Το πρόβλημα των προϋπολογισμών στους δήμους και ο βαθμός αξιοπιστίας τους είναι ένα παλαιό και γνωστό ζήτημα που έχει ταλαιπωρήσει την αυτοδιοίκηση. Για δεκαετίες ο προϋπολογισμός αντιμετωπίστηκε ως "κουρελόχαρτο" το οποίο ήταν χρήσιμο μόνον για να… φουσκώνει το έργο της δημοτικής αρχής. Και ο ισολογισμός που ακολουθούσε, ο οποίος αποτύπωνε τελικά σε σημαντικό βαθμό το δημοτικό έργο, ήταν πολύ… μπαγιάτικος για να δημιουργήσει πολιτικό θέμα.
Από τη στήλη αυτή σταθερά υποστηρίζαμε την ανάγκη εξορθολογισμού του προϋπολογισμού, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα για την πορεία των οικονομικών σε κάθε δήμο, να υποχρεώνεται η δημοτική αρχή σε ιεράρχηση στόχων και να υπάρχει ένα εργαλείο μέτρησης της αποτελεσματικότητας της διοίκησης.
Δυστυχώς, σχεδόν ποτέ δεν αντιμετωπίστηκε η υπόθεση με αυτή τη λογική, και τα αποτελέσματα έγιναν εμφανή όταν άρχισαν να ζορίζουν τα πράγματα και να περιορίζονται οι εικονικές εγγραφές και οι λογιστικές αλχημείες. Το κακό όμως είναι ότι, παρά τις επίσημες κατευθύνσεις και τη σκληρή οικονομική πολιτική, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στη λογική και την πρακτική των δημοτικών αρχών.
Το γεγονός ότι στο Δήμο Καλαμάτας συζητούν τώρα για ένα ακόμη δάνειο 2 εκατ. ευρώ, το οποίο λένε πως... μπορεί και να μην το χρησιμοποιήσουν στο τέλος, είναι ενδεικτικό των όσων προαναφέρθηκαν. Υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει ούτε στοιχειώδης προγραμματισμός, δεν υπάρχει ούτε καν πρόβλεψη, και με τη μέγιστη ευκολία σε καιρούς χαλεπούς γίνεται συζήτηση για ένα δάνειο... αγνώστου προορισμού.
Αναφερθήκαμε ενδεικτικά σ' αυτή την ιστορία, που δεν είναι ασφαλώς και η μοναδική, ούτε η κριτική αφορά μόνο το Δήμο Καλαμάτας. Σε λίγο καιρό θα ξεκινήσει η διαδικασία σύνταξης των προϋπολογισμών, αφού βεβαίως "κλειδώσει" ο κρατικός που θα προσδιορίσει και το ύψος των περικοπών - καθώς δεν μπορεί να υπάρχει αμφιβολία ότι θα περιλαμβάνει ένα "βαθύ κούρεμα" των δημόσιων δαπανών. Και οι δημοτικοί παράγοντες κάποια στιγμή θα πρέπει να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρά την υπόθεση σύνταξης πραγματικού προϋπολογισμού. Στον οποίο θα πρέπει να κυριαρχήσει η πολιτική αυστηρής περικοπής ορισμένων δαπανών, με πρώτες αυτές που αφορούν τις αμοιβές των αιρετών.
Οι δήμοι πρέπει να κάνουν το δικό τους... κούρεμα: στις αμειβόμενες θέσεις και στις αμοιβές. Κι αν ο νόμος είναι υποχρεωτικός στην εφαρμογή του, υπάρχει και ο δρόμος της επιστροφής των χρημάτων εν είδη δωρεάς. Γενναίο κούρεμα χρειάζεται και η πολιτική δημοσίων σχέσεων, που αρχίζει από κονδύλια δήθεν για "προβολή" και φτάνει μέχρι τη χρηματοδότηση της γουρνοπούλας στα πανηγύρια.
Μείζον ζήτημα όμως είναι και η ανασυγκρότηση των υπηρεσιών στους δήμους, έτσι ώστε το ανθρώπινο δυναμικό να αξιοποιηθεί, να γίνει αποτελεσματικότερη η παρέμβαση και να μη φορτωθούν οι δημότες με νέα βάρη, έμμεσα ή άμεσα. Πολύ περισσότερο θα πρέπει να περιοριστεί στο ελάχιστο η λογική της "εργολαβίας", και μάλιστα για υπηρεσίες που θα έπρεπε να προσφέρουν οι δήμοι με το προσωπικό και τον εξοπλισμό που διαθέτουν.
Οι εξελίξεις δεν αφήνουν περιθώρια - κι αν οι δημοτικοί παράγοντες δεν φροντίσουν εγκαίρως να κάνουν τις αναγκαίες προσαρμογές, κάποια στιγμή οι δήμοι δεν θα έχουν χρήματα ούτε για μισθούς και αναλώσιμα. Και τότε η κεντρική εξουσία δεν θα διστάσει να τους φορτώσει όλες τις ευθύνες.
Ηλίας Μπιτσάνης
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr