Η οικονομική κρίση έφερε στην επιφάνεια μια τεράστια αμφισβήτηση του πολιτικού προσωπικού. Η αμφισβήτηση αποτελεί την εύκολη λύση μιας και επιχειρείται η χρέωση όλων των δεινών στους πολιτικούς, οι οποίοι κατά τον σύγχρονο λαϊκό μύθο, ευθύνονται για όλους και για όλα προκειμένου να απενοχοποιηθούν όλοι οι υπόλοιποι που τίποτε δεν γνώριζαν και ουδεμία ευθύνη είχαν. Τα πράγματα βέβαια δεν είναι έτσι γιατί μπορεί την κεντρική ευθύνη να την έχουν οι πολιτικοί και τα κόμματα αλλά οι πολίτες σε καμιά περίπτωση δεν είναι και δεν ήταν αμέτοχοι παρατηρητές - αντίθετα συμμετείχαν ενεργά και εν πολλοίς συνδιαμόρφωσαν την υπάρχουσα κατάσταση.
Το πολιτικό προσωπικό από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους – και όχι τα τελευταία χρόνια όπως υποκριτικά ισχυρίζονται ορισμένοι - στήριξε την κυριαρχία και την ύπαρξή του στο πελατειακό σύστημα. Ο διορισμός στο Δημόσιο, η εξυπηρέτηση κάθε μορφής και η προώθηση επιχειρηματικών συμφερόντων κολλητών και φίλων ήταν το κύριο μέλημα των πολιτικών προκειμένου να εισπράττονται ψήφοι και ισχύς από τους πολίτες. Το χάιδεμα των αυτιών στις τοπικές κοινωνίες, το υποκριτικό ενδιαφέρον για ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες όπως οι αγρότες και η εξυπηρέτηση συμφερόντων ισχυρών συντεχνιών αποτελούσαν την κυρίαρχη πολιτική πρακτική, που υπονόμευε την ανάπτυξη και φόρτωνε με χρέη και βάρη τις επόμενες γενιές. Η φούσκα γιγαντώθηκε και μοιραία έσκασε.
Ισχυρίζονται πολλοί ότι βασικό συστατικό του πελατειακού κράτους είναι ο σταυρός προτίμησης. Δεν έχουν άδικο. Το πρόβλημα όμως είναι με τι μπορεί αυτός να αντικατασταθεί προκειμένου να μην έχουμε βουλευτές ελέω αρχηγού και κομματικής παρέας. Οσοι τα βάζουν με το σταυρό προτίμησης βλέπουν τη μισή εικόνα, μιας και οι βουλευτές σε κάθε εκλογική αναμέτρηση αλλάζουν σε υψηλότατα ποσοστά. Η Βουλή σε πολιτικό προσωπικό ανανεώνεται, με τη μόνη διαφορά όμως ότι το νέο κάθε φορά αποδεικνύεται πολύ χειρότερο από το παλιό. Το θέμα λοιπόν δεν είναι ο σταυρός προτίμησης αλλά η έλλειψη κανόνων και πολιτικής παιδείας. Οσο οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος - ακόμα και υπουργοί - κάνουν ερωτήσεις στον εαυτό τους για να πουλήσουν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς ψηφοφόρους, δεν μπορεί καμιά αλλαγή στον τρόπο εκλογής να λύσει το πρόβλημα. Οσο οι βουλευτές της αντιπολίτευσης συντάσσονται με κάθε λαϊκό αίτημα και συντεχνιακή απαίτηση, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει ουσιαστική πολιτική συζήτηση και αντιπαράθεση.
Το πρόβλημα δεν είναι λοιπόν ο σταυρός προτίμησης, αλλά η συνολική πολιτική λειτουργία. Οι βουλευτές σήμερα είναι δυο ταχυτήτων - οι υπουργοποιήσιμοι και οι αναλώσιμοι. Οσοι βρίσκονται στην πρώτη ταχύτητα - όταν δεν είναι υπουργοί, περιμένουν τη σειρά τους είτε βρίσκονται στην αντιπολίτευση είτε στον κυβερνητικό πάγκο - διαθέτουν εξουσία και φροντίζουν να την πωλούν στην εκλογική πελατεία. Αυτοί συνήθως εύκολα ή δύσκολα επανεκλέγονται - επί σειρά ετών - μέχρι να κάνουν τη μεγάλη πατάτα ή να τελειώσουν βιολογικά. Οι άλλοι, που είναι και οι περισσότεροι, γυρίζουν σαν τις άδικες κατάρες στους διαδρόμους της Βουλής παραμάσχαλα με φακέλους αιτημάτων ψηφοφόρων ψάχνοντας στα τηλέφωνα υπουργούς και γενικούς γραμματείς προκειμένου να βγάλουν τη λάντζα της εκλογικής περιφέρειας. Είναι τα εύκολα θύματα του σταυρού προτίμησης, πάνω τους ξεσπούν οι ψηφοφόροι ενώ το άγχος επανεκλογής τους οδηγεί σε κοτέτσια, πανηγύρια και λιτανείες. Μοιραία είναι έτσι επιρρεπείς σε μικρά και μεγάλα πολιτικά ολισθήματα εντός και εκτός Βουλής. Το πολιτικό σύστημα με δυο λόγια έχει δημιουργήσει βουλευτές δύο ταχυτήτων προκειμένου να την πληρώνουν οι φτωχοδιάβολοι και να τη βγάζουν καθαρή οι βασικοί παίχτες. Η κατάργηση του σταυρού προτίμησης δεν πρόκειται να θίξει τους πρώτους, ενώ οι δεύτεροι θα καταστούν όμηροι ιερατείων και αρχηγών.
Οπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση και προκειμένου να αρχίζουν να αλλάζουν ουσιαστικά τα πράγματα χρειάζεται καταρχήν δραστική μείωση του αριθμού των βουλευτών με θέσπιση μονοεδρικών περιφερειών και μιας κεντρικής λίστας που θα παίζει εξισορροπητικό ρόλο διασφαλίζοντας αναλογικότητα και κυβερνησιμότητα. Η Βουλή δεν χρειάζεται αργόσχολους βουλευτές που σέρνουν ρουσφέτια και πελάτες της εκλογικής τους περιφέρειας, χρειάζεται αντίθετα κυβερνητικούς βουλευτές σε θέση ευθύνης και αντιπολιτευόμενους οι οποίοι θα έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι υπάρχει κίνδυνος να κληθούν να υλοποιήσουν αυτά που υπόσχονται. Μόνο έτσι υπάρχει πιθανότητα να σταματήσει ο βουλευτής Κουσελάς να ερωτά τον υφυπουργό Οικονομικών Κουσελά γιατί δεν δίνει λεφτά για να διατηρηθεί το τρένο, μόνο έτσι η κυβερνητική βουλευτής Γιαννακοπούλου θα σταματήσει να κλέβει τη δουλειά του αντιπολιτευόμενου Λαμπρόπουλου ενώ ο πρωθυπουργικός φίλος Βουδούρης δεν θα ψάχνει για… λίστες, αλλά για ουσιαστικές λύσεις των τοπικών προβλημάτων.
