“Το μετρικό σύστημα δεν εμποδίζει την ανάπτυξη Ολοκληρωμένων Τουριστικών Υπηρεσιών σε σιδηροδρομικές μετακινήσεις στην Πελοπόννησο”.
Μεταξύ των δύο ακραίων λύσεων, δηλαδή αφ' ενός της οριστικής απενεργοποίησης του δικτύου της Πελοποννήσου και αφ' ετέρου της συνολικής ανακατασκευής του με βάση τα διεθνή πρότυπα πλάτους γραμμής, υπάρχει η χρυσή τομή και ορθολογική λύση: η επανεργοποίηση του υπάρχοντος δικτύου κατόπιν κατάλληλης συντήρησης και η επικέντρωση της αξιοποίησής του στους τομείς της αγοράς των μεταφορών, για τους οποίους είναι πραγματικά το κατάλληλο μέσο.
Πιο συγκεκριμένα:
- Σε κλίμακα θεώρησης της εθνικής και διεθνούς επιβατικής μεταφοράς, το τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου (με εξαίρεση το τμήμα Πάτρας-Αθήνας) δεν είναι ένα πραγματικά ανταγωνιστικό μεταφορικό μέσο, καθώς το ολοκληρωμένο πλέον δίκτυο αυτοκινητοδρόμων προσφέρει πολύ πιο κατάλληλες προϋποθέσεις για την πρόσβαση της νοτιο-δυτικής, νότιας και ανατολικής Πελοποννήσου προς την Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα.
- Αντίθετα, η αξιοποίηση του υπάρχοντος δικτύου είναι εφικτή και σκόπιμη για ενδοπεριφερειακές μετακινήσεις και, κυρίως για εκείνες που έχουν ως σκοπό μετακίνησης τον τουρισμό και εντάσσονται σε μία ολοκληρωμένη προσέγγιση περιήγησης και διαδοχικών επισκέψεων αξιοθέατων, με μικρή γεωγραφική απόσταση μεταξύ τους.
Οι τουριστικές μετακινήσεις, όταν εμπεριέχουν περιήγηση σε μικρή γεωγραφική ακτίνα, δεν απαιτούν υψηλές ταχύτητες. Αντίθετα, μεσαίες ταχύτητες είναι συμβατές με τη γενικότερη απόλαυση του τοπίου και το αίσθημα αναψυχής στον τουρισμό. Επιπλέον, η παραδοσιακή μετρική γραμμή εντάσσεται αρμονικότερα στο περιβάλλον της περιοχής, καθώς αποτελεί μία πιο "διακριτική" μορφή δικτύου υποδομής και "αποτυπώνεται" στο τοπίο με βάση ένα αριθμό από σιδηροδρομικούς σταθμούς που αποτελούν πραγματικά αρχιτεκτονικά κομψοτεχνήματα, συνολικά 79 σταθμοί και στάσεις έχουν χαρακτηριστεί μνημεία (βλέπε γκραβούρα). Ο σιδηρόδρομος περνάει μέσα από τα πιο όμορφα σημεία της Πελοποννήσου, όπως ενδεικτικά :
* το φαράγγι της Ανδρίτσας στην Αργολίδα,
* το φαράγγι της Νικολακάκαινας στην Αρκαδία,
* το φοινικόδασος του Καϊάφα στην Ηλεία.
* το πέρασμα δίπλα από τις αμμοθίνες της Κυπαρισσίας ή
* την τοξωτή πέτρινη σιδηροδρομική γέφυρα / Τριφυλία- Μεσσηνίας
Οι σταθμοί επιτρέπουν την πρόσβαση σε σημαντικό αριθμό αξιοθέατων και μνημείων της περιοχής, δηλαδή κάθε σταθμός αποτελεί μία τοπική "πύλη" εισόδου-εξόδου τουριστικών προορισμών. Οι επισκέπτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε κάθε σταθμό και η δυνατότητα πολλαπλής πρόσβασης – επισκέψεων του σιδηροδρόμου αποτελεί παράγοντα αύξησης της συνολικής επισκεψιμότητας των τουριστικών προορισμών της Πελοποννήσου.
