Κάποτε, μας υπενθύμισε, κάποιοι δήλωναν υποψήφιοι δήμαρχοι για να αποσπάσουν δέσμευση για θέση αντιδημάρχου· τώρα κατεβαίνουν για δήμαρχοι για να γίνουν όχι μόνο αντιδήμαρχοι, αλλά και ισότιμοι του δημάρχου που θα εκλεγεί με το 50% των ψήφων! «Τι νομίζεις», συμπλήρωσε, «δεν ξέρει ο (…) ή η (…) ότι δεν πρόκειται να εκλεγεί; Μια χαρά το γνωρίζει, αλλά ελπίζει να πάρει ένα 3%-5% και να περιμένει στη γωνία, αρχικά για τη δεύτερη Κυριακή και κυρίως για την επόμενη ημέρα της δημοτικής αρχής».
Θεωρούμε κι εμείς πως αυτή είναι η αλήθεια της πολιτική στόχευσης: η ομηρία του μέλλοντος δημάρχου, μέσα από μια μικρή ισχυρή μειοψηφία που θα επιβάλει συνδιοίκηση και θα κατακτήσει μερίδιο εξουσίας από το... παράθυρο. Η απλή αναλογική έχει ανοίξει την όρεξη σε πολλούς που ξέρουν ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να εκλεγούν δήμαρχοι, αλλά μπορούν άνετα να καβατζάρουν θέση αντιδημάρχου, καθώς και να επιβάλουν βέτο σε θέματα που αφορούν πολιτικούς τους πελάτες. Ετσι, αντί κάποιος να μπει μέσα στο μαντρί και να είναι διαρκώς υπό την επιτήρηση, την εύνοια ή την αντιπάθεια του επικεφαλής, αφού έχει τη δυνατότητα -δηλαδή δυο φράγκα στην άκρη, ένα μεγάλο σόι ή κοινωνικό περίγυρο- κατεβαίνει ο ίδιος για δήμαρχος. Αν κάτσουν οι συσχετισμοί, θα χορεύει αύριο μεθαύριο το δήμαρχο και την πλειοψηφία κατά τα γούστα του. Αν όχι, θα πετροβολάει από τα έδρανα της αντιπολίτευσης και θα περιμένει την ευκαιρία του.
Η εξέλιξη αυτή ήταν απολύτως αναμενόμενη και είχε έγκαιρα επισημανθεί - αλλά δυστυχώς επικράτησαν οι ιδεολογικές εμμονές και τα θεωρητικά σχήματα που δεν έχουν καμία σχέση με την πολιτική, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Τα επόμενα χρόνια, σε σειρά από δήμους θα ζήσουμε σκηνές απείρου κάλλους, οι οποίες αργά ή γρήγορα θα επαναφέρουν το όριο της απλής πλειοψηφίας (42%) τόσο στην εκλογή δημάρχου όσο και στην πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου.
Οταν αγνοείται η πραγματικότητα, οδηγεί πάντα σε χειρότερες καταστάσεις απ' ό,τι υποτίθεται ότι πάει να διορθώσει. Είμαστε σε ένα πολιτικό περιβάλλον που δεν υπάρχουν πλέον σταθερές, όσον αφορά κόμματα αρχές και πολιτικές διαδικασίες. Σε ένα πολυκερματισμένο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, θα ευδοκιμήσει η συναλλαγή και ο πολιτικός εκβιασμός που θα οδηγήσουν σε παραλυσία την τοπική αυτοδιοίκηση.
Το υπουργείο Εσωτερικών προτίθεται, σύμφωνα με τις διαρροές, να προχωρήσει τις επόμενες ήμερες σε κάποιες τροποποιήσεις του «Κλεισθένη 1». Είναι ευκαιρία λοιπόν στην παρούσα φάση και πριν υπάρξουν αδιέξοδα, να γίνει μια στροφή στον εκλογικό νόμο με τη θέσπιση τουλάχιστον πλαφόν εισαγωγής στο Δημοτικό Συμβούλιο. Με ένα όριο περίπου στο 8% για εκλογή δημοτικού συμβούλου, θα στενέψουν τα περιθώρια και θα μειωθεί ο χώρος για παιχνίδια διαφόρων ειδών. Με αυτόν τον τρόπο θα επιδιωχθούν συνεργασίες και συγκλίσεις πριν από τις εκλογές, έτσι ώστε να ξέρει και ο ψηφοφόρος ποιος είναι με ποιον - και όχι άλλους να ψηφίζει και άλλοι να τον διοικούν την επόμενη ημέρα.
Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι χώρος για ευρύτερες συγκλίσεις και συμμαχίες, αλλά αυτές θα πρέπει να είναι γνωστές από πριν, όχι να παρουσιάζονται ως «λύση ανάγκης» μετά τις εκλογές.
Αντιλαμβανόμαστε ότι η πολιτική ηγεσία δύσκολα θα προχωρήσει σε αλλαγή του εκλογικού νόμου, αλλά φοβόμαστε πως όταν θα ανακαλύψει ότι έτρεφε... αυταπάτες. θα είναι αργά. Αλλος ένας μύθος θα έχει καταρρεύσει, ενώ τα πράγματα στο προσεχές μέλλον θα οδηγηθούν σε απολύτως πλειοψηφικά μοντέλα, όπου ο δήμαρχος θα τα παίρνει όλα και μάλιστα με σχετική πλειοψηφία.
Οι εκλογές αυτές θα συμβάλουν στην απομυθοποίηση της απλής αναλογικής και του δήθεν οφέλους που αυτή θα έφερνε στους πολίτες και τη δημοκρατία. Μετά την κατάρρευση της δύναμης του δημοψηφίσματος και των αμεσοδημοκρατικών παραμυθιών, ήρθε η ώρα να μάθουμε ότι η απλή αναλογική δεν φέρνει κυρίως συναινέσεις και συγκλίσεις, αλλά περισσότερα ψώνια, μωροφιλόδοξους και αδίστακτους πολιτικούς τυχοδιώκτες στο προσκήνιο της εξουσίας.
panagopg@gmail.com
