Όταν ο Δημήτριος ο Πολιορκητής, ο διάσημος γιος του βασιλιά Αντίγονου, ο ελευθερωτής της Αθήνας, έστησε τον κοιτώνα του στον Παρθενώνα, δεν ακούστηκαν, όσο γνωρίζω, διαμαρτυρίες από τις αρμόδιες αρχές. Ακόμη και όταν άρχισε να δέχεται εκεί τις επισκέψεις της διάσημης «καλλιεργημένης και φιλομούσου», ηλικιωμένης κάπως, αλλά σφόδρα γοητευτικής και έμπειρης εταίρας-παλλακίδας του, της Λάμιας, οι αρχές της πόλης δεν χαρακτήρισαν την πράξη του σκανδαλώδη και ασεβή προς τη μεγάλη θεά του Ιερού Βράχου και τον ναό της. Απεναντίας, τίμησαν ιδιαίτερα τον Πολιορκητή αλλά και τη Λάμια ως Αφροδίτη. Δεν γνωρίζω αν υπήρξαν αντιδράσεις έστω από την τάξη των ελεύθερων πολιτών ή από τους λεγόμενους «πνευματικούς ταγούς» της εποχής ή τους πολιτικούς της ευνομούμενης και δημοκρατικής πολιτείας. Κανείς δεν τόλμησε, φαίνεται, να έρθει σε σύγκρουση με τον πανίσχυρο ηγεμόνα.
Από τότε έως σήμερα καμία προκλητική, ασεβής και σκανδαλώδης ενέργεια, ανάλογη εκείνης του Δημητρίου και της Λάμιας, δεν έλαβε χώρα στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, εκτός από βανδαλισμούς, ανατινάξεις και βίαιες αρπαγές γλυπτών από «φιλάρχαιους» Ευρωπαίους με άκυρα φιρμάνια. Οι μοναδικές αρχαιοπρεπείς φωτογραφίες του 1928 της Σουγιουτζόγλου, της πασίγνωστης Nelly’s, με τις γυμνές ή ημίγυμνες χορεύτριες Μόνα Πάεβα και Νικόλσκα ανάμεσα στους κίονες του Παρθενώνα και στο Ερέχθειο, σκανδάλισαν, είναι αλήθεια, το συντηρητικό και σεμνότυφο αθηναϊκό κοινό του Μεσοπολέμου ως γυναικεία γυμνά, όχι λόγω της χρήσης των λαμπρών μνημείων της Ακρόπολης ως αρχιτεκτονικού πλαισίου «αντάξιου» των ζωντανών αγαλματικών γυμνών. Άλλωστε, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της Nelly’s, υπήρχε έγκριση του Αλέξανδρου Φιλαδελφέα. Παρά τις όποιες αντιδράσεις, η Nelly’s έγινε τελικά επίσημη φωτογράφος του ελληνικού Δημοσίου, οι γυμνές λυγερόκορμες χορεύτριες, φωτογραφημένες ανάμεσα στις στιβαρές δωρικές κολόνες του Παρθενώνα ή μπροστά στις άκαμπτες Καρυάτιδες, έγιναν αφίσες στο περίπτερο του Ελληνικού Τουρισμού στο Παρίσι του 1936, ενώ «η διαφήμιση της χώρας στο εξωτερικό ως προορισμού άφησε εποχή».
Με τον ίδιο τρόπο λειτούργησε, νομίζω, και η φωτογράφιση οκτώ μοντέλων με μεταξωτές τουαλέτες μπροστά στο Ερέχθειο και στον Παρθενώνα το 1951, για λογαριασμό του οίκου Dior. Παρά τις αντιδράσεις για την εμπορική χρήση των μνημείων από οίκο μόδας, πολλαπλά ήταν και τα οφέλη για τη χώρα. Το ίδιο πολλαπλά είναι για τη χώρα και τα οφέλη της πρόσφατης φωτογράφισης του ίδιου αριθμού μοντέλων μπροστά στα ίδια ακριβώς μνημεία της Ακρόπολης από ταλαντούχους φωτογράφους, για λογαριασμό του οίκου Dior και πάλι.
Όσο για τη φωτογράφιση της επώνυμης τραγουδίστριας Jenifer Lopez το 2008 μπροστά στον Παρθενώνα μετά από έγκριση, νομίζω, του αρμόδιου υπουργού, αδυνατώ να κατανοήσω τα έντονα επικριτικά σχόλια που εκφράστηκαν τότε. Κάθε επισκέπτης του χώρου της Ακρόπολης, ανώνυμος ή επώνυμος, έχει πιστεύω το δικαίωμα να φωτογραφίζεται μπροστά στα μνημεία.
Είναι οπωσδήποτε άκρως σημαντικός και αναμφισβήτητος ο ρόλος της κλασικής αρχαιότητας στη διαμόρφωση του ελληνικού έθνους και στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους από την Επανάσταση του 1821 έως σήμερα και ταυτόχρονα στη δημιουργία έντονα «ιεροποιημένων» μνημειακών τοπίων όπως η Ακρόπολη, η οποία απαιτεί δικαιολογημένα απόλυτο σεβασμό και ιδιαίτερη ευαισθησία στον τρόπο με τον οποίο θα ενεργοποιείται και στην τεκμηρίωση του λόγου για τον οποίο θα κρίνεται αναγκαία η πολύτιμη συμβολή της προς όφελος της χώρας, χωρίς ιδεοληψίες, αρχαιολατρικές εξάρσεις και στείρες αντιπαραθέσεις.
* Πρώτη δημοσίευση στην kathimerini.gr
