Η Δημοκρατία στη χώρα μας, δεν διέρχεται μια λαμπρή περίοδο. Οι θεσμοί της, με πρώτη τη Δικαιοσύνη, δεν αποτελούν πλέον προπύργια ισονομίας, αλλά πεδία πολιτικών παρεμβάσεων και συναλλαγών. Η Κυβέρνηση, φθαρμένη και ανυπόληπτη, βυθίζεται στα σκάνδαλα και στη θεσμική αδιαφορία.

Η αντιπολίτευση, κατακερματισμένη σε απερίγραπτα χάλια και άνευ πυξίδας, αδυνατεί να εμπνεύσει ή να προτείνει εναλλακτική πορεία. Έτσι διαμορφώνεται ένα πολιτικό κενό που απειλεί να μετατραπεί σε δημοκρατικό χάος. Και όσο η κάλπη μοιάζει η μόνη διέξοδος, τόσο πιο εύλογο γίνεται το ερώτημα: πώς μπορούν οι εκλογές να θεραπεύσουν μια Δημοκρατία που νοσεί στα κύτταρά της;

Διότι, αν συνεχιστεί η διολίσθηση αυτή, δεν θα μιλάμε πια για κρίση Δημοκρατίας, αλλά για τη μετάλλαξή της σε ένα καθεστώς επίφασης, όπου η εξουσία εκλέγεται, αλλά δεν λογοδοτεί.
Τι είναι σήμερα η Δημοκρατία; Η επίφαση της λαϊκής κυριαρχίας ή η πραγματική δύναμη του πολίτη; Όταν οι πολλοί χειραγωγούνται από τους λίγους, όταν οι νόμοι γράφονται για να προστατεύουν τους ισχυρούς και να συντρίβουν τους αδύναμους, τότε δεν έχουμε Δημοκρατία , έχουμε τη δικτατορία του συμφέροντος.

Μιλούν για ισότητα, αλλά εννοούν ισότητα στη φτώχεια. Μιλούν για δικαιοσύνη, αλλά χαρίζουν ασυλίες στους ημετέρους. Μιλούν για ελευθερία, αλλά ζητούν σιωπή και πειθαρχία. Έτσι η Δημοκρατία μετατρέπεται σε τελετουργία χωρίς περιεχόμενο, σε μηχανισμό διαχείρισης της υποταγής.

Η αληθινή Δημοκρατία είναι ένα σύνολο αρχών και αξιών, είναι ήθος, παιδεία, εσωτερική αλήθεια, η ικανότητα να σέβεσαι τον άλλον ακόμη κι όταν διαφωνείς. Είναι η ανυπακοή στην αδικία, η άρνηση να γίνεις συνένοχος στην παρακμή.

Η Δημοκρατία, η Δικαιοσύνη και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δοκιμάζονται, σε έναν κόσμο κατακλυσμένο από δεδομένα της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπου οι αλγόριθμοι αποφασίζουν τι βλέπουμε, τι ακούμε και πώς ψηφίζουμε, η φωνή του πολίτη κινδυνεύει να γίνει ανεπίκαιρη ή χειραγωγημένη.

Η Δικαιοσύνη, άλλοτε θεμέλιο της ισονομίας και της ηθικής κρίσης, μετατρέπεται σε υπολογιστικό σύστημα που αγνοεί το ανθρώπινο στοιχείο, ενώ τα Ανθρώπινα Δικαιώματα απειλούνται από την μαζική συλλογή και επεξεργασία δεδομένων. Όταν τα πληκτρολόγια λειτουργούν χωρίς συναίσθημα, χωρίς αξίες και χωρίς κατανόηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η ίδια η έννοια της ελευθερίας γίνεται ευάλωτη.

Η πρόκληση δεν είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη καθ’ αυτή, αλλά ο τρόπος που εμείς την εντάσσουμε στην κοινωνία. Χρειαζόμαστε ηθικούς αλγόριθμους, διαφάνεια, έλεγχο και την επαναφορά του ανθρώπινου παράγοντα στο κέντρο των αποφάσεων. Χωρίς αυτά, η ψηφιακή εποχή θα γεννήσει μια Δημοκρατία χωρίς πολίτες, μια Δικαιοσύνη χωρίς ηθική και Ανθρώπινα Δικαιώματα χωρίς ουσία.

Το ερώτημα είναι, αν θα διατηρήσουμε αυτά που θεωρούμε αυτονόητα ή αν θα γίνουν θρύψαλα στον ψηφιακό κατακλυσμό.