Ο ένας μετά τον άλλον οι τοπικοί παράγοντες διαπιστώνουν πως το δημογραφικό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της περιοχής. Η διαπίστωση είναι ένα σημαντικό στάδιο κατανόησης του προβλήματος, αλλά προφανώς και δεν αρκεί. Το ερώτημα είναι τι κάνουμε σε σχέση με την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ποια είναι δηλαδή τα μέτρα που χρειάζονται, προκειμένου να σταματήσει η δημογραφική συρρίκνωση και να αναστραφεί η φθίνουσα πορεία της περιοχής. Σε επίπεδο μέτρων δυστυχώς δεν ακούγεται τίποτα συγκεκριμένο. Γενικότητες, ευχές και… πρέπει. Το ζήτημα είναι το πώς. Εδώ οι εφαρμόσιμες ιδέες είναι ελάχιστες, ενώ οι λύσεις που διακινούν οι καλλιεργητές λεφτόδεντρων είναι μόνο για τα καφενεία μετά από 5 τσίπουρα.
Η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος στη Μεσσηνία και την Πελοπόννησο έχει να κάνει κυρίως με την εγκατάλειψη της αγροτικής ενδοχώρας. Τα μικρά χωριά έχουν αδειάσει εδώ και χρόνια και συμβαίνει τώρα το ίδιο στις κωμοπόλεις. Το τοπικό πολιτικό προσωπικό θα πρέπει να κάνει μια δύσκολη επιλογή σε σχέση με το μέλλον των χωριών. Με βάση τα σημερινά δεδομένα δεκάδες χωριά τα επόμενα χρόνια θα κατοικούνται από ελάχιστους συνταξιούχους. Η πορεία τους είναι προδιαγεγραμμένη και στην καλύτερη περίπτωση θα αποτελούν μελλοντικούς χώρους εποχικής κατοικίας και προσωρινής στέγασης εργατών. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να προσαρμοστούν ανάλογα και οι πόροι που δαπανώνται. Πλατείες, βρύσες, γήπεδα και παιδικές χαρές σε χωριά που τώρα έχουν λιγότερους από 500 κατοίκους θα πρέπει άμεσα να σταματήσουν να χρηματοδοτούνται.
Στον αντίποδα, χρειάζεται να ξεκινήσουν έργα διασύνδεσης με τις κοντινότερες κωμοπόλεις μέσα από τη βελτίωση του οδικού επαρχιακού δικτύου. Έχουμε επανειλημμένα σημειώσει ότι για να στηθούν νέα νοικοκυριά που θα ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή θα πρέπει να εγκατασταθούν σε οικισμούς άνω των 2.000 κατοίκων. Αυτό προϋποθέτει εύκολη πρόσβαση στα κτήματα αλλά και στο κοντινότερο μεγάλο αστικό κέντρο. Οι δρόμοι είναι το πρώτο και ακολουθούν οι παροχές εκπαίδευσης και υγείας. Η αγροτική παραγωγή στην περιοχή μπορεί να προσφέρει σημαντικά εισοδήματα, που είναι βασική προϋπόθεση παραμονής νέων, αλλά απαιτούνται ταυτόχρονα και ελκυστικά πρότυπα κοινωνικής ζωής. Χωρίς αυτά καμία δημογραφική αναστροφή δεν πρόκειται να υπάρξει. Οι περισσότεροι γνωρίζουν τι πρέπει να γίνει, αλλά το πανηγύρι στο γραφικό χωριό των γερόντων έχει τις ψήφους, γι’ αυτό και επιλέγεται η ακινησία των διαπιστώσεων.
panagopg@gmail.com
