήκες δεν λειτουργεί. Είναι αναγκαιότητα η συνέργεια όλων, ώστε να γεννηθεί μια ανθρώπινη έλλογη δύναμη, που θα σπρώξει τα πράγματα προς το καλύτερο.
• Η ιδέα γι’ αυτό το κείμενο ήλθε από μια ανάρτηση της ψυχολόγου Ειρήνης Αγαπιδάκη στο Facebook
