Του Γιώργου Παναγόπουλου

Σε καθημερινή πλέον βάση έρχονται στην επιφάνεια επεισόδια με σκηνές απείρου κάλλους και με αρνητικούς πρωταγωνιστές τους τσιγγάνους. Αυτά που με γλαφυρό τρόπο περιέγραψε ο Γιάννης Σινάπης προ ημερών, τα οποία συνέβησαν στον ίδιο στο πατρικό του στο Πλατύ, αποτελούν μια δημόσια κραυγή αγωνίας. Είναι κοινό... μυστικό η παραβατική συμπεριφορά των τσιγγάνων - που ξεκινά από το σήκωμα ότι σιδερένιου υπάρχει, χρήσιμου ή άχρηστου, σε όλο σχεδόν το νομό, περνά στους τραμπουκισμούς και φτάνει μέχρι τη διακίνηση ουσιών στους δρόμους και τους παράδρομους του Ασπροχώματος. Είναι προφανές ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει, και έχει διαμορφωθεί ένα ιδιότυπο γκέτο που εκτείνεται ουσιαστικά εκατέρωθεν όλου του άξονα Καλαμάτα - Πλατύ - Μεσσήνη.
Το θέμα των τσιγγάνων για πολλά χρόνια, τόσο από την κεντρική διοίκηση όσο και από τους τοπικούς παράγοντες, αντιμετωπιζόταν με τη λογική «κλείνουμε τα μάτια και δεν υπάρχει πρόβλημα, αφού δεν το βλέπουμε». Σε τοπικό επίπεδο για χρόνια... πάλευαν να φτιάξουν τον οικισμό στην Μπιρμπίτα και ν' αδειάσουν το δρόμο της ΒΙΠΕ. Ο οικισμός έγινε, εγκαινιάστηκε με μεγαλοπρέπεια και μετά εγκαταλείφθηκε από τους φορείς αλλά και τους... τσιγγάνους - οι οποίοι απλώθηκαν ξανά σ' όλη την περιοχή γύρω από τη ΒΙΠΕ.
Ολα αυτά τα χρόνια κανένας φορέας δεν κινήθηκε στη λογική συνολικής και ουσιαστικής αντιμετώπισης του προβλήματος. Οι τσιγγάνοι τα τελευταία χρόνια, αργά αλλά σταθερά, βγαίνουν από το πεδίο των παραδοσιακών ασχολιών τους με αποτέλεσμα η μικροπαραβατικότητα του παρελθόντος να δίνει τη θέση της σε σκληρές παραβατικές συμπεριφορές και δράσεις. Η ανεξέλεγκτη δημιουργία οικισμών-γκέτο είναι προφανές ότι επιταχύνει την εξάπλωση των αρνητικών φαινομένων.
Η ουσιαστική προσέγγιση του προβλήματος των τσιγγάνων σίγουρα δεν μπορεί να γίνει μόνο με αστυνομικά μέτρα. Αντίθετα, απαιτεί ένα πλέγμα δράσεων. Από την άλλη πλευρά όμως, η ανάγκη για συνολική αντιμετώπιση δεν μπορεί ν' αποτελεί άλλοθι για την Αστυνομία, η οποία συχνά μοιάζει συμβιβασμένη με το πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, με αφορμή και τα τελευταία περιστατικά, θα μπορούσε να ξεδιπλωθεί μια συνολική τοπική στρατηγική με βασικούς άξονες:
• Την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς χώρου διαμονής. Η Μπιρμπίτα μπορεί να παίξει αυτό το ρόλο με την προϋπόθεση της σωστής οργάνωσης της λειτουργίας της και τον επιμελή και συνεχή έλεγχο από τις εμπλεκόμενες αρχές.
• Την ανάπτυξη δράσεων που θα στοχεύουν στην αξιοπρεπή διαβίωση αυτών των ανθρώπων μέσα από την υποβοήθηση της ενασχόλησής τους με τις παραδοσιακές τους δραστηριότητες. Δεν είναι κάτι τρομερό, αν για παράδειγμα οι δήμοι της περιοχής δώσουν μερικές άδειες σε τσιγγάνους για πώληση εποχικών φρούτων σε επιλεγμένα σημεία - ενώ είναι ακατανόητο γιατί δεν αξιοποιούνται οργανωμένα οι τσιγγάνοι στην ανακύκλωση... με την οποία έτσι κι αλλιώς ασχολούνται.
• Τη συστηματική επιμόρφωση, κατάρτιση και εκπαίδευση, προκειμένου να οικοδομηθούν οι συνθήκες κοινωνικής ένταξης που θα οδηγήσουν τους τσιγγάνους στην έξοδο από το γκέτο και την ομαλή ενσωμάτωσή τους στον οικιστικό και οικονομικό ιστό της περιοχής δραστηριοποίησης τους. Η υποχρεωτική εκπαίδευση, ιδίως των μικρών παιδιών, θα πρέπει επιτέλους να προωθηθεί σοβαρά και να επιτευχθεί με κάθε δυνατό τρόπο, με το καλό ή και με το άγριο, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν κι αυτοί οι άνθρωποι να φύγουν από τη σημερινή άθλια κατάσταση στην οποία ζουν.
• Τη λήψη απλών αστυνομικών μέτρων, όπως ο αυστηρός έλεγχος των διπλωμάτων(;) οδήγησης και της κατάστασης των οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους της περιοχής. Επίσης, κάτι παραπάνω από αναγκαίος είναι ο αυστηρός έλεγχος, από όλες τις υπηρεσίες, των επιχειρήσεων στις οποίες καταλήγουν τα σιδερένια "λάφυρα"....
Τα σημερινά αδιέξοδα  είναι φανερό ότι οφείλονται στην απουσία ουσιαστικών μέτρων και ολοκληρωμένης πολιτικής για τους τσιγγάνους. Οι δημοτικές αρχές επί σειρά ετών δηλώνουν αναρμόδιοι, παρότι τις ψήφους των τσιγγάνων τις επιζητούν και τις εξασφαλίζουν μέσα από απίστευτες διαδικασίες προσέγγισης. Η άσκηση πολιτικών όμως γι' αυτήν την κατηγορία δημοτών-πολιτών τελείωνε πάντα τη βραδιά πριν τις εκλογές. Με περιστασιακά μέτρα και με αδυναμία συγκρότησης μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την αντιμετώπιση των ουσιαστικών προβλημάτων, είναι βέβαιο ότι η κατάσταση κάθε μέρα θα επιδεινώνεται - και δεν θα αργήσει η στιγμή που η ασφαλής μετακίνηση και διαμονή σε περιοχές γύρω από την Καλαμάτα και τη Μεσσήνη θα αποτελεί πραγματικό ζητούμενο.

panagopg@gmail.com