Η μεταβίβαση της ευθύνης σε άλλους αποτελεί πάγια τακτική των δημοτικών παραγόντων. Από τα σκουπίδια μέχρι την κατάληψη των πεζοδρομίων και από την ελλιπή χρηματοδότηση των “παραδοσιακών” πανηγυριών μέχρι το άθλιο οδικό δίκτυο, πάντα κάποιος άλλος ευθύνεται. Ο “αγωνιστής” δήμαρχος στέλνει «γράμμα και γραφή» ζητώντας από τον υπουργό χρηματοδότηση για «πάσαν νόσον και μαλακία», αυτός όμως κλείνει τα αυτιά του στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας με αποτέλεσμα να μην προχωρά τίποτα. Η ευθύνη εννοείται ότι ανήκει αποκλειστικά στον ανάλγητο υπουργό που δεν μπορεί να δανειστεί προκειμένου να παρουσιάσει έργο ο επιστολογράφος που παριστάνει το δήμαρχο.

Κάπως έτσι πορευόμαστε χρόνια τώρα και δυστυχώς δεν φαίνεται να αλλάζουμε ρότα. Η αρμοδιότητα της μεταφοράς των μαθητών είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αφενός μεταβίβασης ευθύνης και αφετέρου κατασπατάλησης πόρων. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση που είχε την ευθύνη της μεταφοράς των μαθητών τα προηγούμενα χρόνια, όπως είναι γνωστό, κατάφερε να εκτινάξει τη δαπάνη σε δυσθεώρητα ύψη. Το κόστος της μεταφοράς των μαθητών μέσα σε μια πενταετία υπερδιπλασιάστηκε και επειδή δεν υπερδιπλασιάστηκαν και οι μαθητές είναι προφανές ότι κυριάρχησε η λογική «δώσε και σε μένα μπάρμπα». Το πόσο φουσκωμένη ήταν η δαπάνη φάνηκε άλλωστε και από τη χλιαρή αντίδραση που προκάλεσε η τυφλή οριζόντια περσινή περικοπή που επιβλήθηκε από το υπουργείο και ξεπέρασε το 20% της αρχικής. Στην εποχή των εύκολων δανεικών κανένας βέβαια δεν έλεγε τίποτα, παρότι όλοι γνώριζαν ότι παραήταν φουσκωμένοι ορισμένοι λογαριασμοί.

Οι μονοπωλιακές καταστάσεις στον τομέα των μεταφορών από τη μια μεριά και οι ισχυρές μικροπολιτικές πιέσεις από την άλλη μετέτρεψαν μια κοινωνική παροχή σε οικονομική πληγή. Λεφτά για την παιδεία που θα μπορούσαν να διατεθούν για καλύτερα σχολεία και διδακτικά μέσα, χάνονταν στους δρόμους της μετακίνησης των μαθητών. Η κατάσταση αυτή δεν μπορεί να συνεχιστεί αφενός γιατί δεν υπάρχουν πλέον δανεικά και αφετέρου γιατί επιτέλους ο καθένας πρέπει να αναλάβει την ευθύνη που του αναλογεί. Η αρμοδιότητα της μεταφοράς των μαθητών έχει περάσει πλέον στους καλλικρατικούς δήμους οι οποίοι μπορούν αν θέλουν να ενισχύσουν τον ανταγωνισμό και να επιτύχουν οικονομικότερες και καλύτερες υπηρεσίες. Για να συμβεί όμως αυτό θα ήταν χρήσιμο το αρμόδιο υπουργείο να δώσει κίνητρο στους δήμους προκειμένου να παράγεται μετρήσιμο αποτέλεσμα. Θα μπορούσε, για παράδειγμα, το όφελος από τον αρχικό προϋπολογισμό της μετακίνησης των μαθητών να καταλήγει στο ταμείο του δήμου και να διατίθεται για τη διοργάνωση μιας μεγάλης σχολικής γιορτής ή για την κάλυψη μιας επιστημονικής εκδήλωσης. Να δοθούν δηλαδή κίνητρα για να κάνουν και οι αιρετοί λίγο το κομμάτι τους γιατί αν τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν κατευθυνθούν σε βασικές λειτουργικές ανάγκες όπως η θέρμανση ή ο φωτισμός προφανώς δεν θα... φτάνουν.

Η παροχή κινήτρων στους αιρετούς για την εξοικονόμηση πόρων μπορεί να φαντάζει προσβλητική, αλλά είναι ο μοναδικός τρόπος για να υπάρξει αφύπνιση. Τα πράγματα μιλούν ήδη από μόνα τους. Εχουμε φτάσει στον Αύγουστο και ελάχιστοι αν όχι κανένας δήμος δεν έχει ξεδιπλώσει μια στρατηγική για τη μεταφορά των μαθητών δημοτών του. Ο ένας περιμένει να του στείλει η υπηρεσία τον αριθμό των μαθητών, ο άλλος το υπουργείο να του δώσει την εγκύκλιο, ο τρίτος να δει τι θα κάνουν οι άλλοι και όλοι μαζί ζητούν να παραταθεί η περσινή σύμβαση μεταφοράς. Ζητούν δηλαδή να μην ασκήσουν την αρμοδιότητα. Είναι φανερό ότι δεν τους ενδιαφέρει ούτε ο τρόπος μεταφοράς των μαθητών ούτε το κόστος της. Οι δήμαρχοι αφενός θεωρούν ότι δεν πρόκειται να πετύχουν κάτι καλύτερο από το υπάρχον σύστημα και αφετέρου την ευθύνη για το όποιο πρόβλημα προκύψει θα την μεταβιβάσουν με ευκολία στο υπουργείο και τις υπηρεσίες του. Η συνταγή είναι άλλωστε γνωστή και δουλεμένη στη «μεγάλη σχολή» της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Είναι καιρός όμως να αντιληφθούν ότι οι καιροί έχουν αλλάξει και οφείλουν όλοι να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα ασκώντας με σύνεση και σοβαρότητα τις αρμοδιότητες που τους έχουν ανατεθεί μέσα στο υπάρχον ασφυκτικό δημοσιονομικό περιβάλλον. Οι ανεύθυνοι επιστολογράφοι που όλο δεν ξέρουν και όλο ζητούν, ανήκουν στο παρελθόν.
panagopg@gmail.com