Στο πλαίσιο αυτό, οι σταθμοί μετατρέπονται σε πολυχώρους πολιτισμού και αυτοδιαχειριζόμενα Γραφεία υποδοχής, της τοπικής κοινωνίας όπου Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) εκπαιδεύονται στην ανάδειξη της περιοχής ως τουριστικού προορισμού, στην οργάνωση εκδηλώσεων όπως Γιορτές Τοπικών Προϊόντων και Γαστρονομίας, στην δημιουργία επιχειρήσεων της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας οικονομίας για την κάλυψη πραγματικών αναγκών όπως για παράδειγμα, οδηγοί – ξεναγοί στις θεματικές πολιτιστικές διαδρομές (πεζοπορικές, ποδηλατικές, με άλογα κ.λπ.), στην εξεύρεση πόρων από ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα, την ανάληψη πρωτοβουλιών με συνέργειες ευρείας αποδοχής, για την στήριξη της αγροτικής επιχειρηματικότητας, προϋπόθεση για την αναζωογόνηση και την βιωσιμότητα της υπαίθρου.
Ωστόσο, να μην διαφεύγει της προσοχής μας ότι κάθε μεταφορικό μέσο και το αντίστοιχο δίκτυο δεν είναι ουδέτερα ως προς τη λειτουργία τους. Αποκτούν ιδιαίτερους "προσανατολισμούς" λειτουργίας και αξιοποίησης, ανάλογα με τη γενικότερη αναπτυξιακή στρατηγική μιας περιοχής, τα χαρακτηριστικά του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος, τις δραστηριότητες και προοπτικές.
Η μετρική γραμμή ήδη υπάρχει, σε μία περίοδο που εκτιμώνται όλο και περισσότερο τα στοιχεία και εργαλεία που κληρονομήθηκαν από πρότερες περιόδους και μπορούν να επαναξιοποιηθούν προσανατολιζόμενα κατάλληλα σε νέες συγκυρίες. Η νέα "φιλοσοφία" συγκοινωνιακού σχεδιασμού εμπεριέχει την έννοια του αυτονόητου: «πρώτα μεγιστοποιώ την αξιοποίηση υποδομών που ήδη έχω και μετά προβαίνω σε νέες επενδύσεις και νέα "κατάληψη" φυσικού περιβάλλοντος για να αυξήσω τη χωρητικότητα της υποδομής, με την επιπλέον προϋπόθεση τεκμηρίωσης της λειτουργικής σκοπιμότητας μιας νέας επένδυσης». Πιθανή απόφαση κατασκευής νέου σιδηροδρομικού δικτύου στην Πελοπόννησο με βάση τα διεθνή πρότυπα πλάτους γραμμής, καθώς δεν τεκμηριώνεται η ανταγωνιστικότητά του ως προς τις οδικές μετακινήσεις, αποτελεί σπατάλη πόρων, που θα μπορούσαν να διατεθούν σε επενδύσεις υψηλότερης ανάγκης. Αντίθετα, η ολοκληρωτική απενεργοποίηση του δικτύου θα στερούσε την περιοχή από ένα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο.
Με βάση όλα τα προηγούμενα που έχουν αναφερθεί καταλήγουμε:
η μετρική σιδηροδρομική γραμμή της Πελοποννήσου αποτελεί έναν ενοποιητικό παράγοντα τουριστικών προορισμών και μοχλό ανάπτυξης και επομένως, μοναδική εφικτή και χρήσιμη από κάθε άποψη λύση είναι η συντήρηση της γραμμής και η αξιοποίησή της για τουριστικές μετακινήσεις με κατάλληλες προσαρμογές λειτουργίας. Εξοικονομώντας πόρους από τον μη εκσυγχρονισμό του μετρικού σε κανονικό σύστημα,
το τρένο με την μετρική γραμμή με πολύ μικρό κόστος θα φτάνει στο λιμάνι της Πύλου, το Ανάκτορο του Νέστορα, στην Αρχαία Μεσσήνη, στη Μάνη στο Γύθειο και στην Σπάρτη.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι η ζήτηση για σιδηροδρομικές μετακινήσεις με τουριστικό σκοπό εντός της Πελοποννήσου δεν είναι μια υπόθεση που εξελίσσεται από μόνη της αλλά αντίθετα απαιτεί πρωτοβουλίες ανάπτυξης ολοκληρωμένων πακέτων τουριστικών δραστηριοτήτων και τουριστικών προγραμμάτων. Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σ’ αυτό το εγχείρημα είναι συμβουλευτικός και υποστηρικτικός και σε καμία περίπτωση παρεμβατικός επειδή αυτού του είδους οι πρωτοβουλίες αποκτούν βιωσιμότητα όταν ξεκινούν από κάτω για να καλύψουν πραγματικές τοπικές ανάγκες.
Μόνο έτσι, θα ξεκινήσει το ταξίδι από τους Σταθμούς του Μετρικού Σιδηροδρομικού Δικτύου της Πελοποννήσου με τελικό προορισμό “Το όραμα 2040 της υπαίθρου”.
Διαβάστε επίσης:
